Τα τρία πρώτα θύματα της χούντας

Αριστερά ο Παναγιώτης Ελλής, στη μέση η Μαρία Καλαβρού και δεξιά ο Βασίλης Πεσλής | «Ελληνικός Ταχυδρόμος», Πέμπτη 2 Απριλίου 1969

Οι πρώτοι νεκροί θύματα της χούντας υπήρξαν η Μαρία Καλαβρού, 24 ετών, που σκοτώθηκε την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος, και ο μαθητής Βασίλης Πεσλής, 15 ετών, που κι αυτός σκοτώθηκε την ίδια μέρα. Τέσσερις μέρες αργότερα νεκρός έπεφτε και ο Παναγιώτης Ελλής, 45 ετών, στον Ιππόδρομο του Δέλτα του Νέου Φαλήρου.

1. Μαρία Καλαβρού, 21.4.1967

Περπατούσε με την αδελφή της στην Πατησίων και έδωσε μια μούντζα στα τανκς που περνούσαν. Ο τότε ανθυπίλαρχος Ιωάννης Αλπάντης που βρισκόταν στον πύργο του ενός από αυτά έστρεψε εναντίον της το αντιαεροπορικό πολυβόλο και τη σκότωσε. Το σχόλιό του για το «έργο» του: «Της έριξα της πουτάνας για να μάθει να φασκελώνει». Τον δολοφόνο ανθυπίλαρχο, σίγουρα μόνιμο, η κατάρρευση της χούντας τον βρήκε ίλαρχο και διοικητή ίλης. Καταδικάστηκε γι’ αυτό σε πεντέμισι χρόνια και ύστερα από έφεση η ποινή του μειώθηκε στα τρία χρόνια.

2. Βασίλης Πεσλής, μαθητής, 15 χρόνων, 21.4.1967

Βγήκε και αυτός όπως και πολλοί άλλοι στην πλατεία Αττικής για να δει τι γίνεται με τα τανκς στους δρόμους και μέσα στον κόσμο, ο λοχίας Λυμπέρης Ανδρικόπουλος τον πυροβόλησε με ευθεία βολή στο κεφάλι και τον σκότωσε. Οταν κάποιος από τους συγκεντρωθέντες εκεί τον ρώτησε «γιατί σκότωσες το παιδί;» του απάντησε: «Με έβρισε. Με είπε μαλάκα». Τον Λ. Ανδρικόπουλο τον βρίσκουμε μετά την πτώση της χούντας αστυνομικό στον Πειραιά. Οι δύο άλλοι δολοφόνοι της Καλαβρού και του Ελλή είχαν γίνει ίλαρχοι και διοικητές ιλών. Δηλαδή είχαν ανέβει δύο βαθμούς ο καθένας στην κλίμακα της στρατιωτικής ιεραρχίας. Ο ιατροδικαστής Αγιουτάντης έκανε μια ψευδή νεκροψία που αναφερόταν σε «εξοστρακισμό» σφαίρας, κάτι που συνιστά ατύχημα, ενώ επρόκειτο για ευθεία βολή, για έγκλημα. Το 1976 οι ευθύνες του ιατροδικαστή Αγιουτάντη είχαν παραγραφεί.

3. Παναγιώτης Ελλής, 25.4.1967

Το τρίτο από τα θύματα της χούντας ήταν ο αγωνιστής Παναγιώτης Ελλής που τον σκότωσε εν ψυχρώ ο μόνιμος ανθυπίλαρχος Κωνσταντίνος Κότσαρης. Η αναφορά του επικεφαλής της φρουράς του Ιππόδρομου, επίλαρχου Νικολάου Παπαδομανωλάκη, για τη δολοφονία του Ελλή, που τη δημοσιεύουμε και σε φωτοτυπία, τα λέει όλα: «Ο Μόν. ανθ/ρχος ΚΟΤΣΑΡΗΣ ΚΩΝ. ευρισκόμενος κατά την στιγμήν εκείνην εις μικράν απόστασιν από του θαλάμου των κρατουμένων διέταξε την ταχυτέραν είσοδον τούτων εντός του θαλάμου, ενώ ταυτοχρόνως επυροβόλησεν σχεδόν εξ επαφής τον κρατούμενον ΕΛΛΗΝ ή ΓΙΑΛΛΗΝ ΠΑΝΑΓ. διότι εσχημάτησεν τη γνώμην ότι ούτος περεξέκληνε της ακριβούς κατευθύνσεώς του ίνα εισέλθει εις θάλαμον (ως είχε διατάξει) με αποτέλεσμα να τον τραυματίσει θανασίμως».

