Τέλος στη βιομηχανία αναδρομικών ελέγχων και άδικων προστίμων

Επιχειρήσεις και επαγγελματίες με «ύποπτες» αποκλίσεις και παραβατική συμπεριφορά στοχοποιεί πλέον για ελέγχους ως υπόπτους φοροδιαφυγής η εφορία. Από την άλλη, η εφορία αναλαμβάνει να βάλει τέλος σε πρακτικές του παρελθόντος, αναγνωρίζοντας και θεραπεύοντας λάθη και αυθαιρεσίες που έχουν καταγραφεί, δίνοντας το δικαίωμα άμυνας στους φορολογουμένους μέσω της Διεύθυνσης Επανεξέτασης Φορολογικών Διαφορών.

Το σχέδιο δράσης για το 2017, το οποίο θα καταθέσει τις επόμενες μέρες η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, περιέγραψε χθες ο διοικητής της ΑΑΔΕ κύριος Γιώργος Πιτσιλής, θέτοντας ως προτεραιότητες:

• Αλλαγές στις διατάξεις για τα «λουκέτα» στις επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν. Οι έλεγχοι και οι ποινές προσωρινής αναστολής λειτουργίας των επιχειρήσεων θα συνεχιστούν και θα ενταθούν και το 2017 αλλά, επειδή το 2016 διαπιστώθηκαν «παράθυρα» καταστρατήγησης από επιχειρήσεις που πιάστηκαν να φοροδιαφεύγουν, το νομοθετικό πλαίσιο θα αλλάξει, στην κατεύθυνση της ενοποίησης και εξορθολογισμού των επιμέρους διαδικασιών επιβολής κυρώσεων και του χρόνου επιβολής τους. «Είναι κάτι πάνω στο οποίο έχουμε δουλέψει εντατικά μαζί με το υπουργείο Οικονομικών και πιστεύω ότι έχουμε καταλήξει στις αναγκαίες αλλαγές» τόνισε ο κ.Πιτσιλής.
• Το 60% των ελέγχων του 2017 θα αφορά νέες υποθέσεις, δηλαδή υποθέσεις περιόδου 2012-2016.
• Καλύτερη στόχευση των ελέγχων με εξειδικευμένα κριτήρια ανάλυσης κινδύνου ανά ελεγκτική υπηρεσία (ΚΕΦΟΜΕΠ, ΚΕΜΕΕΠ, ΦΑΕ, ΔΟΥ). Αν και απέφυγε να περιγράψει τα κριτήρια ανάλυσης κινδύνου και επιλογής των «στόχων» για να μην λάβουν τα μέτρα τους όσοι φοροδιαφεύγουν, θα αξιοποιηθούν εργαλεία από το ΔΝΤ και την Ε.Ε. με βάση τις σύγχρονες βέλτιστες πρακτικές άλλων φορολογικών διοικήσεων.
• Έναρξη του Αυτοματοποιημένου Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας. Τα πιστωτικά ιδρύματα απέστειλαν στην ΑΑΔΕ, κωδικοποιημένα με ενιαίο κωδικολόγιο, όλα τα στοιχεία για τις καταθέσεις και θα διασταυρώνονται με τα δηλωθέντα εισοδήματα του εκάστοτε ελεγχόμενου, για την περίοδο που ελέγχεται.

Όλα αυτά θα μπουν σε μία αυτοματοποιημένη επεξεργασία των δεδομένων (τραπεζικών και φορολογικών) με τον προσδιορισμό των πρωτογενών καταθέσεων (χωρίς τις αναλήψεις και τις επανακαταθέσεις) για κάθε ελεγχόμενο ξεχωριστά, μέσω αυτοματοποιημένων ελεγκτικών εντολών (queries) ώστε να εντοπίζονται υποθέσεις με φορολογικό ενδιαφέρον.

Η διάθεση του ειδικού λογισμικού (Εφαρμογή Αυτοματοποιημένου Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας) είναι πλέον θέμα ημερών να παραδοθεί στις υπηρεσίες, με επικαιροποιημένα δεδομένα. Μετά την πρώτη πιλοτική εκπαίδευση 131 ελεγκτών το φθινόπωρο του 2016, από Δευτέρα ξεκινά η πρώτη σειρά πιστοποιημένων εκπαιδεύσεων των ελεγκτών για την ορθή λειτουργία και εφαρμογή του λογισμικού αυτού. Τυχόν αποκλίσεις εισοδημάτων και προσαύξησης περιουσίας πάντως, δεν συνιστά αυτομάτως στοιχείο ενοχής του ελεγχομένου, αλλά τον κατατάσσει σε λίστα προς περαιτέρω έλεγχο.

• Το καλοκαίρι να είναι έτοιμη και η πρώτη έμμεση τεχνική ελέγχου για τις επιχειρήσεις (μικτού περιθωρίου κέρδους). Σύντομα θα ξεκινήσουν και οι προσομοιώσεις εφαρμογής της σε πραγματικά δεδομένα, για συγκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων.
• «Κόσκινο» για αποφυγή εικονικής μετεγκατάστασης επιχειρήσεων σε γειτονικές χώρες με προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Ήδη έχει γίνει μια πρώτη καταγραφή και επεξεργασία στοιχείων και οι κεντρικές υπηρεσίες μας ετοιμάζουν ειδικές οδηγίες προς τις ελεγκτικές υπηρεσίες, με στόχο την αποκάλυψη καταχρηστικών πρακτικών των φορολογουμένων για φορολογικούς σκοπούς και την αποκάλυψη της πραγματικής συναλλακτικής συμπεριφοράς τους.

