Η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ) στην οποία προΐσταται ο καθηγητής-εργατολόγος Αλέξης Μητρόπουλος, υποστηρίζει ότι η πραγματικότητα για τις εθνικές συντάξεις όπως θεσπίστηκαν με το νόμο Κατρούγκαλου, είναι διαμετρικά διαφορετική από αυτήν που παρουσιάζεται στον δημόσιο διάλογο.
Έχουν μάλιστα ειπωθεί, από αρμοδίους και μη, όπως υπογραμμίζει, μεγάλες ανακρίβειες σε σχέση με τους δικαιούχους, τις προϋποθέσεις, αλλά και τα τελικά ποσά που θα δουν σύντομα οι νέοι συνταξιούχοι στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις.
Σύμφωνα με την Ένωση, η μεγάλη πλειοψηφία των συνταξιούχων θα λάβει ισχνές συντάξεις, όπως προκύπτει από τα παρακάτω αναλυτικά παραδείγματα.
1.ΠΛΗΡΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΟΝΟ ΣΤΑ 67
α)Με 20 χρόνια ασφάλισης (ή 6.000 ΗΑ), σύνταξη 384 ευρώ
β)Με 15 χρόνια ασφάλισης (ή 4.500 ΗΑ), σύνταξη 346 ευρώ
Για την πρώτη εφαρμογή του νόμου, το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης ορίζεται σε 384 ευρώ μηνιαίως και καταβάλλεται ακέραιο εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και επιπλέον 40 έτη διαμονής στην Ελλάδα.
Εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας, για τους οποίους δεν απαιτείται η προϋπόθεση της διαμονής στην χώρα, καθώς και οι συνταξιοδοτούμενοι με τις διατάξεις του ν. 612/1977 ή με βάση διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές, για τους οποίους απαιτείται μόνο η 15ετής νόμιμη και μόνιμη διαμονή.
Το ποσό της εθνικής σύνταξης βαίνει μειούμενο κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών, εφόσον ωστόσο έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.
Ειδικότερα:
Για 15 έτη ασφάλισης, το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 ευρώ.
Για 16 έτη ασφάλισης, 353,28 ευρώ.
Για 17 έτη ασφάλισης, 360,96 ευρώ.
Για 18 έτη ασφάλισης, 368,64 ευρώ.
Για 19 έτη ασφάλισης, 376,32 ευρώ και
Από 20 έτη ασφάλισης και άνω 384,00 ευρώ
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και επίσης δεν συμπληρώνει ακέραιο έτος ασφάλισης, ως εθνική σύνταξη λαμβάνεται το ποσό που αντιστοιχεί στα ακέραια έτη ενώ για τους λοιπούς μήνες ή και ημέρες ασφάλισης λαμβάνει αναλογία.
Παράδειγμα
Ασφαλισμένος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης έχοντας συμπληρώσει 17 έτη ασφάλισης, 8 μήνες και 15 ημέρες. Το ποσό της εθνικής σύνταξης για 17 έτη ασφάλισης, ανέρχεται σε 360,96 ευρώ.
Για τον χρόνο ασφάλισης πέραν των 17 ετών, δηλαδή για τους 8 μήνες και 15 ημέρες (8 μήνες x 25 ημέρες ασφάλισης συν 15 ημέρες ασφάλισης = 215 ημέρες ασφάλισης) θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 5,50 ευρώ [(368,64 – 360,96) x 215/300].
Συνεπώς, το συνολικό ποσό της εθνικής σύνταξης για 17 έτη ασφάλισης, 8 μήνες και 25 μέρες ανέρχεται σε 366,46 ευρώ (360,96 + 5,50 = 366,46 ευρώ).
2.ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙ 40 ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Για κάθε χρόνο που υπολείπεται των 40 ετών διαμονής στην Ελλάδα μεταξύ του 15ου έτους της ηλικίας και του έτους που συμπληρώνεται το κατά περίπτωση όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης λόγω γήρατος ή το έτος υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται κατά 1/40.
Παράδειγμα
Συνταξιούχος λόγω γήρατος, ο οποίος εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα στο 40° έτος της ηλικίας του και θα λάβει σύνταξη με 15 έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας. Από το 40ο έτος έως το 67ο έτος έχει 27 έτη διαμονής στη χώρα και ως εκ τούτου υπολείπονται 13 χρόνια έως τα απαιτούμενα 40 χρόνια διαμονής.
Το ποσό της εθνικής σύνταξης πάνω στο οποίο θα υπολογιστεί η μείωση του 1/40 θα είναι το ποσό των 345,60 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στα 15 χρόνια ασφάλισης.
Επομένως, το ως άνω ποσό θα μειωθεί κατά 13/40 (13 είναι τα έτη που υπολείπονται έως τη συμπλήρωση των 40 ετών διαμονής) και ως εκ τούτου θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 233,28 ευρώ.
