Λακωνική Μάνη, θρυλική Βάθεια | ΕΦΣΥΝ

Οι Μανιάτες και τα χωριά τους είναι αυτά που πραγματικά ημέρεψαν την αγριάδα αυτού του ιστορικού τόπου, κάνοντας την επίσκεψη εδώ να μοιάζει με ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο.

Κυρίαρχοι στη σιωπή, οι πύργοι της Μάνης στέκουν αλύγιστοι, περήφανοι φρουροί μιας ιστορίας χαραγμένης στην πέτρα. Γύρω τους, εκκλησίες αυστηρές, λιτά δομημένες σαν επικήδειοι ψίθυροι. Και η γη δουλεμένη με πολύ κόπο... Ξερολιθιές που συγκρατούν το χώμα, ελαιόδεντρα που αντιμάχονται τον χρόνο, αρώματα από θρούμπι και αλισφακιά πλανώνται στον αέρα...

Σύμβολο αυτής της γυμνής, σχεδόν αρχέγονης τοπιογραφίας, η Βάθεια, αραδιάζει τους πύργους της λίγο πριν το άκρο Ταίναρο χαράξει τα σύνορα ανάμεσα σε γη, ουρανό και θάλασσα. Ενας οικισμός που, δεμένος άρρηκτα με το τοπίο, μοιάζει να ξεπήδησε από τα πέτρινα σπλάχνα της Μάνης, σαν να μην τον έχτισαν άνθρωποι, αλλά σαν να αναδύθηκε από τη μνήμη του τόπου. Η αλήθεια είναι πως πάντα προτιμώ την άνοιξη για να επισκεφτώ τούτη την ακρογωνιά της Πελοποννήσου. Είναι η εποχή που η Μάνη μού αποκαλύπτεται όπως τη θέλω να τη βλέπω εγώ, μακριά από τα καλοκαιρινά πλήθη και ό,τι αυτά τα συνοδεύει, σιωπηλή, ατόφια και αυθεντική. Η άνυδρη γη της, που το καλοκαίρι μοιάζει σχεδόν αφιλόξενη, την άνοιξη αναδεικνύει τις τελευταίες πράσινες πινελιές της. Κυρίως, όμως, νιώθω πως αυτή η εποχή μού χαρίζει ελευθερία. Μπορώ να περπατώ ασταμάτητα και να εξερευνώ δίχως να αναζητώ απεγνωσμένα τη σκιά, όπως συμβαίνει τις πυρωμένες μέρες του καλοκαιριού.

Βάθεια, εξώστης στο πέλαγος

Η Βάθεια, ένας από τους πιο εμβληματικούς οικισμούς της Μάνης, μοιάζει να αιωρείται πάνω από το πέλαγος, σκαρφαλωμένη καθώς είναι σε ένα απόκρημνο ύψωμα. Οι πέτρινοι πύργοι της, αγέρωχοι και αμετακίνητοι, φρουρούν το τοπίο αφηγούμενοι ιστορίες από την εποχή που η πέτρα και η βία έπλαθαν τη μοίρα των ανθρώπων. Ο μανιάτικος πύργος δεν είναι απλώς ένα οικοδόμημα· είναι η αποτύπωση της ίδιας της μανιάτικης ψυχής. Εξέλιξη αρχέγονων οικιστικών προτύπων προσαρμόστηκε στις σκληρές συνθήκες της Τουρκοκρατίας, τότε που η προστασία της φαμίλιας ήταν ζήτημα τιμής και επιβίωσης. Δεν ήταν μόνο κατοικία, αλλά και οχύρωση, ένα απόρθητο καταφύγιο για την οικογένεια, τον πυρήνα αυτής της σκληροτράχηλης κοινωνίας. Ταυτόχρονα είχε και συμβολικό ρόλο: ήταν το έρεισμα της κάθε γενιάς για τις αέναες βεντέτες και αιματηρές εσωτερικές διαμάχες, ένα ορατό σημάδι δύναμης και κύρους.

Το τοπίο ολόγυρα από τη Βάθεια είναι δωρικό, αυστηρό, δουλεμένο από τον άνεμο και τον αδυσώπητο ήλιο. Κι όμως, μέσα στη σκληρότητά του, αποπνέει μια παράδοξη οικειότητα. Κάθε σπιθαμή γης κουβαλά το αποτύπωμα της ανθρώπινης φροντίδας. Ξερολιθιές αναρριχώνται στις πιο απόμερες πλαγιές συγκρατώντας το πολύτιμο χώμα, ενώ πηγάδια, στέρνες και δεξαμενές συλλέγουν με επιμέλεια κάθε σταγόνα νερού. Τα πέτρινα πυργόσπιτα, σοφά δομημένα, προστατεύουν τους ενοίκους τους χαρίζοντας δροσιά το καλοκαίρι και ζεστασιά τον χειμώνα.

Η Βάθεια αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδοσιακά χωριά της Ελλάδας. Είναι ένας ζωντανός θρύλος από πέτρα και ιστορία καθώς διαθέτει σε πυκνή δόμηση περισσότερους από σαράντα τριώροφους και τετραώροφους πύργους.

■ Στην είσοδο του χωριού σε σημείο με εξαιρετική θέα θα βρείτε το εστιατόριο «Ασπάλαθος» όπου θα δοκιμάσετε και μανιάτικες γεύσεις όπως κόκορα κρασάτο, μακαρονάδα τσουχτή, ρεβίθια με σύγκλινο.

