Νέα ομαδική ταφή στο Επταπύργιο

Πολύ μακριά θα είναι η αλυσίδα της ιστορικής μνήμης, φτιαγμένη από οστά των εκτελεσμένων κομμουνιστών της περιόδου του Εμφυλίου που αποκαλύπτονται εδώ και λίγους μήνες στο Επταπύργιο. Οι πρώτοι 33 νεκροί που εντοπίστηκαν σε μαζικές ταφές ήταν μόνο η αρχή. Δίπλα στις σορούς των εκτελεσμένων που είχαν βρεθεί εντοπίστηκε νέα μαζική ταφή, όπως αποκαλύφθηκε επισήμως στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης στη διάρκεια παρουσίασης του βιβλίου του Σπύρου Κουζινόπουλου «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης» (εκδ. ΙΑΝΟΣ).

Πρόκειται για την έκτη ομαδική ταφή που εντοπίζεται, όπως είπε στην εκδήλωση ο δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης. Σημείωσε ότι με το νέο εύρημα δικαιώνονται «όσοι πιστεύαμε ότι θα βρούμε και άλλους [εκτελεσμένους], θα συνεχίσουμε την προσπάθεια όλο το επόμενο διάστημα έτσι ώστε να αποκαλύψουμε όσο τον δυνατόν περισσότερους στην ευρύτερη περιοχή». Υπογράμμισε ότι τα ευρήματα έχουν «ύψιστο ιστορικό και πολιτικό ενδιαφέρον», όχι μόνο για τον δήμο αλλά για όλη τη χώρα.

Οι ανασκαφές

Γείτονες του πάρκου στο οποίο εντοπίζονται οι μαζικές ταφές έλεγαν χθες στην «Εφ.Συν.» ότι έχουν δει οι ίδιοι να ξεκινάει η πλήρης αποκάλυψη της νέας ταφής. «Είχαμε καταλάβει ότι βρήκαν κι άλλους όταν είδαμε τους αρχαιολόγους να έχουν σταματήσει το σκάψιμο με τις αξίνες και είχαν πιάσει τα πινέλα. Τότε σιγουρευτήκαμε και είδαμε πλέον να έχουν αποκαλυφθεί οι πρώτοι τρεις σκελετοί», έλεγαν.

Με δεδομένο ότι οι εκτελεσμένοι της περιόδου είναι περίπου 400 άτομα, ο αριθμός των εκτελεσμένων που δεν είχαν παραδοθεί ποτέ στους οικείους τους αναμένεται να φτάσει σε ανυπολόγιστο ύψος. Ηδη ο Δήμος Νεάπολης - Συκεών και το ΚΚΕ επικοινωνούν με συγγενικά πρόσωπα των γνωστών εκτελεσμένων σε όλη την Ελλάδα για να ξεκινήσουν τη διαδικασία εξέτασης DNA. Μάλιστα ο δήμος μετά τις ανασκαφές έχει σκοπό να δημιουργήσει σε δημοτικό οικόπεδο Μουσείο για την Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης και του Εμφυλίου ως μνημείο για αυτούς που έπεσαν για τις ιδέες τους και για να στείλει μήνυμα συμφιλίωσης και εθνικής ενότητας, όπως ανέφερε ο δήμαρχος.

«Οι 400 εκτελεσμένοι στο Γεντί Κουλέ ήταν κομμουνιστές και το λέω αυτό γιατί για τη στάση τους, όταν πήγαιναν στο εκτελεστικό απόσπασμα, υπάρχουν πολλές περιγραφές από τον Χρόνη Μίσσιο. Οταν πηγαίναν για το εκτελεστικό απόσπασμα όσοι ήταν στους θαλάμους φώναζαν “καλή αντάμωση, σύντροφοι, για τη λαοκρατία, σύντροφοι”» ανέφερε ο εκ των συμπαρουσιαστών Αγάπιος Σαχίνης, τέως δημοτικός σύμβουλος και συγγενής εκτελεσμένου – του θείου του οποίου φέρει το όνομά του. Μίλησαν ακόμη στην εκδήλωση ο Αρης Στυλιανού, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών, και Κώστας Λογοθέτης, πρώην εισαγγελέας που μαζί με τη Χρυσούλα Γιαταγάνα ήταν αυτοί που έκλεισαν για πάντα το Γεντί Κουλέ.

Ο συγγραφέας του βιβλίου από τη μεριά του πρόσθεσε ενώπιον 250 και πλέον παρευρισκομένων (απόδειξη του τεράστιου ενδιαφέροντος που υπάρχει) μια πληροφορία που έλαβε μετά την έκδοση του βιβλίου αλλά και μια καταγγελία. Η πληροφορία αφορά την επώνυμη αναφορά για άλλο σημείο ταφής (ακριβώς πίσω από το Επταπύργιο) σε υπόθεση που παραπέμπει ευθέως στη γνωστή ομαδική εκτέλεση 24 κομμουνιστών (23 Οκτωβρίου 1947), μεταξύ αυτών και μιας γυναίκας, της Ευθυμίας Πατσιά.

Βολές κατά του ΥΠΠΟ

Ο κ. Κουζινόπουλος κατήγγειλε το υπουργείο Πολιτισμού διότι «όταν ήρθαν στο φως οι ομαδικοί τάφοι περίμενε κανείς ότι η πολιτεία θα εκδηλώσει ενδιαφέρον και θα δείξει στον κόσμο τι είναι το Επταπύργιο, πόσες εκατοντάδες και χιλιάδες άτομα μαρτύρησαν εκεί μέσα. Αντί γι’ αυτό, το υπουργείο Πολιτισμού και το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έσπευσαν το εισιτήριο των 2-3 ευρώ να το κάνουν 10 ευρώ». 

Η καταγγελία Κουζινόπουλου είναι το δεύτερο περιστατικό για οποίο καταγγέλλεται το ΥΠΠΟ καθώς πριν από λίγο καιρό η υπουργός Λίνα Μενδώνη είχε απαντήσει στη Βουλή ότι «δεν εντοπίστηκαν νεότερα στρώματα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος παρά μόνο ομαδικοί τάφοι με 34 νεκρούς, οι οποίοι ανήκουν σε ταφές νεότερων χρόνων (20ού αι.) και ως εκ τούτου δεν συνιστούν αρχαιολογικό εύρημα»! Η απάντηση έδωσε αφορμή στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων να σχολιάσει με ανακοίνωσή του πως είναι απαράδεκτη η στάση της υπουργού, συνιστά αποποίηση αρμοδιοτήτων και ο ΣΕΑ «ζητά το αυτονόητο: να οριοθετηθεί ως ιστορικός τόπος η περιοχή των εκτελέσεων και να συνεχιστεί η έρευνα για τον εντοπισμό όλων των ανθρώπινων καταλοίπων που ενδέχεται να βρίσκονται στην περιοχή απόθεσης των ανεπιθύμητων νεκρών της Ιστορίας».

Στην παρουσίαση του βιβλίου εντοπίσαμε, μεταξύ άλλων, τον πρόεδρο της Νέας Αριστεράς Αλέξη Χαρίτση, τον αντιδήμαρχο Θεσσαλονίκης Γιώργο Αρβανίτη, τον βουλευτή του ΚΚΕ Γιάννη Δελή και τον πρόεδρο της ΕΔΙΑ (1940-1974) Τριαντάφυλλο Μηταφίδη.