3.ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΥΦΛΩΝ, ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ ΑΠΟ Β-ΟΜΟΖΥΓΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ Κ.ΛΠ. (ν.612/1977)
Οι παραπάνω διατάξεις δεν εφαρμόζεται για όσους συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις του ν. 612/1977 ή με βάση διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές (τυφλοί, πάσχοντες από Βήτα ομόζυγο μεσογειακή ή δρεπανοκυτταρική ή μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%, που υποβάλλονται σε μετάγγιση κ.λπ.).
Για την κατηγορία αυτή συνταξιούχων, απαιτείται μόνο η προϋπόθεση της μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα για τουλάχιστον 15 έτη μεταξύ του 15ου έτους της ηλικίας και του έτους υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης με τις ειδικές διατάξεις του ν.612/1977, δεδομένου ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν απαιτείται η συμπλήρωση ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.
Παράδειγμα
Ασφαλισμένος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που υποβάλλει αίτηση για να συνταξιοδοτηθεί λόγω γήρατος με τις ειδικές διατάξεις του ν. 612/1977, με 20ετή διαμονή στην Ελλάδα και 4.050 ημέρες ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 384 ευρώ.
Αντίστοιχα, εάν έχει 17 έτη ασφάλισης, θα λάβει επίσης ως εθνική σύνταξη το ποσό των 384 ευρώ.
4.ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΛΟΓΩ ΓΗΡΑΤΟΣ
α)Με 20 χρόνια ασφάλισης, σύνταξη 268 ευρώ στα 62
β)Με 15 χρόνια ασφάλισης, σύνταξη 241 ευρώ στα 62
Στις περιπτώσεις καταβολής μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος (δηλαδή σε όριο ηλικίας μικρότερο από το κατά περίπτωση προβλεπόμενο όριο για πλήρη σύνταξη), το ποσό της εθνικής σύνταξης καταβάλλεται μειωμένο κατά 1/200 για κάθε μήνα (ή 6% για κάθε έτος) που υπολείπεται του αντίστοιχου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης.
Σε καμία περίπτωση το ποσοστό μείωσης της εθνικής σύνταξης δεν υπερβαίνει το ποσοστό μείωσης που αντιστοιχεί σε πέντε έτη ηλικίας (60 μήνες), ενώ δεν επιβάλλεται το επιπλέον ποσοστό μείωσης ύψους 10%.
Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση σώρευσης μειώσεων λόγω διαμονής και λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, το ποσό της Εθνικής Σύνταξης που προκύπτει κατά περίπτωση μειώνεται αρχικά βάσει των ετών διαμονής που υπολείπονται των 40 ετών και στη συνέχεια βάσει του ποσοστού μείωσης λόγω λήψης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος.
Πέντε παραδείγματα για μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος με 15ετία (4.500 ΗΑ)
Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 6% = 324,86 ευρώ για ένα (1) έτος προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 66 ετών).
Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 12% = 304,12 ευρώ για δύο (2) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 65 ετών).
Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 18% = 283,39 ευρώ για τρία (3) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 64 ετών).
Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 24% = 262,65 ευρώ για τέσσερα (4) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 63 ετών).
Για 15 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 – 30% = 241,92 ευρώ για πέντε (5) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 62 ετών).
Πέντε παραδείγματα για μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος με 20ετία (6.000 ΗΑ)
Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 6% = 360,96 ευρώ για ένα (1) έτος προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 66 ετών).
Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 12% = 337,92 ευρώ για δύο (2) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 65 ετών).
Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 18% = 314,88 ευρώ για τρία (3) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 64 ετών).
Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 24% = 291,84 ευρώ για τέσσερα (4) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 63 ετών).
Για 20 έτη ασφάλισης, το μειωμένο ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 – 30% = 268,80 ευρώ για πέντε (5) έτη προ της συμπλήρωσης του πλήρους ορίου (π.χ. σε ηλικία 62 ετών).
Δύο παραδείγματα σωρευτικών μειώσεων
Παράδειγμα 1: Ασφαλισμένος με 40 έτη διαμονής στην Ελλάδα, με θεμελιωμένο δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη γήρατος (15 έτη ασφάλισης) και συμπληρωμένο το 62° έτος της ηλικίας, ) θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 241,92 ευρώ επειδή:
Για τα 15 έτη ασφάλισης το ποσό της εθνικής σύνταξης (μειούμενο κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών) είναι 345,60 ευρώ. Επιπλέον και δεδομένης της μειωμένης σύνταξης γήρατος κατά 5 έτη (όριο ηλικίας πλήρους σύνταξης το 67ο έτος), το ποσό της εθνικής θα μειωθεί κατά 6% για κάθε έτος που υπολείπεται του πλήρους ορίου ηλικίας και συνεπώς το ποσό της εθνικής σύνταξης που θα δικαιωθεί ο ως άνω ασφαλισμένος θα είναι 241,92 ευρώ! [345,60 – (345,60 X 30%)].
