Απειλούν την γη κομήτες και αστεροειδείς;

Το ορόσημο των 15.000 αστεροειδών και κομητών ξεπέρασε η διεθνής προσπάθεια να βρεθούν όσο γίνεται περισσότερα ουράνια αντικείμενα, που οι τροχιές τους τα φέρνουν επικίνδυνα κοντά στη Γη, όπως ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος. Πριν τρία χρόνια ο αριθμός αυτός δεν ξεπερνούσε τα 10.000.

Τα λεγόμενα ΝΕΟ (Near-Earth Objects) αποτελούν ένα τμήμα μόνο ενός πολύ μεγαλύτερους πληθυσμού τουλάχιστον 700.000 γνωστών αστεροειδών που βρίσκονται στο ηλιακό μας σύστημα.
Ο ρυθμός ανακάλυψης νέων ΝΕΟ έχει επιταχυνθεί σημαντικά. Όπως δήλωσε ο Έτορε Παρότσι, διευθυντής του Κέντρου Συντονισμού NEO της ESA κοντά στη Ρώμη, «διάφορες ομάδες σε όλο τον κόσμο ανακαλύπτουν κατά μέσο όρο 30 ΝΕΟ κάθε εβδομάδα. Πριν λίγες δεκαετίες, 30 ανακαλύπτονταν σε ένα ολόκληρο έτος, πράγμα που σημαίνει ότι οι διεθνείς προσπάθειες έχουν αρχίσει να αποδίδουν».

Όπως είπε, «πιστεύουμε πως το 90% των αντικειμένων με διάμετρο άνω των 1.000 μέτρων έχει ανακαλυφθεί, αλλά -ακόμη και μετά το νέο ορόσημο- έχουμε βρει μόνο το 10% των ΝΕΟ διαμέτρου 100 μέτρων και λιγότερο από το 1% των ΝΕΟ 40 μέτρων».

Σήμερα, τα δύο σημαντικότερα προγράμματα ανακάλυψης ΝΕΟ στο διάστημα είναι το Catalina Sky Survey στην Αριζόνα και το Pan-STARRS στη Χαβάη των ΗΠΑ. Από κοινού, αυτά τα δύο έχουν ανακαλύψει περίπου το 90% των νέων ΝΕΟ.

Η ESA συνεισφέρει στη διεθνή προσπάθεια, έχοντας δημιουργήσει ένα συντονιστικό κέντρο στη Ρώμη για να συνδυάσει τα στοιχεία που προκύπτουν από όλα τα ευρωπαϊκά τηλεσκόπια. Το Κέντρο συντάσσει έναν Ευρωπαϊκό Κατάλογο Κινδύνου, ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα ΝΕΟ για τα οποία δεν μπορεί να αποκλεισθεί η πιθανότητα να πέσουν στον πλανήτη μας κάποια στιγμή.

Για τα επόμενα 40 τουλάχιστον χρόνια πάντως, οι υπολογισμοί των επιστημόνων δείχνουν ότι μια τέτοια πιθανότητα είναι σχεδόν μηδαμινή για οποιοδήποτε γνωστό ΝΕΟ. Όμως ο υπολογισμός της τροχιάς κάθε ξεχωριστού ΝΕΟ δεν είναι ένα εύκολο εγχείρημα, αλλά μια διαδικασία που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη, καθώς έρχονται νέα δεδομένα από τα τηλεσκόπια.

Η παραμικρή λάθος εκτίμηση μπορεί να αποβεί ολέθρια. Φέτος, στις 7 Σεπτεμβρίου, ο αστεροειδής «2016 RΒ1» πέρασε σε απόσταση μόλις 34.000 χιλιομέτρων από τη Γη, πιο κοντά από ό,τι αρκετοί τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι.

Με δεδομένη τόσο την ανάγκη για βελτιωμένη ακρίβεια στον υπολογισμό των τροχιών των ήδη γνωστών ΝΕΟ, όσο και για τον εντοπισμό άλλων άγνωστων ακόμη ΝΕΟ, η ESA αναπτύσσει νέα τηλεσκόπια, που θα κάνουν αυτόματη επισκόπηση του ουρανού, διαθέτοντας πολύ μεγάλο οπτικό πεδίο. Τα νέα αυτά όργανα, όπως το Large Synoptic Survey Telescope, αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία εντός του 2018, με βάση την ενημέρωση από το ΑΠΕ-ΜΠΕ.