Το ελληνικό φεστιβάλ που κατέκτησε το Βερολίνο

Αποστολή στο Βερολίνο

Η επετειακή 10η διοργάνωση του The Greek Film Festival in Berlin (26-30 Μαρτίου 2025) ανέβασε πιο ψηλά τον πήχη για τον ελληνικό κινηματογράφο στην πόλη της Μπερλινάλε. Ανοιξε το παράθυρο επικοινωνίας και τα είχε όλα. Sold out προβολές στις αίθουσες του Babylon. Συγκίνηση και παλμό. Γκλίτερ και μουσική. Ενθουσιασμό και συζητήσεις μέχρι πρωίας.

Είχε το παρατεταμένο χειροκρότημα για το «Υπάρχω», που άνοιξε τη διοργάνωση. Θεατές που έμεναν ακίνητοι στις θέσεις τους -και τις δύο βραδιές που προβλήθηκε η ταινία- για να συνομιλήσουν με τον Γιώργο Τσεμπερόπουλο, που δεν κουράστηκε να απαντάει για τους συντελεστές, για τον Χρήστο Μάστορα, για τη σχέση του με τον Στέλιο Καζαντζίδη και τη συνεργασία του με τον παραγωγό Διονύση Σαμιώτη, ο οποίος παρευρέθηκε, επίσης, στη διοργάνωση. Είχε επίμονες ερωτήσεις στη Βένια Τέρνερ στο Q&A, μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ της «Tack» για την ελληνική Δικαιοσύνη και για τη σεξουαλική κακοποίηση στον χώρο του αθλητισμού. Είχε συγκίνηση και ενθουσιασμό για την «Ευτυχία» του Αγγελου Φραντζή αλλά και για την ταινία του Νίκου Παναγιωτόπουλου «Αυτή η νύχτα μένει», που προβλήθηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία. Είχε νεανικό και πιο «ψαγμένο» κοινό που γέμισε τις προβολές των ταινιών μικρού μήκους και συνομίλησε με τους συντελεστές. Ενθουσιασμό για το ντοκιμαντέρ «Εμπρός: Ενα ελεύθερο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο» της Αλκήστης Καφετζή, που ο πολιτικοποιημένος λόγος της συμπεριέλαβε από τη θηριωδία στην Παλαιστίνη μέχρι τις γυναικοκτονίες. Είχε έκπληξη για το συναρπαστικό ντοκιμαντέρ «Πανελλήνιον» του Σπύρου Μαντζαβίνου και του Κώστα Αντάραχα, ο οποίος συνόδευσε την ταινία και συνομίλησε με τους θεατές. Ερωτήσεις για την ελληνική επαρχία στον Δημήτρη Νάκο, ο οποίος παρουσίασε την ταινία του «Κρέας», αλλά και μια μίνι περφόρμανς από τον πηγαίο Ρένο Χαραλαμπίδη, καθώς η ταινία του «Νυχτερινός εκφωνητής» προβλήθηκε στην τελετή λήξης.

Η πενθήμερη διοργάνωση ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή (30/3/25), σε εορταστικό και ιδιαίτερα συγκινητικό κλίμα στη sold out μεγάλη αίθουσα του κινηματογράφου Babylon, με την καθιερωμένη απονομή των βραβείων. Μαζί με τα μέλη των Κριτικών Επιτροπών των Emerging Greeks Competition, Documentary Competition και Short Films Competition, συμμετείχαν περισσότεροι από 50 επαγγελματίες –κινηματογραφιστές, παραγωγοί, ηθοποιοί, sales agents, μουσικοί– από την Ελλάδα και το εξωτερικό, περισσότεροι από ποτέ στην ιστορία του θεσμού μαζί με αγαπημένους φίλους της διοργάνωσης και ένα πιστό κοινό που δεν χάνει προβολή για προβολή. Και δεν είναι μόνον οι Ελληνες που φτάνουν στον ιστορικό κινηματογράφο από κάθε γωνιά του Βερολίνου, αλλά θεατές διαφορετικών εθνοτήτων που γνωρίζουν και εμπιστεύονται τη διοργάνωση αλλά και το Babylon, το σινεφίλ στέκι των Βερολινέζων. Ο κινηματογράφος είναι ένα στολίδι που βρίσκεται στην καρδιά της περιοχής Mitte, στην πλατεία Ρόζα Λούξεμπουργκ, απέναντι από το εμβληματικό «θέατρο του λαού» Volksbühne. Τα τελευταία χρόνια, έχει ανακαινιστεί και έχει αποκτήσει άλλες δύο μικρότερες αίθουσες, με αυτόνομη είσοδο στην πλαϊνή πλευρά. Η πολυκατοικία στην οποία στεγάζεται είναι από τις ελάχιστες που σώθηκαν από την ισοπέδωση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποτελεί δείγμα χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα του αρχιτέκτονα Hans Poelzig.

