Πού να χωρέσει τόση θλίψη, τόση οργή...

Πολλή ώρα πριν από το καθορισμένο ραντεβού στο Σύνταγμα είχαν πλημμυρίσει κόσμο οι δρόμοι της Αθήνας, προμηνύοντας μια μεγαλειωδέστατη συγκέντρωση που όμοιά της δεν έχουν ξαναζήσει οι σημερινές γενιές. Η χθεσινή κινητοποίηση ασφαλώς αποτελεί ιστορική τομή σε ολόκληρη τη Μεταπολίτευση. Ασφαλώς στέλνει ένα βροντερό πολιτικό μήνυμα που δεν μπορεί να αγνοηθεί, ιδίως μάλιστα όταν τις προηγούμενες ημέρες η κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, είχε επιδοθεί σε ιδιαίτερα επιθετική εκστρατεία εκφοβισμού, προσβλητικών ύβρεων και απαξίωσης, για να επιχειρήσει την τελευταία στιγμή πανικόβλητη να κάνει στροφή 180 μοιρών και να δείξει ότι τάχα συμμερίζεται κι αυτή τους σκοπούς της κινητοποίησης.

Οσοι έχουν ζήσει τις μεγάλες αντιμνημονιακές συγκεντρώσεις υπολογίζουν ότι η χθεσινή κοσμοπλημμύρα στην πρωτεύουσα ήταν υπερτριπλάσια, με τον κόσμο ασυνήθιστα πυκνό σε πολύ μεγάλη ακτίνα, από το «Χίλτον» μέχρι τη Συγγρού και το Θησείο. Οι μεγαλύτεροι υπολογίζουν ότι το πλήθος ξεπερνούσε την πρώτη επίσημη πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου το 1974, όπου εκτιμάται ότι είχε κατέβει στον δρόμο ένα εκατομμύριο κόσμος. Στους πιο ηλικιωμένους έρχονται μνήμες από τις συγκεντρώσεις για το 1-1-4 τη δεκαετία του '60, ενώ κάποιοι αναρωτιούνταν αν έτσι έμοιαζε η Αθήνα στις αυθόρμητες διαδηλώσεις για τον εορτασμό της Απελευθέρωσης.

Οι τρεις κεντρικοί δρόμοι, Ακαδημίας, Πανεπιστημίου και Σταδίου, είχαν γεμίσει από νωρίς ασφυκτικά μέχρι το ύψος της Ομόνοιας, το ίδιο και η Βασιλίσσης Σοφίας μέχρι τον «Ευαγγελισμό» και με κόσμο να συνεχίζει να καταφτάνει από το Μέγαρο Μουσικής. Ομάδες μαθητών και απλοί πολίτες βάδιζαν προς την πλατεία Συντάγματος από το Ψυχικό, από χαμηλά τη Συγγρού ή από την Πατησίων, καθώς πολλοί προτίμησαν την πεζοπορία από τους ασφυκτικά γεμάτους συρμούς του Μετρό, που περνούσαν από σταθμούς χωρίς να μπορούν να πάρουν άλλους επιβάτες.

Γεμάτα ήταν και τα στενά και οι δρόμοι σε περιοχές πέριξ του κέντρου, που συνήθως δεν επηρεάζονται από μεγάλες συγκεντρώσεις. Πρωτόγνωρες ήταν οι εικόνες από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με κόσμο μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι, ένα ανθρώπινο ποτάμι που έρρεε προς την Αμαλίας για να ενωθεί με τη λαοθάλασσα στους στύλους του Ολυμπίου Διός και τη Συγγρού. Ολόκληρο το ιστορικό κέντρο παρουσίαζε ανεπανάληπτη εικόνα, καθώς ο κόσμος είχε γεμίσει τα στενά σε μια ευρύτατη περιοχή από το Κουκάκι μέχρι το Θησείο, το Κολωνάκι, την Ομόνοια και πέρα...