Προηγουμένως αναφέρει ότι: «Την 17.40 ώρα της ανωτέρω ημερομηνίας ηκούσθησαν πυροβολισμοί τινες εκ του έξωθη του ιπποδρομίου χώρον και καθ’ ην στιγμήν ο κρατούμενος ιδιώτης ΕΛΛΗΣ ή ΓΙΑΛΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (κάτοικος Αθηνών - Παρασίου 18 - Η! Αστυν. Τμήμα) επεστρέφον εις τον θάλαμον κρατουμένων μετά 3 ή 4 συγκρατουμένων μεθ’ ών είχε εξέλθει δια σωματικήν του ανάγκην». Πήγανε στην τουαλέτα οι 3 ή 4 κρατούμενοι για σωματική τους ανάγκη και επιστρέφοντας ο δολοφόνος ανθυπίλαρχος τον σκότωσε. Δηλαδή, ο άνευ δικαστικής απόφασης παράνομα κρατούμενος Ελλής πήγε μαζί με άλλους κρατούμενους της χούντας για σωματική του ανάγκη για τελευταία φορά και δεν ξαναγύρισε. Αυτή η πράξη και ενέργεια του μόνιμου ανθυπίλαρχου Κων/νου Κότσαρη δεν είναι τυχαία. Εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο κατατρομοκράτησης του λαού από τη δικτατορία της χούντας. Εχοντας τον βαθμό του ιλάρχου, ο Κ. Κότσαρης συνελήφθη τον Φεβρουάριο του ’75 για συμμετοχή στο λεγόμενο «πραξικόπημα της πιτζάμας» αλλά αθωώθηκε ενώ λίγο αργότερα αποστρατεύτηκε. Υστερα από αυτεπάγγελτη δίωξη για τη δολοφονία του Ελλή, καταδικάστηκε σε 8 χρόνια κάθειρξη και υποβιβάστηκε σε στρατιώτη. Το αναθεωρητικό δικαστήριο μείωσε την ποινή του κατά 2 χρόνια.

Ο Ιππόδρομος του Νέου Φαλήρου ήταν ο πρώτος σταθμός των συλληφθέντων, περίπου 700. Από εκεί τους διαμοίρασαν και τους διασκόρπισαν στις φυλακές-κάτεργα και στα διάφορα ξερονήσια για χρόνια. Δεν είναι φυσικά αμελητέος ο αριθμός αυτών που πέθαναν εκεί και θα πρέπει κάποτε να γίνει μια έρευνα. Ο Παναγιώτης Ελλής γεννήθηκε το 1922 στο Κόσμιο της Ροδόπης, ήταν 45 χρόνων. Υπήρξε κομμουνιστής και κατά τη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε στέλεχος της Αντίστασης. Είναι ο πρώτος πολιτικός κρατούμενος που δολοφονήθηκε από τη χούντα και ο τρίτος της σειράς. Πιάστηκε από τους Βούλγαρους που κατείχαν τη Μακεδονία και στάλθηκε στη Βουλγαρία και μετά στο Κουμάνοβο της Σερβίας. Μετά το τέλος του πολέμου γύρισε στην Ελλάδα και κατατάχθηκε στον στρατό ως κληρωτός. Λόγω των φρονημάτων του στάλθηκε στο ΒΕΤΟ (Δεύτερο Ειδικό Τάγμα Οπλιτών) στη Μακρόνησο όπου βασανίστηκε άγρια γιατί δεν υπέγραφε δήλωση μετάνοιας και αργότερα εξορίστηκε στον Αϊ-Στράτη. Τη νύχτα του πραξικοπήματος οδηγήθηκε μαζί με άλλους 700 στον Ιππόδρομο του Φαληρικού Δέλτα και στις 25.4.67 δολοφονήθηκε υπό τις συνθήκες που ήδη έχουμε αναφέρει. Τον Ελλή τον σκότωσε εν ψυχρώ γιατί δεν έκανε τροχάδην ενώ φορούσε παντόφλες, σίγουρα με τις παντόφλες τον είχαν αρπάξει από το σπίτι του. Για τη δολοφονία του γράφει εκτενώς ο Τάσος Βουρνάς στο βιβλίο του «Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας (χούντα, Φάκελος Κύπρου)». Αυτόπτης μάρτυρας της δολοφονίας του υπήρξε και ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος.

Εχοντας το βαθμό του ιλάρχου ο Κ. Κότσαρης έγινε και διοικητής ίλης, της 3οης Επιλαρχίας μέσων αρμάτων, που πήρε μέρος και στην καταστολή της εξέργεσης του Πολυτεχνείου. Σύμφωνα με τον έφεδρο ανθυπίλαρχο Γρηγόρη Πατατζή, ενώπιον και άλλων αξιωματικών, ένα μήνα μετά την εν ψυχρώ δολοφονία του Ελλή, ο Κότσαρης έλεγε: «τώρα θα γίνω και στρατηγός, γιατί έμαθα να πυροβολώ σε ζωντανό στόχο και όχι σε ανδρείκελα, όπως έκανα μέχρι τώρα»

Αυτά είναι τα τρία πρώτα αδικοχαμένα θύματα της χούντας που στη συνέχεια ακολούθησαν πολλά και οι θύτες τους οι φονιάδες είχαν αμειφθεί πλουσιοπάροχα. Ας είναι αιωνία η μνήμη!