Μια υπέροχη παρέα

Την τελετή λήξης παρουσίασαν η δημοσιογράφος και documentarist Μαρία Κουφοπούλου και η διευθύντρια του φεστιβάλ Σοφία Σταυριανίδου, που έκαναν μια μικρή ανασκόπηση όσων προηγήθηκαν, με τη βοήθεια φωτογραφικών στιγμών, όπως τις κατέγραψαν ο Λευτέρης Κουμαράς και ο Jonas Elsner, οι δύο φωτογράφοι του Φεστιβάλ, που αεικίνητοι και άψογοι επαγγελματίες κάθε χρόνο αιχμαλωτίζουν τις πιο σπάνιες, απρόσμενες, τις πιο ευφάνταστες και πιο cool στιγμές της διοργάνωσης. Από τις ξεχωριστές και συγκινητικές στιγμές της βραδιάς ήταν το μικρό αφιέρωμα στον Dean Rogers, αγαπημένο μέλος του Φεστιβάλ, που έφυγε νωρίς και αναπάντεχα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Η εικόνα του στη μεγάλη οθόνη έφερε λυγμό όχι μόνον στις δύο παρουσιάστριες αλλά σε όσους είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν τα προηγούμενα χρόνια.

«Είναι μεγάλη συγκίνηση να γινόμαστε 10 χρόνων. Κυρίως γιατί σβήσαμε 10 κεράκια μαζί με τους συνεργάτες μου, αυτοί που έχουν μείνει εδώ και είμαστε μια υπέροχη παρέα. Περισσότερο από άλλοτε, φέτος οι γεμάτες αίθουσες και οι πολυάριθμες παρουσίες σκηνοθετών επιβεβαιώνουν την ποιότητα του προγράμματός μας και τη σοβαρότητα των βραβείων μας. Η εικόνα του φεστιβάλ φέτος αποκρυσταλλώθηκε με δύναμη. Είμαστε ένα σοβαρό φεστιβάλ που... δεν παίρνει σοβαρά τον εαυτό του. Γι’ αυτό θέλουμε επιπλέον να περνάμε καλά με τους καλεσμένους μας αλλά και μεταξύ μας», δήλωσε στην «Εφ.Συν.» η διευθύντρια του Φεστιβάλ, Σοφία Σταυριανίδου, και εξέφρασε τις ευχαριστίες της προς τη δημιουργική ομάδα που την πλαισιώνει, την Αλκηστη Καφετζή, τη Σοφία Αθανασάκη, την Ελενα Αθανασιάδου, τον Κώστα Αϊβαλιώτη, την Αλεξάνδρα Παπακωνσταντίνου, την Αντζελα Κόντη, τον Στέφανο Φαραντόπουλο, τη Δώρα Πρασίνου, τη Ζωή Αιμιλιανός.