Χθες βρέθηκαν μαζί άνθρωποι κάθε ηλικίας και προέλευσης, συχνά οικογένειες τριών γενεών, παππούδες και γιαγιάδες με τα παιδιά και τα εγγόνια τους, άνθρωποι με αναπηρίες και κινητικά προβλήματα αποφασισμένοι να παραμείνουν ώρες στον δρόμο, άνθρωποι του καφενείου και της ενορίας δίπλα σε μαθητές και έφηβους, άνθρωποι γεννημένοι στην Κατοχή και άλλοι από τη λεγόμενη Generation Z. Συγκεντρώθηκαν εργαζόμενοι που απεργούσαν και ελεύθεροι επαγγελματίες που είχαν κλείσει τα μαγαζιά τους, οργανωμένοι οπαδοί αθλητικών ομάδων και άνθρωποι πολιτικών πεποιθήσεων από όλο το φάσμα. «Τόσο κόσμο έχω να δω από την εποχή του Χριστόδουλου», σχολίαζε κάποιος, ενδεικτικό για το εύρος του κόσμου που πλημμύρισε την πρωτεύουσα. Μια γιαγιά έλεγε στην κόρη της ότι κατέβηκε στον δρόμο για το εγγόνι της, που τις άκουγε από δίπλα. Κάποιοι παραλλήλισαν την πανσπερμία του κόσμου με τον απλό αλλά αποφασισμένο κόσμο της γειτονιάς που συγκεντρώθηκε στις μεγάλες διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής βίας στη Νέα Σμύρνη την άνοιξη του 2021.

Στην πλατεία Συντάγματος και σε μεγάλη ακτίνα στους κεντρικούς δρόμους είχαν συγκεντρωθεί τα οργανωμένα μπλοκ με πανό και πλακάτ από εργατικά συνδικάτα, σωματεία, συλλόγους και συλλογικοτήτες, πολιτικούς φορείς της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, τον αντιεξουσιαστικό και τον αναρχικό χώρο, το αντιρατσιστικό και το αντιφασιστικό κίνημα, όπως και μπλοκ κοινοβουλευτικών κομμάτων, βουλευτές και ηγετικά στελέχη.

H συγκέντρωση ξεκίνησε σε έντονη συγκινησιακή φόρτιση με προσκλητήριο νεκρών. Στη συνέχεια πήραν τον λόγο επιζώντες φοιτητές και εκπρόσωποι φοιτητικών συλλόγων, που δήλωσαν ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα όσο χρειαστεί. «Ελπίζουμε να μη βρεθούμε εδώ για τρίτη χρονιά, αν και μάλλον δεν θα το καταφέρουμε», σχολίαζαν φοιτητές. Συνδικαλιστές του ΟΣΕ μίλησαν για τη χρόνια εγκατάλειψη του σιδηροδρόμου και ζήτησαν να μπει τέλος στη συγκάλυψη, ενώ απαίτησαν να ληφθούν μέτρα για ασφαλή και σύγχρονο σιδηρόδρομο.

Σπαρακτικές ήταν οι ομιλίες γονιών θυμάτων, που αναφέρθηκαν στις τραγικές ώρες των δικών τους, στην προσβολή που υπέστησαν οι νεκροί εκ μέρους των αρχών, στη συγκάλυψη που μεθοδεύεται. «Μακάρι να μη μας είχε ενώσει όλους ο φόνος των παιδιών μας, αλλά έτσι έγινε», είπε καταχειροκροτούμενη η Μαρία Καρυστιανού. Συνέχισε: «Αντιλαμβανόμαστε καθημερινά όλο και περισσότερο το βάθος της σήψης και της προδοσίας, εμφανίζεται μπροστά μας το τέρας της διεφθαρμένης εξουσίας. Σε συνεχή εγρήγορση αποφεύγουμε τις πονηρές παγίδες τους και τον δόλο που ντύνεται κουστούμια, προσποιητά χαμόγελα και ξεδιάντροπες παραπλανητικές δηλώσεις».

Στη συγκέντρωση ακούστηκαν τα ρυθμικά επαναλαμβανόμενα συνθήματα-εκκλήσεις «παραιτήσου – παραιτήσου», απευθυνόμενο φυσικά στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, «Δικαιοσύνη – Δικαιοσύνη» και το εμπνευσμένο από τα ανεπίδοτα μηνύματα στο κινητό των επιβατών των Τεμπών «Στείλε όταν φτάσεις – δεν έφτασες ποτέ, εκδίκηση θα πάρουμε για σένανε, μικρέ». Ο αριθμός των θυμάτων, «57», αναγραφόταν σε πλακάτ μαζί με συνθήματα όπως «τα κέρδη τους, οι νεκροί μας» και «φοβάμαι τα τρένα πιο πολύ κι απ' τα δακρυγόνα».

