ΗΠΑ: Ο στασιμοπληθωρισμός ετοιμάζεται να επιστρέψει

Ίσως αυτή να είναι η χρονιά που ο στασιμοπληθωρισμός θα επιστρέψει στις ΗΠΑ; Έχει περάσει μισός αιώνας: Η τελευταία φορά που η οικονομία των ΗΠΑ είχε τόσο υπερβολικά υψηλό πληθωρισμό όσο και αδικαιολόγητα υψηλή ανεργία ήταν στα μέσα της δεκαετίας του 1970, με τα ποσοστά πληθωρισμού να φθάνουν το 12,2% το 1974 και την ανεργία στο 8,5% το 1975.

Ο νέος στασιμοπληθωρισμός είναι απίθανο να είναι τόσο ακραίος. Η τελευταία έκθεση για τον πληθωρισμό έφτασε στο 3% για το 2024, από 2,4% τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, υπάρχουν λίγες ενδείξεις ότι το ποσοστό πέφτει. Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι τα ενοίκια θα αυξηθούν με μέτρια υψηλότερο ρυθμό από ό,τι στο παρελθόν, και το κόστος στέγασης αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του δείκτη τιμών καταναλωτή. Η συνεχιζόμενη αύξηση των μισθών είναι άλλη μια πληθωριστική πίεση.

Στη συνέχεια, υπάρχει η εμπορική πολιτική του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Μένει να δούμε αν η πολιτική των δασμών θα αποδειχθεί ανθεκτική, αλλά η τρέχουσα πολιτική πιθανότατα θα οδηγήσει σε κάποιες αυξήσεις των τιμών λιανικής. Ακόμα κι αν οι περισσότεροι από τους δασμούς καταργηθούν, ή δεν θεσπιστούν ποτέ, οι παραγωγοί θα το σκεφτούν δύο φορές πριν κατασκευάσουν πρόσθετες «οικονομικές γέφυρες» προς  τον Καναδά και το Μεξικό. Τα επόμενα χρόνια, αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος και τελικά υψηλότερες τιμές.

Επιπλέον, η Federal Reserve (Fed - Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ) μείωσε τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο, μια απόφαση που τώρα φαίνεται λανθασμένη. Αυτή η κίνηση είναι πιο πιθανό να υποκινήσει παρά να εκτονώσει τις πληθωριστικές πιέσεις.

Φυσικά, πολλά από αυτά τα προβλήματα προϋπήρχαν της κυβέρνησης Τραμπ, οπότε ακόμα κι αν ο Τραμπ αλλάξει πορεία σε ορισμένες πολιτικές, μεγάλο μέρος της βασικής δυναμικής υπάρχει ήδη. Σε κάθε περίπτωση, τα τρέχοντα σχέδια του Τραμπ δεν είναι κατάλληλα για την καταπολέμηση του στασιμοπληθωρισμού. Ο Κέβιν Χάσετ, ένας από τους οικονομικούς συμβούλους του Τραμπ, έχει δηλώσει ότι το σχέδιο κατά του πληθωρισμού ήταν χαμηλότερη συνολική ζήτηση και αυξημένη προσφορά εργασίας, αλλά αυτό είναι απίθανο να πετύχει. Οι ΗΠΑ βρίσκονται ήδη κοντά στην πλήρη απασχόληση και η χαμηλότερη συνολική ζήτηση μπορεί να τονώσει ή να επιταχύνει μια ύφεση.

Και γίνεται ακόμα χειρότερο. Ο Τραμπ είναι μακροχρόνιος λάτρης των χαμηλών επιτοκίων και του εύκολου χρήματος, για παράδειγμα, και ένα σενάριο είναι ότι προσπαθεί να επιβάλει τη θέλησή του στη Fed, οδηγώντας σε υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού. Ένα πιο πιθανό αποτέλεσμα, αλλά και πάλι κακό για τον πληθωρισμό, είναι ότι οι πραγματικές ή απειλούμενες παρεμβάσεις Τραμπ καθιστούν πιο δύσκολη τη διαχείριση στην κεντρική τράπεζα. Αυτό θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα της Fed να μειώσει το ποσοστό πληθωρισμού με ομαλό τρόπο. Η προβλεψιμότητα και η αξιοπιστία της Fed είναι απλώς πολύ πιο δύσκολο να εδραιωθούν στο παρόν περιβάλλον.