Το καθιερωμένο Berlin Walk, η ξενάγηση δηλαδή στις γειτονιές και τα αξιοθέατα του Βερολίνου, φέτος έδωσε τη θέση της με μια μίνι εκδρομή στο γειτονικό Πότσνταμ, την πρωτεύουσα του γερμανικού κρατιδίου Βρανδεμβούργου. Ο Κωνσταντίνος Παπαθανασίου φρόντισε, για άλλη μια φορά, να μετατρέψει την ξενάγηση σε απόλυτη εμπειρία, παρέχοντας πληροφορίες για το παρόν και το παρελθόν της ιστορικής πόλης, που είναι ευρέως γνωστή για το ιστορικό της κέντρο, την Ολλανδική συνοικία και, φυσικά, το ανάκτορο Sans Souci, που έκτισε ο Φρειδερίκος ο Μέγας και έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Και επειδή γενέθλια χωρίς να σβήσουμε κεράκια δεν γίνεται, η πελώρια τούρτα γενεθλίων κόπηκε μετά την τελετή απονομής των βραβείων στο μπαρ Σαλιγκάρι στην περιοχή του Friedrichshain, ένα μίνιμαλ και φιλόξενο στέκι όπως και ο ιδιοκτήτης του, ο Δημήτρης, που περιέβαλε τους θαμώνες με ελληνική φιλοξενία.

Για το φεστιβάλ μάς είπαν...

Γιώργος Τσεμπερόπουλος

«Μεγάλο, ωραίο και ιστορικό σινεμά το Babylon, με πολύ καλή εικόνα και εξαίρετο ήχο, γεμάτο με ενθουσιώδες κοινό – πραγματικά χάρηκα ιδιαίτερα τη ζεστή συζήτηση που είχαμε στο Q&A μετά τις προβολές.

Επίσης, πολύ καλή η φιλοξενία και η οργάνωση του φεστιβάλ από τη Σοφία Σταυριανίδου και την ομάδα της, χωρίς στόμφο, όλα γρήγορα, φιλικά και ζεστά!»

Δημήτρης Νάκος, βραβείο για την ταινία μυθοπλασίας «Κρέας»

«Είχα έρθει και στο πρώτο edition του φεστιβάλ, πριν 10 χρόνια που συμμετείχα με μικρού μήκους ταινία, τότε, και σε κάποια ενδιάμεσα φεστιβάλ. Βλέπω ότι έχει μεγαλώσει πάρα πολύ και να έχει αναπτυχθεί. Χαίρομαι πολύ γιατί συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όχι μόνο των Ελλήνων στο Βερολίνο, όπως παλαιότερα, αλλά είναι πλέον ένα γεγονός για τους σινεφίλ της πόλης. Είναι τιμή και χαρά μας να συμμετέχουμε και να προβάλλεται στο Babylon η ταινία μας.

Συμμετείχαμε με άλλες πέντε πολύ σπουδαίες ελληνικές μεγάλου μήκους ταινίες, από εξαιρετικούς συναδέλφους και είμαι πολύ χαρούμενος που η Κριτική Επιτροπή μάς τίμησε με το βραβείο. Χαίρομαι κυρίως για τους συνεργάτες της ταινίας στους οποίους ανήκει, εξίσου, το βραβείο αυτό».

Βένια Τέρνερ, βραβείο για το ντοκιμαντέρ «Tack»

«Ηταν πολύ ωραία εμπειρία, χαίρομαι που η ταινία ταξίδεψε εδώ και συνάντησε το κοινό στο Βερολίνο.

Το βραβείο είναι μεγάλη τιμή για όλη την ομάδα. Με συγκινεί βαθιά που αναγνωρίστηκε η ταινία. Νομίζω ότι αυτό που έχει μεγάλη σημασία, αυτή τη στιγμή, είναι το γεγονός που βλέπουμε. Οτι η δικαιοσύνη, δηλαδή, συνεχίζει δυστυχώς να αποτυγχάνει. Με προβληματίζει βαθιά ότι εξακολουθούμε σ’ αυτές τις δίκες να ακούμε να γίνονται αδιανόητες ερωτήσεις από εισαγγελείς, όπως τι εσώρουχο μπορεί να φορούσε η καταγγέλλουσα ή αν υπήρξε στύση θα πρέπει κάτι να είχε συμβεί για να την προκαλέσει. Κάτι που μας δείχνει ακόμα μια φορά την έλλειψη εκπαίδευσης, που κάνει μεγάλο κακό στην ίδια την αποδεικτική διαδικασία. Δεν είναι δυνατό να περιμένουμε από τα θύματα να μιλήσουν, να λέμε να σπάσουν τη σιωπή τους, όταν τους περιμένει αυτή η τραυματική διαδικασία. Οπότε από τη μια είμαι φοβερά χαρούμενη και συγκινημένη, γιατί είναι μια δουλειά ετών που αναγνωρίζεται. Οπως και ο αγώνας αυτών των δύο γυναικών (σ.σ. της Σοφίας Μπεκατώρου και της Αμαλίας Προβελεγγίου) και όλης της δημιουργικής ομάδας και των παραγωγών που στήριξαν αυτό το πρότζεκτ, της Στέγης δηλαδή, αλλά θεωρώ ότι είναι ανάγκη να δούμε επιτέλους κάτι να αλλάζει. Αυτό είναι το σημαντικό».