Αλλά το μεγάλο μέρος του κόσμου παραβρέθηκε χωρίς πλακάτ και χωρίς συνθήματα, με βουβή αποφασιστικότητα και διάσπαρτα σχόλια για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση και για το μέγεθος της συγκέντρωσης, ενώ άλλοι προσπαθούσαν, όταν υπήρχε σήμα στα κινητά, να ενημερώσουν τους δικούς τους για την πρωτόγνωρη συγκέντρωση. Για «ιστορικά πυκνό χρόνο» έκαναν λόγο κάποιοι. Οι πιο προνοητικοί είχαν φέρει μαζί τους νερό και σνακ και κάθονταν να ξεκουραστούν σε τραπεζάκια έξω από κλειστές καφετέριες και εστιατόρια, καθώς χθες ήταν μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού τα περίπτερα, τα καφέ και τα εμπορικά καταστήματα που λειτουργούσαν σε όλη την Αθήνα.

Πρωτόγνωρου μεγέθους συγκεντρώσεις έγιναν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη και από το Ιόνιο μέχρι το ανατολικό Αιγαίο, ακόμη και σε μικρές πόλεις όπου σπάνια γίνονται διαδηλώσεις. Συγκεντρώσεις έγιναν επίσης έξω από ελληνικές πρεσβείες και προξενεία σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά και στην Αυστραλία και στο Τόκιο, σε ολόκληρο τον κόσμο όπου υπάρχουν ελληνικές κοινότητες.

Κρήτη: Διπλάσιες από τα χρόνια του Ανδρέα!

Συγκλονιστική ήταν η συμμετοχή των πολιτών της Κρήτης στις συνολικά 14 συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που οργανώθηκαν χθες στο νησί. Ανθρωποι κάθε ηλικίας, φοιτητές, εργαζόμενοι, ηλικιωμένοι αλλά και πολλά παιδιά ακόμα και του Δημοτικού, μαζί με τους συλλόγους γονέων, κατέκλυσαν τις πλατείες όπου είχαν δοθεί τα ραντεβού για τις μαζικότερες διαδηλώσεις που γνώρισε το νησί στη σύγχρονη ιστορία του.

Τα νούμερα που δίνουν οι διοργανωτές είναι πρωτοφανή για τα δεδομένα της Κρήτης. Στο Ηράκλειο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του νομαρχιακού τμήματος της ΑΔΕΔΥ Δημήτρη Δερμιτζάκη, διαδήλωσαν περισσότεροι από 30, ίσως και 35 χιλιάδες άνθρωποι. Είναι χαρακτηριστικό πως λόγω του τεράστιου πλήθους η αρχικά προγραμματισμένη πορεία στους δρόμους της πόλης μεταφέρθηκε στην παραλιακή λεωφόρο για να κινούνται ταχύτερα τα μπλοκ των διαδηλωτών.

Ακόμα και έτσι υπήρξαν άνθρωποι που περίμεναν για πάνω από μία ώρα στην πλατεία Ελευθερίας μέχρι να έρθει η σειρά τους να ξεκινήσουν την πορεία, ενώ υπήρξαν και κάποιοι που δεν κατάφεραν καν να προσεγγίσουν τον χώρο της συγκέντρωσης καθώς οι δρόμοι είχαν κυριολεκτικά φρακάρει από τον κόσμο. Η συγκέντρωση του Ηρακλείου ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη από τις ιστορικές συγκεντρώσεις που είχε πραγματοποιήσει στην πόλη ο Ανδρέας Παπανδρέου τη δεκαετία του '80, όπως έλεγαν οι παλαιότεροι που έχουν αντίστοιχες μνήμες και παραστάσεις. Στο συλλαλητήριο του Ηρακλείου, πάντως, βρέθηκε και ο σημερινός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, συνοδευόμενος από βουλευτές και δημάρχους της παράταξής του.

