Σύνοδος των Πρυτάνεων με τρεις «καυτές πατάτες»

Η ημέρα που ο Κυριάκος Πιερρακάκης παραδίδει τη σκυτάλη στους διαδόχους του, Σοφία Ζαχαράκη και Νίκο Παπαϊωάννου

Oχι μία ούτε δύο, αλλά τρεις καυτές πατάτες άφησε στα χέρια της Σοφίας Ζαχαράκη ο Κυριάκος Πιερρακάκης με την αποχώρησή του από το υπουργείο Παιδείας. Τι ειρωνεία, και οι τρεις είναι εκτός του αγαπημένου της πεδίου: τα σχολεία. Πρόκειται για τις διαγραφές των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών, το περαιτέρω ξήλωμα των διατάξεων του νόμου Κεραμέως για τα ΑΕΙ και τον νέο ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας.

Ο τελευταίος αναμένεται να είναι ο πιο καυτός, απειλώντας, μάλιστα, να κάψει τμήματα, ιδρύματα, τοπικές κοινωνίες, αλλά και εσωκομματικές ισορροπίες στη Ν.Δ. Σε αντίθεση με τις διαγραφές, που έχουν ήδη πάρει τον δρόμο της ήπιας προσέγγισης προς αποφυγή των γενικευμένων αντιδράσεων, εντελώς απαγορευτικών στο φόντο της αντιδημοφιλίας που αντιμετωπίζει το τελευταίο (μεγάλο) διάστημα η κυβέρνηση. Ωστόσο, οι διαγραφές είναι αυτές που επείγουν και -για τον λόγο αυτό- θα είναι το μεγάλο ζήτημα που θα συζητηθεί στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, από τις 6 έως τις 9 Μαΐου, στη Θεσσαλονίκη.

Η κ. Ζαχαράκη θα πάει στη Σύνοδο με προτάσεις και θα περιμένει να λυθεί το ζήτημα. Είναι γνωστό, πριν ακόμα φύγει ο προκάτοχός της, ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να χαλαρώσει τα λουριά απ’ τον λαιμό των ιδρυμάτων και των απειλούμενων φοιτητών που είχε δέσει σφιχτά η κ. Κεραμέως με τον σχετικό νόμο. Εχει θέσει ως όριο την 31η Αυγούστου και προβλέπει τιμωρία για τα ιδρύματα που τυχόν διαφωνήσουν με μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης.

Επειδή, όμως, οι διαγραφές δεν ήταν το μόνο σκληρό μέτρο που περιλάμβανε το πόνημα της τότε υπουργού Παιδείας, είπαν να τελειώσουν μια και καλή με το ξήλωμα του πλεκτού. Θα γίνουν κι άλλες διορθώσεις. Υπάρχει σχέδιο έτοιμο. Από τον κ. Πιερρακάκη. Να αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες στα ΑΕΙ που προκλήθηκαν από την εφαρμογή των... κεράμειων παρεμβάσεων στη διοίκηση και ειδικότερα με τις αρμοδιότητες των Συμβουλίων Διοίκησης, των πρυτανικών αρχών κ.ά.

Δυσαρέσκεια

Τίποτα δεν θα γίνει χωρίς τη δυσαρέσκεια της κ. Κεραμέως. Την έχει, ήδη, δείξει προ πολλού. Ειδικά για τις διαγραφές, λέγεται ότι πίεζε ανεπισήμως να προχωρήσουν γρήγορα και χωρίς αλλαγές οι σχετικές διαδικασίες. Ο προαλειφόμενος τσάρος όμως είχε τον δικό του τρόπο, ίσως και εντολές. Κι αν δεν ήταν σαφείς οι εντολές τότε, αυτή την περίοδο είναι ξεκάθαρες: Με το μαλακό. Από τα πρώτα σενάρια, λοιπόν, της παραχώρησης μιας εξεταστικής τον ερχόμενο Σεπτέμβριο προκειμένου να δοθεί λίγος χρόνος στους «ενεργούς» φοιτητές (σύμφωνα με τη διάκριση που αποφασίστηκε ατύπως στην προηγούμενη Σύνοδο, όπως έχει αποκαλύψει η «Εφ.Συν.»), πλέον η βεντάλια έχει ανοίξει στον έναν χρόνο. Εξετάζεται, δηλαδή, το ενδεχόμενο να παραταθεί με τρεις εξεταστικές το έτος 2025-2026 για τους λεγόμενους «ενεργούς».

