Στην αβεβαιότητα 330.000 επαγγελματίες

Στον "αέρα" βρίσκεται η όλη διαδικασία επιστροφής εισφορών του 2017 σε 330.000 ελεύθερους επαγγελµατίες, αυτοαπασχολούµενους και αγρότες. O λόγος για όσους µη µισθωτούς πλήρωσαν το 2017 αυξηµένες εισφορές. Ήρθε πλέον η ώρα της αναδροµικής επιστροφής της υπερβάλλουσας διαφοράς που κατέβαλαν. Ωστόσο, είναι ασαφές ακόµη το πώς και το πότε ακριβώς θα γίνει αυτή.

Αν και το υπουργείο Εργασίας έχει εκδώσει εγκύκλιο µε την οποία προβλέπεται η καταβολή από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) των αχρεωστήτως καταβληθεισών ασφαλιστικών εισφορών σε όσους επαγγελµατίες δήλωσαν χαµηλότερο εισόδηµα το 2016 σε σχέση µε το 2015, σύμφωνα με το "capital.gr" έχουν µείνει εντελώς αδιευκρίνιστα ορισµένα κρίσιµα τεχνικά ζητήµατα.

Έτσι, οι εν λόγω επαγγελµατίες που κατέβαλαν υψηλότερες εισφορές το 2017 (βάσει εισοδήµατος 2015), ενώ έπρεπε να καταβάλουν χαµηλότερες (βάσει εισοδήµατος 2016) και δικαιούνται επιστροφές, δεν µπορούν, προς το παρόν, στην πράξη να λάβουν πίσω τη διαφορά µεταξύ καταβληθεισών και καταβλητέων εισφορών.

Με άλλα λόγια, ενώ ήδη βλέπουν στα ειδοποιητήρια που έχουν αναρτηθεί στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ το "πιστωτικό υπόλοιπο" το οποίο προκύπτει από τη διαφορά καταβληθεισών και καταβλητέων εισφορών στον ασφαλιστικό λογαριασµό τους για το 2017, δεν µπορούν να το αντλήσουν, είτε άµεσα είτε έµµεσα.

Και αυτό, είτε γιατί το υπόλοιπο αυτό θα συµψηφιστεί µε εισφορές, παλιές ή µελλοντικές –αν και δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως η σχετική διαδικασία–, είτε γιατί, σε περίπτωση που δεν απαιτείται τέτοιος συµψηφισµός, δεν έχει καθοριστεί πότε θα λάβουν οι δικαιούχοι το ποσό αυτό "στο χέρι".

"Λογιστικές" ελαφρύνσεις
Κατά βάση, οι επιστροφές των "πιστωτικών υπολοίπων" οδηγούν σε ελαφρύνσεις "λογιστικού" τύπου στους δικαιούχους τους. Πιο αναλυτικά:

Για όσους επαγγελµατίες έχουν ληξιπρόθεσµα χρέη προς τον ΕΦΚΑ, αυτά θα συµψηφιστούν µε τις επιστροφές. Συνεπώς, το όφελος για τους επαγγελµατίες θα είναι έµµεσο (µε την έννοια ότι θα µειωθεί το χρέος τους), "λογιστικό".

• Για όσους δεν έχουν χρέη, αλλά το πιστωτικό υπόλοιπό τους είναι κάτω από 50 ευρώ, δεν θα τους επιστραφεί. Θα συµψηφιστεί µε µελλοντικές εισφορές.
• Και σε αυτή την περίπτωση το όφελος θα είναι έµµεσο, "λογιστικό", καθώς θα µειωθούν οι µελλοντικές υποχρεώσεις τους.

Όσοι δουν στα ειδοποιητήριά τους για την εκκαθάριση των εισφορών που κατέβαλαν το 2017 πιστωτικό υπόλοιπο πάνω από 50 ευρώ θα πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να τα λάβουν "στο χέρι" ή να τα συµψηφίσουν µε µελλοντικές εισφορές.

Στην περίπτωση που θέλουν να συµψηφιστεί το πιστωτικό τους υπόλοιπο µε τις επόµενες εισφορές τους, θα πρέπει οι δικαιούχοι επιστροφών να το δηλώσουν µε ειδική ηλεκτρονική αίτηση έως τις 31 Μαΐου. Σε διαφορετική περίπτωση, µέχρι την παραπάνω ηµεροµηνία θα πρέπει να δηλώσουν τον τραπεζικό λογαριασµό στον οποίο επιθυµούν να πιστωθεί το εν λόγω υπόλοιπο.

