ἔργον ἐπ᾽ ἔργῳ ἐργάζεσθαι. στ. 382

Σοὶ δ᾽ εἰ πλούτου θυμὸς ἐέλδεται ἐν φρεσὶ ᾗσιν,
ὧδ᾽ ἔρδειν, καὶ ἔργον ἐπ᾽ ἔργῳ ἐργάζεσθαι. στ. 381 – 382.

Πληιάδων Ἀτλαγενέων ἐπιτελλομενάων
ἄρχεσθ᾽ ἀμήτου, ἀρότοιο δὲ δυσομενάων.

αἳ δή τοι νύκτας τε καὶ ἤματα τεσσαράκοντα
κεκρύφαται, αὖτις δὲ περιπλομένου ἐνιαυτοῦ
φαίνονται τὰ πρῶτα χαρασσομένοιο σιδήρου. στ. 383 – 387.

ναίουσιν· γυμνὸν σπείρειν, γυμνὸν δὲ βοωτεῖν,
γυμνὸν δ᾽ ἀμάειν, εἴ χ᾽ ὥρια πάντ᾽ ἐθέλῃσθα
ἔργα κομίζεσθαι Δημήτερος, ὥς τοι ἕκαστα
ὥρι᾽ ἀέξηται, στ. 391 – 394.
 

Ησίοδος, Έργα και Ημέραι, στ. 381 – 404.

381. Εάν τον πλούτο επιθυμείς και στο μυαλό τον έχεις

δούλευε, ξαναδούλευε, έργο πάνω στο έργο. (ἔργον ἐπ᾽ ἔργῳ ἐργάζεσθαι). Όταν στην πρώτη ανατολή φέγγουνε οι Πλειάδες, αυτές οι κόρες οι καλές του Άτλαντα του γίγα, ξεκίνησε τον θερισμό πρωί με τη δροσούλα και όταν πέφτουν δυτικά όργωνε το χωράφι. Σαράντα μέρες και νυχτιές στον ουρανό δεν είναι μα πάντα εμφανίζονται στου ακονιού την ώρα όταν τον μέγα κύκλο του ο χρόνος συμπληρώνει. ( Τότε που ακονίζονται τα σιδηρά εργαλεία για τον θερισμό, τα δρεπάνια, τα μαχαίρια, υνιά, τα σκαπτικά..). Νόμος αυτός είναι της γης, νόμος και της θαλάσσης για όλους τους θνητούς της γης, νησιών και πεδιάδων. (όλοι βλέπουν με τον ίδιο τρόπο τα` αστέρια στην μεγαλύτερη οθόνη του Σύμπαντος: Τον έναστρο ουρανό).

390, είναι για όλους τους θνητούς του ουρανού ο νόμος. Το όργωμα και η σπορά κι ο θερισμός, ο τρύγος με προκοπή να γίνονται και πάντα δίχως ρούχα. Γυμνός πάντα στο όργωμα, γυμνός και όταν σπέρνεις μα και γυμνός στον θερισμό πάντα να το θυμάσαι. Έτσι η κάθε σου δουλειά, τη Δήμητρα θα έχει και πάντοτε πολλούς καρπούς θα παίρνεις απ` τη γη σου. Ποτέ σου δε θα χρειαστεί σε ξένους να δουλέψεις. Τώρα σε μένα έτρεξες για να ζητήσεις πάλι. Όμως στο νου σου βάλε το: Ούτε θα σε δανείσω ούτε και όσα μου ζητάς εγώ θα σου τα δώσω. Το μόνο που σου συνιστώ ανόητε μου Πέρση είναι δουλειά, πάλι δουλειά και πάλι τη δουλειά σου, αυτήν π` ορίσανε οι θεοί του σύμπαντος οι κτίστες.

400.Έτσι ανόητε αδελφέ εσύ και τα παιδιά σου, κι η σύζυγος σου η δύστυχη , δεν θα ντραπούνε πάλι όταν αρχίζεις δανεικά να ψάχνεις πέρα – δώθε. Αυτή η συμπεριφορά ίσως να ξεγελάσει κάποιους καλούς μα σύντομα όλοι θα σε μισήσουν. Ίσως μία και δυό φορές κάποιους να καταφέρεις όμως αργά ή γρήγορα όλοι θα καταλάβουν. Κανένας μας δε συμπαθεί αυτόν που με τα λόγια ψάχνει να πείσει τους πολλούς για το δικό του δίκιο. Εγώ αδελφέ μου νοιάζομαι γι` αυτό σου παραγγέλνω δουλειά και πάνω στη δουλειά πάλι δουλειά να βάζεις γιατί αλλιώς επίσκεψη η πείνα θα σου κάνει.