Παράδειγμα 2: Ασφαλισμένος με 25 έτη διαμονής στην Ελλάδα, με θεμελιωμένο δικαίωμα σε μειωμένη σύνταξη γήρατος (15 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας) θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 151,20 ευρώ, επειδή:
Για τα 15 έτη ασφάλισης η σύνταξη ανέρχεται στα 345,60 ευρώ. Δεδομένου ότι ο ασφαλισμένος είχε 25 έτη διαμονής στην Ελλάδα το εν λόγω ποσό θα μειωθεί κατά 15/40 (ήτοι 216 ευρώ) και κατόπιν θα μειωθεί περαιτέρω κατά 30% (5 έτη νωρίτερα συνταξιοδότηση από το πλήρες όριο ηλικίας), δηλαδή απομένουν 151,20 ευρώ.
5.ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ
Τα ποσοστά αναπηρίας, για τα οποία προβλέπονται μειώσεις στο ποσό της εθνικής σύνταξης για τους συνταξιούχους φορέων αρμοδιότητας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, οι οποίοι θα λάβουν μειωμένη σύνταξη λόγω αναπηρίας, ορίζονται ως ακολούθως:
α) από 67% έως και 79,99, χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης, ήτοι για 15ετία το ποσό των 259,20 ευρώ και για 20ετία το ποσό των 288 ευρώ.
β) από 50% έως και 69,99%, χορηγείται το 50% της εθνικής σύνταξης, ήτοιγια 15ετία το ποσό των 172,80 ευρώ και για 20ετία το ποσό των 192 ευρώ.
γ)Στους συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.
Στο σημείο αυτό και δεδομένου ότι στους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας δεν ελέγχεται η νόμιμη και μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα κι επομένως ούτε και η προϋπόθεση της 15ετούς ασφάλισης, το ποσό της εθνικής σύνταξης, το οποίο θα περιοριστεί περαιτέρω βάσει του βαθμού αναπηρίας, είναι το εξής:
α) Για όσους έχουν μέχρι 15 έτη ασφάλισης, το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι το ποσό των 345,60 ευρώ, το οποίο αφορά σε συνταξιούχο με 15 τουλάχιστον έτη ασφάλισης, σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 7.
β) Για όσους έχουν από 15 έως και 19,9 έτη ασφάλισης, το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι το ποσό που προκύπτει κατ’ εφαρμογή της παρ. 6 του κοινοποιούμενου άρθρου, ήτοι από 345 ευρώ έως 376 ευρώ.
γ) Για όσους έχουν από 20 έτη ασφάλισης και άνω, το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι το ποσό των 384 ευρώ.
Επτά (7) παραδείγματα
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80% και 6 έτη ασφάλισης, θα λάβει ως εθνική σύνταξη το ποσό των 345,60 ευρώ.
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80% και 25 χρόνια ασφάλισης, θα λάβει 384 ευρώ.
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 70% και 6 έτη ασφάλισης, θα λάβει 259,2 ευρώ, (345,60X75%)
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 70% και 25 έτη ασφάλισης, θα λάβει 288 ευρώ (384X75%)
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 55% και 6 έτη ασφάλισης, θα λάβει 172,9 ευρώ (345,60X50%).
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 55% και 25 έτη ασφάλισης, θα λάβει 192 ευρώ (384X50%).
-Συνταξιούχος λόγω αναπηρίας με ποσοστό 67% και 18 έτη ασφάλισης, θα λάβει 276,48 ευρώ (368,64X75%).
6.ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΩΡΕΥΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Προβλέπεται η καταβολή μίας εθνικής σύνταξης, το ύψος της οποίας διαφοροποιείται ανάλογα με το εάν ο συνταξιούχος, ή τα δικαιοδόχα πρόσωπα σε περίπτωση συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, δικαιούται να λάβει πέραν της μίας κύριας σύνταξης.
Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου δύο πλήρων κύριων συντάξεων, χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.
Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου μίας πλήρους και μίας μειωμένης κύριας σύνταξης, χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.
Σε περίπτωση συνταξιούχου ή δικαιούχου δύο μειωμένων κύριων συντάξεων, χορηγείται το ποσό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε κάθε μία, όμως το άθροισμα του δεν μπορεί να υπερβαίνει το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.
7.ΣΥΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Σε περίπτωση που ασφαλισμένος έχει αναγνωρίσει χωρίς εξαγορά πλασματικούς χρόνους, οι οποίοι αξιοποιούνται μόνο για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, οι χρόνοι αυτοί συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση του ποσού της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και σε αυτό της ανταποδοτικής σύνταξης.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένος, έχει αναγνωρίσει χωρίς εξαγορά 200 ημέρες επιδοτούμενης ανεργίας (αρ. 40 του ν. 2084/1992), προκειμένου να συμπληρώσει τα 15 έτη ασφάλισης και να δικαιωθεί σύνταξης στο 67ο έτος της ηλικίας. Το ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 ευρώ.
Εξυπακούεται ότι οι πλασματικοί χρόνοι, οι οποίοι αναγνωρίσθηκαν κατόπιν εξαγοράς, για τη θεμελίωση και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης, συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση τόσο της εθνικής όσο και της ανταποδοτικής σύνταξης.
Κατόπιν των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι η Εθνική Σύνταξη θα χορηγείται πλήρης σε εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις με ιδιαίτερα αυστηρές προϋποθέσεις επηρεάζοντας αρνητικά τα δικαιούμενα ποσά συντάξεων.