Τι γίνεται με την ανεργία; Υπάρχει μια γενική συναίνεση ότι η αγορά εργασίας έχει παραμείνει σε γενικές γραμμές σταθερή, αλλά οι προσλήψεις επιβραδύνονται και οι άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους. Η γενική κατάσταση φαίνεται πιο ευάλωτη. Στο μεταξύ, η παγκόσμια γεωπολιτική τάξη κλυδωνίζεται και η τρέχουσα αβεβαιότητα πολιτικής μπορεί να βλάψει τις προοπτικές για εγχώριες επενδύσεις. Αν και είμαι αισιόδοξος για τις οικονομικές προοπτικές της τεχνητής νοημοσύνης, η πρόοδος θα μπορούσε να είναι  περισσότερο ανώμαλη παρά ομαλή.

Εάν αποδεχτείτε την ιδέα ότι ο πληθωρισμός είναι πιο πιθανό να αυξηθεί παρά να πέσει και ότι η αγορά εργασίας είναι πιο πιθανό να επιδεινωθεί παρά να βελτιωθεί, τότε οι πιθανότητες για έναν μέτριο στασιμοπληθωρισμό είναι αρκετά υψηλές.

Πολλοί σχολιαστές προέβλεψαν στασιμοπληθωρισμό όταν το ποσοστό πληθωρισμού αυξήθηκε στο 8,9% μετά την Covid και η Fed έπρεπε να αποπληθωρίσει. Ωστόσο, ο στασιμοπληθωρισμός δεν ήρθε, ίσως επειδή η Fed και η πολιτική της ήταν τόσο αξιόπιστη και αναμενόμενη. Είναι πιο δύσκολο να περιμένουμε το ίδιο σήμερα.

Τα καλά νέα, αν αυτό είναι το σωστό επίθετο, είναι ότι αυτό είναι πιθανό να είναι ένας από τους πιο ήπιους στασιμοπληθωρισμούς στην ιστορία. Αλλά πώς θα αντιδράσουν οι ψηφοφόροι στον υψηλότερο πληθωρισμό, ειδικά όταν ο Τραμπ έκανε προεκλογική εκστρατεία και κέρδισε εν μέρει υποσχόμενος να δώσει τέλος στον πληθωρισμό; Η πιθανότητα ενός πολιτικού λάθους φαίνεται ιδιαίτερα υψηλή. Ο Τραμπ θα μπορούσε ακόμη και να εξετάσει έναν συνδυασμό εταιρικού αποδιοπομπαίου τράγου και ξεκινήσει ελέγχους σε μισθούς και τιμές, όπως έκανε ο Ρίτσαρντ Νίξον.

Η γενικότερη πραγματικότητα είναι ότι η μακροοικονομική πολιτική, ανεξάρτητα από το ποιος είναι πρόεδρος, δεν προσφέρει πολλά χρήσιμα εργαλεία για την καταπολέμηση του στασιμοπληθωρισμού χωρίς να προκαλέσει ύφεση. Πολλές μακροοικονομικές συμβουλές συνίστανται είτε στη μείωση είτε στην αύξηση της συνολικής ζήτησης και καμία από αυτές τις αποφάσεις δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα σε ένα στασιμοπληθωρισμό.

Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα για πανικό; Όχι, δεν είναι ποτέ ώρα για πανικό. Αλλά ίσως είναι καιρός να σκεφτείτε να μετακινηθείτε σε επίπεδο «οριακά υψηλότερης συναισθηματικής ανησυχίας».

Πηγή: The Washington Post

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.