"Γκρίζες ζώνες"
Ωστόσο, σε καθεµία από τις παραπάνω περιπτώσεις ούτε το υπουργείο Εργασίας δεν έχει ξεκαθαρίσει κρίσιµες λεπτοµέρειες. Πιο συγκεκριµένα:

Στην περίπτωση συµψηφισµού πιστωτικού υπολοίπου - χρεών, δεν έχει αποσαφηνιστεί τι θα γίνει µε τις ρυθµίσεις τις οποίες έχουν κάνει και συνεχίζουν να τηρούν οι επαγγελµατίες. Σύµφωνα µε στελέχη των Ταµείων, το υπόλοιπο αυτό είτε θα εξοφλήσει "έναντι" είτε τµηµατικά –ισόποσα– τις µελλοντικές 6-7 τρέχουσες εισφορές µέχρι τέλος του 2018.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Αυτοαπασχολούµενος εξακολουθεί να τηρεί τη ρύθµιση των 100 δόσεων για χρέη ύψους 10.000 ευρώ, καταβάλλοντας 100 ευρώ/µήνα. Ήδη έχει καταβάλει 35 δόσεις, εξοφλώντας 3.500 ευρώ από το συνολικό χρέος του. Δικαιούται, µετά την εκκαθάριση των εισφορών του 2017, επιστροφή ύψους 600 ευρώ. Δεν έχει διευκρινιστεί πώς θα "ενσωµατωθεί" η επιστροφή αυτή στο υπόλοιπο του χρέους, το οποίο θα πρέπει να µειωθεί κατά 600 ευρώ (δηλαδή να πέσει από τα 6.500 ευρώ στα 5.900 ευρώ), χωρίς να ακυρωθεί η ρύθµιση.

Σύµφωνα µε σκέψεις στελεχών του ΕΦΚΑ (βάσει του παραδείγµατος), είτε το ύψος των 65 υπολειπόµενων δόσεων θα επανακαθοριστεί (δηλαδή η επιστροφή των 600 ευρώ θα κατανεµηθεί στις υπόλοιπες 65 δόσεις, οδηγώντας σε µείωσή τους κατά 10 ευρώ ή 10% κάθε µήνα) είτε θα εξοφληθούν "έναντι" όσες δόσεις είναι εφικτό βάσει του υπολοίπου (εν προκειµένω, 6 δόσεις των 100 ευρώ) και θα µείνουν ως είχαν οι υπόλοιπες 48 (των 100 ευρώ η καθεµία).

Στην περίπτωση του συµψηφισµού πιστωτικού υπολοίπου έως 50 ευρώ και µελλοντικών υποχρεώσεων (για όσους επαγγελµατίες δεν έχουν ληξιπρόθεσµες εισφορές), δεν έχει ξεκαθαριστεί πότε θα γίνει ο σχετικός συµψηφισµός.

Ήδη έχουν αναρτηθεί τα ειδοποιητήρια των εισφορών του Μαρτίου του 2018, στα οποία δεν έχει υπάρξει κανένας σχετικός συµψηφισµός. Συνεπώς, οι δικαιούχοι επιστροφής έως 50 ευρώ έπρεπε να καταβάλουν µέχρι τις 18 Μαΐου τις ίδιες τρέχουσες εισφορές, όπως και τον περασµένο µήνα, χωρίς καµία µείωση λόγω συµψηφισµού.

Στελέχη των Ταµείων ανέφεραν στο Capital.gr ότι ο συµψηφισµός αυτός θα γίνει το αργότερο έως τη µεθεπόµενη καταβολή των τρεχουσών εισφορών (Μαΐου 2018), δηλαδή έως τον ερχόµενο Ιούνιο ή Ιούλιο.

Στην περίπτωση του συµψηφισµού πιστωτικού υπολοίπου άνω των 50 ευρώ και µελλοντικών υποχρεώσεων ή κατάθεσής του στον τραπεζικό λογαριασµό των δικαιούχων (για όσους δεν έχουν ληξιπρόθεσµες εισφορές), δεν έχουν αποσαφηνιστεί (όπως και στην προηγούµενη περίπτωση) ο χρόνος αλλά και ο ρυθµός που θα "τρέξει" η σχετική διαδικασία.

Πρώτα απ’ όλα, δεν έχει καθοριστεί πότε θα επιστραφεί το πιστωτικό υπόλοιπο σε όσους αυτοαπασχολούµενους επιθυµούν να το λάβουν "στο χέρι", δηλαδή στον τραπεζικό λογαριασµό. Στελέχη των Ταµείων αναφέρουν ως πιθανότερο µήνα καταβολής του τον ερχόµενο Ιούνιο ή Ιούλιο.

Κατά δεύτερον, δεν έχει αποσαφηνιστεί ο τρόπος συµψηφισµού του µε µελλοντικές υποχρεώσεις, δηλαδή αν θα γίνει "εφάπαξ" ή σε δόσεις. Συγκεκριµένα, οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως είτε θα εξοφληθούν λογιστικά "έναντι" όσες τρέχουσες εισφορές "επιτρέπει" το ύψος του υπολοίπου είτε το υπόλοιπο αυτό θα πιστωθεί λογιστικά σε έως 6-7 δόσεις µέσα στις ισάριθµες επόµενες εισφορές, οδηγώντας στη µείωσή τους.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Έστω ότι για έναν αυτοαπασχολούµενο, από την εκκαθάριση των εισφορών του 2017, προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο 500 ευρώ, ενώ οι τρέχουσες εισφορές του ανέρχονται κάθε µήνα σε 200 ευρώ.

Με το πιστωτικό υπόλοιπο των 500 ευρώ:

• είτε θα εξοφληθούν δύο µελλοντικές µηνιαίες εισφορές (2x200 ευρώ) και το ½ της τρίτης διαδοχικά καταβολής
• είτε θα µειωθούν κατά 71-83 ευρώ οι επόµενες 6-7 εισφορές του.