Στα κρυμμένα τοπία της Μάνης

Από τη Βάθεια ο δρόμος κατηφορίζει εύκολα προς τις δημοφιλείς καλοκαιρινές παραλίες της Κυπάρισσου και της Αλίκας, όπου τα γαλαζοπράσινα νερά συναντούν την άγρια μανιάτικη ακτογραμμή. Ομως για όσους αναζητούν κάτι πιο αυθεντικό, η Μάνη κρύβει και άλλες διαδρομές- ανηφορικές, απομονωμένες, σκαλισμένες στις πτυχώσεις των βουνών της.

Μέσα από στενούς και χωμάτινους δρόμους θα ανακαλύψετε τα ξεχασμένα από τον χρόνο χωριά που φωλιάζουν σε υψόμετρο 400 ή και 500 μέτρων, πάνω από τη θάλασσα: Τσικκαλιά, Μάραθος, Μουντανίστικα, Λεοντάκης, Πέπο, όλα στέκουν σε απόκρημνα και απόμερα σημεία. Αξίζει να τα εξερευνήσετε, ακόμα κι αν οι πετρώδεις δρόμοι τους δοκιμάσουν τις αντοχές του οχήματός σας. Εντυπωσιακή είναι επίσης η διαδρομή 5 χιλιομέτρων που οδηγεί από τη Βάθεια προς την Καινούργια Χώρα ή Νέα Σάρα, οικισμός χτισμένος πιθανόν στα τέλη του 16ου αιώνα. Ο θρύλος θέλει το παλιό χωριό να βρίσκεται χαμηλότερα προς τη θάλασσα, ενώ αργότερα αυτό εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους οι οποίοι πήραν τα βουνά για να σωθούν από τις επιδρομές των πειρατών και έτσι έχτισαν την Καινούργια Χώρα.

Το μεσημέρι θα κατεβείτε για μια στάση και φαγητό σε κάποια από τις παραθαλάσσιες ταβέρνες του φημισμένου πλέον λιμανιού των Ορτυκιών, του «Πόρτο Κάγιο», που θα σας ανταμείψουν με τοπικές θαλασσινές γεύσεις. Από εκεί, ο δρόμος οδηγεί νοτιότερα στα Κοκκινόγεια και στο θρυλικό ακρωτήρι Ταίναρο, ή αλλιώς τον Κάβο-Ματαπά των παλιών ναυτικών, όπου η στεριά παραδίδεται οριστικά στο απέραντο γαλάζιο.

Κοντά στον οικισμό Κοκκινόγεια διακρίνονται τα λιγοστά, αλλά επιβλητικά απομεινάρια του ναού του Ταινάριου Ποσειδώνα, ιερού τόπου των αρχαίων θαλασσοπόρων. Σύμφωνα με τη μυθολογία, εδώ στο Ταίναρο βρισκόταν μία από τις πύλες του Κάτω Κόσμου, το σημείο από όπου οι ψυχές των νεκρών περνούσαν απέναντι. Αυτήν ακριβώς την πύλη πέρασε και ο Ηρακλής στην αναζήτησή του για τον Κέρβερο, τον φοβερό τρικέφαλο φύλακα του Αδη. Ακολουθώντας ένα σύντομο μονοπάτι από τα Κοκκινόγεια, θα φτάσετε στο εντυπωσιακό ρωμαϊκό ψηφιδωτό και λίγο παρακάτω, στον φάρο του Ταίναρου. Χτισμένος το 1882, στέκει αγέρωχος και μόνος στο νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας ατενίζοντας αδιάκοπα το άγριο πέλαγος - ένα σύμβολο δύναμης και αντοχής, όπως ακριβώς και η ίδια η φύση της Μάνης.

Βάθεια: πού βρίσκεται, πώς θα φτάσετε

Η Βάθεια ανήκει στα χωριά του Δήμου Ανατολικής Μάνης και δεσπόζει στο νοτιότερο άκρο της Χερσονήσου του Ταίναρου, λίγο βορειότερα από το γραφικό λιμανάκι του Πόρτο Κάγιο.

Η απόσταση από την Αθήνα -μέσω Γυθείου- ανέρχεται σε περίπου 325 χιλιόμετρα, διαδρομή που θα σας πάρει γύρω στις τέσσερις ώρες, ίσως και λίγο παραπάνω, ανάλογα με τις στάσεις σας.

Από τη Σπάρτη, η Βάθεια απέχει 90 χιλιόμετρα, ενώ από την Καλαμάτα -μέσω Αρεόπολης- περίπου 110 χιλιόμετρα.

Η διαδρομή, αν και απαιτητική λόγω των στροφών, ανταμείβει με εντυπωσιακά πρωτόγονα τοπία αφού όσο θα πλησιάζετε προς το ακρωτήριο, η γη θα γίνεται ολοένα πιο άγρια και πιο επιβλητική.

♦ Διαμονή

«Alika Resort» τηλ. 6975561690, https://www.alikaresort.gr/
«Porto Mani Suites» τηλ. 27330 55280, https://www.portomani.gr/
«Tainaron Blue Retreat» τηλ. 6973007006, https://tainaron-blue.com/
«Marmari Paradise Resort Hotel» τηλ. 27330 52101, https://www.marmariparadise.com/
«Porto Kale» τηλ. 27330 54202, https://www.portokale.gr/

♦ www.viewsofgreece.com