Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη... | ΕΦΣΥΝ

Ιστορικές και συγκινητικές στιγμές εκτυλίχθηκαν χθες στον Δήμο Νεάπολης-Συκεών κάτω από το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης και στο ανεσκαμμένο σημείο του πάρκου όπου έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής σε ομαδικούς τάφους τα λείψανα 33 εκτελεσμένων κομμουνιστών κρατουμένων στο Επταπύργιο της περιόδου του εμφύλιου πολέμου. Συγγενείς περισσότερων από 30 οικογενειών των εκτελεσμένων προσήλθαν με δάκρυα στα μάτια στο σημείο, καταθέτοντας κόκκινα γαρίφαλα και υψώνοντας για χαιρετισμό τις γροθιές τους την ώρα που στελέχη του ΚΚΕ τόνιζαν πως το κόμμα θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να μη θαφτεί το ζήτημα.

Η υπόθεση ξεκίνησε στο τέλος του 2024, όταν βρέθηκαν τα πρώτα οστά στην περιοχή των Συκεών, περίπου 150 μέτρα πίσω από το Επταπύργιο, στην περιοχή που περικλείεται σήμερα από τις οδούς Κανάρη, Σολωμού και Μιαούλη. Το σημείο, έρημη περιοχή στα χρόνια του Εμφυλίου, χρησιμοποιούνταν για την εκτέλεση πολιτικών κρατουμένων, τα σώματα των οποίων δεν παραδίδονταν καν στους συγγενείς τους, σε μια επίδειξη απανθρωπιάς από την πλευρά των επίσημων αρχών. Ακόμη και χθες, στη διάρκεια της σύντομης εκδήλωσης στο σημείο, οι περίοικοι είχαν να διηγηθούν ιστορίες για την εύρεση ανθρώπινων υπολειμμάτων που εντοπίζονταν στη διάρκεια εργασιών για την κατασκευή πολυκατοικιών, με τη σημείωση πως «αν οι ομαδικοί τάφοι δεν εντοπίζονταν σε σημείο όπου την ευθύνη έχει ο δήμος, και αυτοί οι νεκροί θα είχαν εξαφανιστεί μια για πάντα, θα τους είχε εξαφανίσει η μπουλντόζα».

Εξέταση DNA

Τη συγκλονιστική αυτή υπόθεση ανέδειξε σε όλη της την έκταση η εφημερίδα μας («Εφ.Συν.», 15.3.2025, «Οι εκτελεσμένοι κομμουνιστές επιστρέφουν... για τον τελευταίο ασπασμό») και μάλιστα υπήρξαν κάποιοι συγγενείς εκτελεσμένων που πληροφορήθηκαν τα γενόμενα από το δημοσίευμά μας, ενώ αρκετοί ακόμη επικοινώνησαν με στελέχη του ΚΚΕ για να δηλώσουν ότι κι αυτοί επιθυμούν να δώσουν DNA σε μια προσπάθεια να εντοπίσουν τους προγόνους τους.

Χθες, μπροστά στο σημείο των ανασκαφών, ο Δημήτρης Παπατολίδης, μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ, επικεφαλής του Τμήματος Ιστορίας της Οργάνωσης Κεντρικής Μακεδονίας, καλωσόρισε τους συγγενείς που βρέθηκαν στο σημείο, τονίζοντας πως «η ζωή τα έφερε έτσι ώστε, σε μια χρονιά που το κόμμα είχε προγραμματίσει τη δημιουργία μνημείου για τους εκτελεσμένους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές στο Επταπύργιο, να βρεθούν 33 σκελετοί στη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών στον συγκεκριμένο χώρο». Οπότε «δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις για να μη θαφτεί το ζήτημα. Να γίνει DNA τεστ στα οστά και στους συγγενείς για να υπάρξει ταυτοποίηση των νεκρών, να συνεχιστεί η ανασκαφή στην ευρύτερη περιοχή και με χρηματοδότηση από την πολιτεία. Εχουμε ευθύνη απέναντι σε αυτούς τους αλύγιστους αγωνιστές, στις οικογένειές τους, τουλάχιστον να γίνει αυτή η προσπάθεια και να ολοκληρωθεί».

Ο κ. Παπατολίδης υπογράμμισε πως στο σημείο και σε πέριξ κοντινή απόσταση «είναι θαμμένοι τουλάχιστον 400 κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές που εκτελέστηκαν από τον Ιούλιο του 1946 ώς το 1955 που έγινε η τελευταία εκτέλεση στη χώρα μας» και μάλιστα «αυτοί οι νεκροί δεν παραδόθηκαν ποτέ στις οικογένειες και δεν θάφτηκαν, την ίδια περίοδο που οι ποινικοί κρατούμενοι δίνονταν στις οικογένειές τους. Αυτό που επείγει και είναι ένα ανοιχτό χρέος στη βαναυσότητα που δέχθηκαν αυτοί οι νεκροί από το αστικό κράτος της χώρας μας είναι, έστω και τώρα, να στηθεί ένα μνημείο. Το ΚΚΕ δεσμεύεται ότι μέσα στο 2025 θα ολοκληρώσει αυτή την προσπάθεια».

Ο Θεοδόσης Κωνσταντινίδης, μέλος της Επιτροπής Μνημείων της Κ.Ε. του ΚΚΕ και συγγενής εκτελεσμένου, αναφέρθηκε στην προσπάθεια που έγινε να καταρτιστεί ο κατάλογος των εκτελεσμένων, σημειώνοντας ότι «όλοι εμείς και κυρίως αυτοί που εργάζονται εδώ και βοηθάνε στο ξέθαμμα και στη μεταφορά των οστών πρέπει να καταλάβουμε ότι εδώ πρόκειται για ζωντανή ιστορία του κόμματος, πρόκειται για ανθρώπους που έχουν άμεση αντανάκλαση σε 400 οικογένειες, που σχεδόν 80 χρόνια δεν είχανε σημείο αναφοράς». Υπογράμμισε χαρακτηριστικά πως «πρέπει, αξιοποιώντας και τη συγκυρία, να μπορέσουμε να ταυτοποιήσουμε τουλάχιστον ορισμένους από τους νεκρούς» και γι’ αυτό «είναι ευθύνη της πολιτείας και να βοηθήσει για να γίνει η ταυτοποίηση με την εξέταση DNA και να επισπευσθούν οι διαδικασίες για να οριστικοποιηθεί ο χώρος που θα τοποθετήσει το ΚΚΕ το μνημείο».

Μιλώντας στην «Εφ.Συν.» η Μορφούλα Πειραλή και ο Χρήστος Λιβανίδης, εξαδέλφια από την Ορμύλια Χαλκιδικής, ο παππούς των οποίων -Χρήστος Λιβανίδης- εκτελέστηκε στο Επταπύργιο σε ηλικία 39 ετών, που πληροφορήθηκαν από την εφημερίδα μας το χρονικό των ευρημάτων, ήταν πολύ συγκινημένοι. Οπως μας είπε η κ. Πειραλή, «ήταν μια μέρα με έντονη συγκίνηση (...) μια μέρα όμως με φως, θα έλεγα (...), ας μάθουν τα παιδιά μας Ιστορία γιατί η συλλογική μνήμη πρέπει να μείνει ζωντανή. Δεν ήξερα πώς να νιώσω σήμερα (...) σκέφτηκα τη γιαγιά μου τη Σουλτάνα που δεν ήθελε να μιλάει πολύ αφού ο παππούς την άφησε με τέσσερα παιδιά».