Με άλλα λόγια, η εφορία θα αναζητεί ίχνη των επιχειρήσεων που δηλώνουν μετεγκατάσταση σε χώρες όπως πχ η Βουλγαρία ή Κύπρο κλπ, για να διαπιστώσει αν η μεταφορά έδρας είναι εικονική ή πραγματική. Για το σκοπό αυτό θα ζητηθεί και διεθνής συνεργασία με άλλα κράτη και φορείς.

• Νέο επιχειρησιακό σχέδιο ελέγχου καυσίμων στο οποίο προβλέπεται αύξηση του αριθμού των ελέγχων με εκτεταμένο αριθμό δειγματοληψιών, σε συνεργασία των χημικών και τελωνειακών υπηρεσιών. Στις αρχές Απριλίου θα γίνει ειδική παρουσίαση από τις επιχειρήσεις που παράγουν ιχνηθέτες καυσίμων, με στόχο την επιλογή πρόσθετων δικλείδων καταπολέμησης του λαθρεμπορίου.
• Επιτόπιοι έλεγχοι στην αγορά για καταπολέμηση της καθημερινής φοροδιαφυγής. Σχεδιάζεται ένα πανελλαδικό σύστημα ελέγχων και θα υπάρξουν ανακατατάξεις στις υπηρεσίες που ασχολούνται με ελέγχους. «Στόχος μας είναι να περάσουμε το μήνυμα ότι η φορολογική διοίκηση είναι και θα είναι πανταχού παρούσα», δηλώνει χαρακτηριστικά ο κύριος Πιτσιλής.
• Διόρθωση λαθών από την εφορία, «απονομή δικαιοσύνης και αποκατάσταση συχνά στρεβλών και λανθασμένων προσεγγίσεων, σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ελέγχων των μεγάλων υποθέσεων», όπως είπε. Στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ δημοσιεύονται όλες ανεξαιρέτως οι υποθέσεις που εξετάζει η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών -χωρίς τα ονόματα φυσικά. Τόνισε μάλιστα όπως η ΔΕΔ πήρε «διεθνή εύσημα» και για την αύξηση του ποσοστού των υποθέσεων που εξετάζει και για την έμπρακτη μέσω των αποφάσεών της, της νομολογίας που παράγουν οι δικαστικές αποφάσεις που δικαιώνουν τους ελεγχομένους.

Έτσι η ηγεσία της ΑΑΔΕ επιχειρεί να βάλει τέλος στη βιομηχανία αναδρομικών ελέγχων και άδικων προστίμων, που προέκυψαν από την εισαγωγή νέων έμμεσων τεχνικών ελέγχου από προηγμένα κράτη, στις οποίες όμως η ελληνική διοίκηση ήταν άμαθη και τις αξιοποίησε για φορομπηχτικούς σκοπούς, διαλύοντας όμως νοικοκυριά και επιχειρήσεις που έπεσαν θύματα παράλογων αυθαιρεσιών από το κράτος.

• Αξιολόγηση των ελεγκτών της εφορίας, με ένα πρόγραμμα scoring το οποίο θα βαθμολογεί με αντικειμενικά κριτήρια τους ελεγκτές, για τις υποθέσεις τις οποίες έχουν αναλάβει: Πόσες έφεραν σε πέρας, σε ποιο χρόνο και με τι αποτελέσματα.

Έρευνα για το ΚΕΦΟΜΕΠ

Προβληματισμό δημιουργεί πάντως στην ΑΑΔΕ η ανυπαρξία ελέγχων σε πλουσίους, που καταγράφηκε τον Ιανουάριο. Ο ίδιος ο κύριος Πιτσιλής, μιλώντας χθες σε ημερίδα του ΣΕΒ, έδειξε να μην πιστεύει τα στοιχεία που επίσημα δημοσιοποιεί –ως μνημονιακή υποχρέωση μάλιστα- η ίδια η Αρχή Εσόδων.

«Κάπου άκουσα ότι στο Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου τον Γενάρη τέλειωσε μόνον ένας έλεγχος! Κανονικά δε θα έπρεπε, αλλά θα το ελέγξω» ανέφερε, με αφορμή τα δημοσιεύματα πως σταμάτησαν οι έλεγχοι σε πλουσίους.

Υπενθυμίζεται από το newmoney.gr, ότι τον Ιανουάριο του 2017 το Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου (ΚΕΦΟΜΕΠ) κατάφερε να ολοκληρώσει μόλις έναν (1) πλήρη έλεγχο! Τον Ιανουάριο του 2016 είχε καταφέρει να τελειώσει 18 ελέγχους. Αν δεν επιταχύνει άμεσα τους ρυθμούς αυτούς δηλαδή, θα ολοκληρώσει ...12 ελέγχους το 2017, έναντι 252 ελέγχων που είχαν γίνει το 2016 (εκ των οποίων οι 205 μέχρι τον Σεπτέμβριο πέρυσι όταν καρατομήθηκε ως αναποτελεσματική η τότε ηγεσία του ΚΕΦΟΜΕΠ). Τον Ιανουάριο φέτος το ΚΕΦΟΜΕΠ κατάφερε να εισπράξει μόλις 4,2 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 11,15 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2016.