Περίληψη, 381-404.

Ο Ησίοδος δίνει πρακτικές συμβουλές στον αδελφό του Πέρση. Για να γίνει κατανοητός αναφέρεται στ` αστέρια, στις Πλειάδες, για να του πει πότε, σύμφωνα με τον ετήσιο κύκλο τους, θα οργώνει, πότε θα σπέρνει, πότε θα θερίζει.. Του τονίζει τα ευεργετήματα της εργασίας και του συνιστά να μην προσπαθεί με λόγια να δικαιολογήσει την αδιαφορία του και την τεμπελιά του. Αρνείται να τον δανείσει για μια ακόμα φορά και του θυμίζει ότι η πείνα καιροφυλακτεί για την οικογένεια του αν δεν εργαστεί με επιμέλεια στα χωράφια του.

Σημειώσεις

-Οι Πλειάδες ( Πούλια) της ελληνικής μυθολογίας ήταν επτά, όπως και τα φωτεινά αστέρια του αστερισμού των Πλειάδων. Είναι ορατοί διά γυμνού οφθαλμού. Οι επτά κόρες του Άτλαντα ονομάζονται: Μαία, Ταϋγέτη, Ηλέκτρα, Στερόπη, Κελαινώ, Αλκυόνη και Μερόπη. Ήταν θεές και οι επτά. Η μικρότερη Μερόπη παντρεύτηκε θνητό, έγινε έτσι θνητή, γι` αυτό το φως της στον ουρανό δεν είναι τόσο λαμπερό και δυνατό όσο των έξι αδελφών της.

-Ο αστερισμός των Πλειάδων χρησίμευε για τον καθορισμό των εποχών, κατά την αρχαιότητα, διότι η εμφάνισή του στην ανατολή γινόταν κατά τα τέλη Μαΐου αναγγέλλοντας την άφιξη του θέρους, ενώ η δύση του προμήνυε την άφιξη του χειμώνα. Ο αρχαίος ποιητής Ησίοδος αναφέρει τις Πλειάδες στο έργο του «Έργα και Ημέραι», δίνοντας πρακτικές συμβουλές.

Ησιόδειο λεξικό.

383. Πληιάδων Ἀτλαγενέων: Οι Πλειάδες, οι κόρες του Άτλαντα.

Πλειάδες, Ιωνικά Πληϊάδες, αἱ, οι Πλειάδες. Οι ι επτά κόρες του Άτλαντα, που τοποθετήθηκαν από τον Δία ανάμεσα στα αστέρια. Μόνο έξι είναι ευκρινώς ορατές, απ' όπου και ο μύθος για τη «χαμένη Πλειάδα» Από το πλέω, πλέω, επειδή υψώθηκαν στην αρχή της πλόιμης εποχής, όπως οι Ὑάδες από το ὕω, με αναφορά στην εποχή των βροχών. Οι Ποιητές, υιοθετώντας τον τύπο Πελειάδες, παρέστησαν αυτές ως περιστερές.

384. ἄμητος ή ἀμητός, ὁ,  <ἀμάω. Θερισμός, θέρος, συγκομιδή, τρύγος, η εποχή του θερισμού, σοδειά ή συγκομιδή που θερίστηκε.
 

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης.

Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης.
 

Η Μάγια.

Η Πούλια πόχει εφτά παιδιά

μέσ’ απ’ τους ουρανούς περνά

κάποτε λίγο σταματά

στο φτωχικό μου και κοιτά.

Γεια σας τι κάνετε; Καλά;
Καλά. Πώς είναι τα παιδιά;
Τι να σας πω εκεί ψηλά τα
τρώει τ’ αγιάζι κι η ερημιά.

Γι αυτό πικραίνεσαι κυρά,
δε μου τα φέρνεις εδωνά;
Ευχαριστώ μα `ναι πολλά
θα σου τη φάνε τη σοδειά.

Δώσε μου καν την πιο μικρή
τη Μάγια την αστραφτερή.
Πάρ’ την κι έχε λοιπόν στο νου
πως θά `σαι ο άντρας τ’ ουρανού.

Είπε, και πριν βγάλω μιλιά
μου την καρφώνει στα μαλλιά

Λάμπουνε γύρω τα βουνά,
τα χέρια μου βγάνουν φωτιά.
Κι η Πούλια πόχει εφτά παιδιά
φεύγει και μ’ αποχαιρετά.

1*. Αρχιτέκτων. Ιστορικός Αρχιτεκτονικός. Ιστορικός Τέχνης.

2*. Στους αγαπημένους Ιωάννα – Μαρίνα, Ειρήνη, Κωνσταντίνο, Νίκο, Μπάμπη.