8 έξυπνες κινήσεις αποφυγής των παγίδων των τεκμηρίων διαβίωσης

Ολοένα και περισσότεροι φορολογούμενοι εξαιτίας της δραστικής μείωσης στα εισοδήματά τους, δεν φορολογούνται γι' αυτά που δηλώνουν στην Εφορία αλλά για μεγαλύτερα ποσά τα οποία προκύπτουν με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες, τα αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής, τα δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία, τις οικιακές βοηθούς και τις πισίνες.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική δήλωση έως και οκτώ κατηγορίες ποσών.

Αναλυτικότερα:

1 Αποταμιεύσεις: Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2016, δεν ξοδεύτηκαν έως τις 31/12/2015 και αναλώθηκαν εντός του 2016. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών». Με την «ανάλωση κεφαλαίου», οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή 30 χρόνια. Ειδικότερα, μπορούν να ανατρέξουν στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλουν) και:

- Να αθροίσουν τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχουν αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.

- Από το άθροισμα που θα προκύψει, να αφαιρέσουν τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.), καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).

Το καθαρό ποσό είναι το «κεφάλαιο» των προηγούμενων ετών, το οποίο μπορούν να εμφανίσουν στην Εφορία ως προϊόν αποταμίευσης. Σε κάθε περίπτωση, από το «κεφάλαιο» που θα σχηματιστεί με αυτόν τον τρόπο ο φορολογούμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή δήλωσή του. Μπορεί, δηλαδή, να ισχυριστεί ότι η πρόσθετη διαφορά τεκμαρτού εισοδήματος της φορολογικής δήλωσής του καλύφθηκε με «ανάλωση» ενός μέρους του «κεφαλαίου», το οποίο του περίσσεψε από τα προηγούμενα έτη.

2 Εισοδήματα που απαλλάσσονται από τον φόρο: Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2016 από τον ίδιο τον φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το ΕΚΑΣ, τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.

3 Ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα: Τέτοια χρηματικά ποσά είναι, για παράδειγμα, το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.

4 Πώληση περιουσιακών στοιχείων: Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, έντοκων γραμματίων, μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2016 αφαιρείται το κόστος απόκτησης για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου. Εάν το κόστος απόκτησης του πωληθέντος εντός του 2016 περιουσιακού στοιχείου θεωρούνταν τεκμήριο τη χρονιά κατά την οποία αποκτήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους εκείνου, τότε το τίμημα το οποίο καταβλήθηκε τη χρονιά εκείνη για την απόκτησή του δεν θα πρέπει να αφαιρείται από το τίμημα στο οποίο πωλήθηκε εντός του 2016 και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ολόκληρο το ποσό του τιμήματος για την κάλυψη της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού στοιχείου του, πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου, από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε. Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μια υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους.

5 Συνάλλαγμα: Χρηματικά ποσά σε συνάλλαγμα που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2016, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό.

6 Δάνεια: Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2016 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2016 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

7 Γονικές παροχές - δωρεές: Ποσά που εισέπραξε το 2016 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2016 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές Αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY, από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από τις 31/12/2016.

8 Τυχερά παιχνίδια: Κέρδη από λαχεία, Προ-Πό, Λόττο, Tζόκερ, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη, εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογουμένου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο, θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον OΠAΠ ή από την εταιρεία που διενεργεί τις κληρώσεις των λαχείων.

ΠΕΝΤΕ ΟΙ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΣΤΑ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ

Αρχισε η αντίστροφη μέτρηση για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων και ήδη περίπου 40.000 φορολογούμενοι έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία στο Taxisnet, ενώ ο συνολικός αριθμός των δηλώσεων αναμένεται να ξεπεράσει τα 6 εκατομμύρια. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής δήλωσης φορολογίας είναι η 30ή Ιουνίου.

Για όσους το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι χρεωστικό και θα πρέπει να πληρώσουν πρόσθετο φόρο για τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2016, έχουν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν τον φόρο είτε εφάπαξ είτε σε τρεις ίσες διμηνιαίες δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη μέχρι τις 31 Ιουλίου, η δεύτερη έως τις 29 Σεπτεμβρίου και η τρίτη μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Σημειώνεται ότι στα εκκαθαριστικά ενσωματώνονται έως και πέντε διαφορετικές φοροεπιβαρύνσεις: φόρος εισοδήματος, ειδική εισφορά αλληλεγγύης, τέλος επιτηδεύματος, προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος και φόρος πολυτελούς διαβίωσης.

Τα φετινά εκκαθαριστικά θα είναι πολλών ταχυτήτων. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στους κερδισμένους, καθώς όσοι δηλώσουν εισόδημα μέχρι 32.700 θα έχουν μείωση φόρου λόγω των αλλαγών στους συντελεστές. Ελαφρύνσεις θα έχουν και οι αγρότες με εισόδημα έως 21.500 ευρώ Αντίθετα οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι όσοι απέκτησαν εισοδήματα από ενοίκια, καθώς η επιπλέον επιβάρυνσή τους θα αυξηθεί έως και 36,36%.

Οι μισθωτοί
Οσον αφορά στους μισθωτούς, οι χαμηλόμισθοι και οι υψηλόμισθοι θα κληθούν να καταβάλουν έξτρα φόρο, ενώ μείωση θα έχουν όσοι δηλώσουν εισοδήματα από 25.000 έως 38.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι για τους μισθωτούς που έχουν εισόδημα και από «μπλοκάκι», το εισόδημα αυτό προστίθεται στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και φορολογείται με συντελεστή που φτάνει ακόμη και το 45%.