Στα Χανιά, ένα τεράστιο ποτάμι περίπου 20.000 ανθρώπων πλημμύρισε το κέντρο ξεκινώντας από την πλατεία της Δημοτικής Αγοράς, ενώ και σε αυτή την περίπτωση, όταν η κεφαλή της πορείας επέστρεφε στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε, υπήρχαν διαδηλωτές που μόλις ξεκινούσαν τη διαδρομή. Ομάδα αναρχικών κρέμασε πανό από το γραφείο της Ντόρας Μπακογιάννη με το σύνθημα «Δολοφόνοι – Η δικαιοσύνη κερδίζεται στον δρόμο».

Ιδια εικόνα και στο Ρέθυμνο, όπου σχεδόν 20.000 πολίτες συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του Αγνωστου Στρατιώτη, στο μεγαλύτερο συλλαλητήριο των τελευταίων δεκαετιών. Πάνω από 10.000 πολίτες συγκεντρώθηκαν στην Ιεράπετρα, σε μια κινητοποίηση ανάλογη με αυτήν που είχε γίνει πριν από μερικά χρόνια για την υπεράσπιση του νοσοκομείου της πόλης, ενώ πρωτοφανείς χαρακτηρίζονται για τα δεδομένα του πληθυσμού τους και οι συγκεντρώσεις σε Αγιο Νικόλαο και Σητεία, με χιλιάδες ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους και στις πλατείες των δύο πόλεων.

Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν επίσης στο Αρκαλοχώρι, στις Μοίρες και στο Τυμπάκι (όπου παρέστη και ο πραγματογνώμονας Βασίλης Κοκοτσάκης, προσκεκλημένος του Συλλόγου Γονέων και των παιδιών του Γυμνασίου-Λυκείου) αλλά ακόμα και στην Κίσσαμο, στην Παλαιόχωρα Χανίων και στο Πέραμα Ρεθύμνου, ενώ και στη Γαύδο διοργανώθηκε συγκέντρωση στον φάρο του νησιού.

Μετά το τέλος της πορείας στο Ηράκλειο σημειώθηκαν μικρής έκτασης επεισόδια μεταξύ κουκουλοφόρων και δυνάμεων της αστυνομίας τα οποία δεν κατάφεραν να αμαυρώσουν τη μεγαλειώδη συμμετοχή των πολιτών.

Σεισμός διαμαρτυρίας στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου

Πρωτόγνωρες εικόνες στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, όπου καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας της σύγχρονης ιστορίας των νησιών. Η υπόθεση των Τεμπών ξεσήκωσε ένα πρωτοφανές πλήθος που νέκρωσε την αγορά και κατέκλυσε τις πλατείες και τους δρόμους, δηλώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη συμπαράστασή τους στον αγώνα των συγγενών θυμάτων καθώς και στο αίτημα για δικαιοσύνη.

Πάνω από επτά χιλιάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας και τάξης συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Πλαστήρα στη Χίο, στη συγκέντρωση που έγινε παρουσία εκπροσώπου του Συλλόγου Συγγενών, σε μια διαμαρτυρία που παρόμοιά της θα πρέπει να αναζητήσουμε μόνο στις προ 24ετίας συγκεντρώσεις ενάντια στο νομοσχέδιο Γιαννίτση. Χαρακτηριστικό ότι ούτε οι δρόμοι της πόλης χώρεσαν το πλήθος, αφού στην πορεία που ακολούθησε, όταν η κεφαλή της έφτασε στο τέρμα έξω από το ξενοδοχείο «Χανδρής», η ουρά μόλις ξεκινούσε από την πλατεία, απλωμένη σε όλη την προκυμαία και σε ένα μήκος περίπου 1.200 μέτρων!

Ανάλογες εικόνες και στη Λέσβο όπου η πλατεία Σαπφούς και οι γύρω δρόμοι γέμισαν ασφυκτικά κόσμο, κατακλύζοντας την προκυμαία και τα πεζοδρόμια σε μήκος 1.000 μέτρων περίπου και πλάτος περίπου 15 μέτρων! Ακολούθησε πορεία στους δρόμους της πόλης.

Κοσμοπλημμύρα και στη Σάμο όπου η συγκέντρωση στην πλατεία Πυθαγόρα, με χιλιάδες ανθρώπους, κατέληξε και εκεί με πορεία στο λιμάνι του Βαθέος, με τον κόσμο να απλώνεται σε όλο το μήκος της προκυμαίας! Συγκέντρωση με μεγάλο πλήθος κόσμου έγινε και στο Καρλόβασι, καθώς και στην Ικαρία.