Δεν είναι, όμως, τόσο απλό όσο φαίνεται. Αναμένεται να υπάρξουν έντονος προβληματισμός και διαφωνίες σχετικά με τις λοιπές προϋποθέσεις καθώς μελετάται να μπει κι ένας κόφτης στον αριθμό των χρωστούμενων μαθημάτων. Το ποσοστό δεν έχει αποφασιστεί, αλλά αρκετές φωνές μιλούν για περίπου 10% του συνόλου των μαθημάτων. Πάντως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς και τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί, οι «ενεργοί» που θα κερδίσουν την παράταση είναι περί τις 22.000. Οι υπόλοιποι ανέρχονται στις 310.000.

Τώρα, αν αληθεύει ότι θα συζητηθεί το ενδεχόμενο να δοθεί και ένα «δικαίωμα» στους διαγραφέντες, όπως η δυνατότητα εξετάσεων και εγγραφής στο τρίτο έτος άλλου ΑΕΙ, ε, τότε είναι προφανές ότι το πολιτικό κόστος έχει μελετηθεί αρκετά από την κυβέρνηση.

Νερό στο κρασί

Ετερη σημαντική παράμετρος είναι το καθεστώς λήψης των αποφάσεων διαγραφής. Εχει τεθεί στο τραπέζι η πρόταση να εφαρμόζεται κάθε απόφαση αυτοδικαίως και από την κεντρική διοίκηση, δηλαδή, το υπουργείο Παιδείας, και όχι από τα ιδρύματα, όπως ορίζει ο νόμος. Τις τελευταίες ημέρες δεν φαίνεται να προκρίνεται αυτή η εκδοχή. Μπορεί να σκεφτεί κάποιος ότι έτσι θα «βόλευε» κάπως τα ΑΕΙ έναντι των τιμωρούμενων. Από την άλλη, όμως, είναι και μια παρέμβαση στο αυτοδιοίκητο των ιδρυμάτων. Κι όταν ανοίγουν τέτοιες πόρτες στα θεσμικά εδάφη, συνήθως οδηγούν στον γκρεμό. Υστερα, είναι και το πολιτικό κόστος του υπουργείου και της κυβέρνησης. Κάτι που, εν τέλει, φαίνεται ότι το έλαβαν σοβαρά υπ’ όψιν, αφού δεν είναι πια τόσο δημοφιλής η ιδέα αυτή.

Ολα, φυσικά, θα κριθούν οριστικά στη Σύνοδο και την έκβαση της συζήτησης ανάμεσα στις διοικήσεις και την υπουργό. Και, βεβαίως βεβαίως, τον αρμόδιο για τα ΑΕΙ, υφυπουργό Παιδείας, Νίκο Παπαϊωάννου, πρώην πρύτανη του ΑΠΘ. Θα είναι μια ευκαιρία για να φανεί αν (όντως) θέλει να διορθώσει το σκληρό προφίλ που είχε ως αρχηγός του ΑΠΘ («ο πρύτανης των ΜΑΤ» είναι το δεύτερό του όνομα) ή όχι. Τώρα τελευταία, πάντως, έχουν γίνει αντιληπτές κάποιες τάχα ανύποπτες διαρροές για τον πρωτοβουλιακό του ρόλο στην εξεύρεση λύσεων και στις επαφές με τους πρώην συναδέλφους του.

Τελευταίο αλλά όχι αμελητέο, το θέμα της αναμόρφωσης του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας. Χαλασμός έγινε όποτε επιχειρήθηκε, χαλασμός αναμένεται να γίνει και πάλι. Με δεδομένο τον περιοριστικό του χαρακτήρα ή, πιο καθαρά, το κλείσιμο πολλών τμημάτων και τη συρρίκνωση των ΑΕΙ, θεωρείται δεδομένη η αναταραχή. Σε όλα τα επίπεδα. Μπορεί και να καθυστερήσει, όμως, αυτή η προτεραιότητα…