Νάσια Συντέτα, πρωταγωνίστρια της ταινίας «Honeymoon» του Αλκι Παπασταθόπουλου, βραβείο μικρού μήκους ταινίας

«Είναι η πρώτη φορά μου στο φεστιβάλ και νιώθω πολύ χαρούμενη. Δεν περίμενα το βραβείο. Ξέρω ότι το Honeymoon είναι μια πολύ ιδιαίτερη ταινία και για εμένα αλλά και για τους θεατές. Θίγει κάτι συγκεκριμένο που δεν έχει ορατότητα, ειδικά, για τα ελληνικά δεδομένα. Για εμένα ήταν μια διαδικασία, να επαναφέρω πράγματα που είχα θάψει για τον εαυτό μου από τότε που ξεκίνησα τη φυλομετάβαση. Οποτε ήταν μια εσωτερική διαδικασία και αυτό φαίνεται, θεωρώ, γι’ αυτό είναι τόσο οργανική η σχέση που έχουμε με τη συμπρωταγωνίστριά μου, τη Μαίρη. Ο σκηνοθέτης δημιούργησε το τέλειο περιβάλλον, για να νιώσουμε άνετα και οι δύο, να μπορέσουμε να αυτοσχεδιάσουμε, να παίξουμε. Ολη η διαδικασία των γυρισμάτων ήταν μια πάρα πολύ όμορφη εμπειρία. Η ταινία δίνει φως σε κάτι που είναι πολύ εσωτερικό μεταξύ της κοινότητας. Νιώθω ότι και εγώ και οι άλλες κοπέλες έχουμε τους λόγους μας να θέλουμε να κρύψουμε τη βία που μπορεί να δεχόμαστε καθημερινά από τον οποιονδήποτε και πόσο μάλλον από την αστυνομία, που οπωσδήποτε έχει παραπάνω δύναμη επάνω σε έναν απλό πολίτη. Η ταινία δείχνει μια πραγματικότητα που εμείς προσπαθούμε να κρύψουμε, γιατί προσπαθούμε να κανονικοποιήθουμε. Κακώς για εμένα. Αλλά είναι αλήθεια, συμβαίνει. Χαίρομαι για το βραβείο, γιατί, όπως είπα, είναι μια πολύ ιδιαίτερη ταινία και όσο περισσότερα βραβεία παίρνει τόσο περισσότερος κόσμος αποκτά πρόσβαση στην πραγματικότητα που δείχνει».

Ρένος Χαραλαμπίδης

«Ο ελληνικός κινηματογράφος έχει έναν ισχυρό πολιορκητικό κριό στην καρδιά του Βερολίνου και αυτό είναι το φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου. Μπορεί με μαζικές επιθέσεις να ανοίξει πόρτες στο βερολινέζικο κοινό, να επικοινωνήσουμε βαθιά και συναισθηματικά. Τελεία. Είδα πώς επικοινωνεί η ταινία μου με ένα κοινό που δεν ήταν αμιγώς ελληνικό. Ενα γερμανόφωνο κοινό, διεθνές θα έλεγα, το οποίο βέβαια διάβαζε στα αγγλικά. Πιστεύω ότι, αν ήταν οι υπότιτλοι γερμανικοί, θα άγγιζαν πιο βαθιά το γερμανικό κοινό. Αλλά, πραγματικά, βγαίνοντας από την αίθουσα, κατάλαβα ότι αντιλήφθηκαν τον πυρήνα της ταινίας. Αυτό με ενδιαφέρει».