Η παγίδα φόρου ονομάζεται "Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης"

Σε παγίδα φόρου για χιλιάδες φορολογουμένους μπορεί να μετατραπεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, αφού μια σειρά επιδόματα «φουσκώνουν» τον λογαριασμό. Εισοδήματα που φοροαπαλλάσσονται, αλλά ταυτόχρονα επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης, καλύπτοντας όμως και διαφορές εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, είναι:

• Τα προνοιακά επιδόματα, που χορηγούνται τακτικά σε άτομα με αναπηρία κάτω από 80%, καθώς επίσης και σε άτομα με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλά ή δεν είναι κινητικά ανάπηρα.

Για παράδειγμα, τέτοια ποσά είναι:

1. το προνοιακό επίδομα τυφλότητας,
2. το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς επίσης και σε όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών,
3. τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας και ενεσοθεραπείας που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί στους δικαιούχους ασφαλισμένους,

Η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται σε άτομα με βαριά νοητική υστέρηση, εγκεφαλική παράλυση, συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική διάθεση, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω και σε κωφάλαλα άτομα, αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών συντήρησης και περίθαλψής τους και για την κάλυψη εν γένει των ειδικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας τους.

• 2 Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), το οποίο καταβάλλεται στους χαμηλοσυνταξιούχους.
• 3 Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τα 12.000 ευρώ: Οι «πράσινες» και συνδεδεμένες ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν αθροιστικά τα 12.000 ευρώ δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν ως ακαθάριστα έσοδα κάθε φορολογούμενου αγρότη για τον προσδιορισμό του φορολογητέου καθαρού κέρδους του. Ωστόσο, υπόκεινται κι αυτές σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
• 4 Λοιπές αγροτικές εισοδηματικές ενισχύσεις. Οι υπόλοιπες κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων, πλην της βασικής ενίσχυσης και των «πράσινων» και συνδεδεμένων, υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
• 5 Το εισόδημα φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που εργάζονται σε πρεσβείες, προξενεία κ.λπ.
• 6 Η διατροφή της συζύγου και των τέκνων.
• 7 Οι συντάξεις αναπήρων πολέμου ή θυμάτων πολέμου ή αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
• 8 Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
• 9 Τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας ορισμένων κατηγοριών στρατιωτικών, τα οποία απαλλάσσονται κατά ποσοστό 65% από τον φόρο εισοδήματος.
• 10 Τα κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, εφόσον ο πωλητής έχει ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας μικρότερο του 0,5%.
• 11 Τα κέρδη από τη διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας έως 10 KW.
• 12 Οι τόκοι ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ή έντοκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου.
• 13 Τα κέρδη από τη μεταβίβαση εισηγμένων κινητών αξιών, οι οποίες αποκτήθηκαν πριν από την 1/1/2009.
• 14 Τα εισοδήματα αλλοδαπής που φορολογούνται μόνο στην αλλοδαπή βάσει Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).
• 15 Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά Ε.Ε. / ΕΟΧ / ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια.
• 16 Τα απαλλασσόμενα μερίσματα ημεδαπών ή αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιριών.
• 17 Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.
• 18 Το κέρδος από τη μεταβίβαση τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει ΣΑΔΦ.
• 19 Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
• 20 Το κέρδος από τη μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων του Ν.3156/2003, καθώς και από εταιρικά ομόλογα εταιριών Ε.Ε. και ΕΟΧ / ΕΖΕΖ.

Για όλα τα παραπάνω ποσά ισχύει η υποχρέωση αναγραφής τους στους κωδικούς 659-620 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης, εφόσον δεν έχουν προσυμπληρωθεί από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων στους κωδικούς 619-620 του ίδιου πίνακα.

Ποια ποσά απαλλάσσονται και αξιοποιούνται για κάλυψη τεκμηρίων

Πέραν των παραπάνω, υπάρχει και ακόμη μια κατηγορία εισοδημάτων που απαλλάσσονται και από τον φόρο εισοδήματος και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης και μπορεί, επίσης, να αξιοποιηθούν για την κάλυψη τεκμηρίων.

Τα εισοδήματα των περιπτώσεων αυτών είναι τα εξής:

1. Μισθοί, συντάξεις κ.λπ. ολικώς τυφλών ή κινητικά αναπήρων κατά 80% και άνω.
2. Αποζημίωση λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης.
3. Αμοιβές υπαλλήλων της Ε.Ε. (διατάξεις Προνομίων Ασυλιών της Ε.Ε.).
4. Αμοιβές των εργαζομένων στην Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης του Εύξεινου Πόντου (διατάξεις του άρθρου 52 της ιδρυτικής συμφωνίας της τράπεζας).
5. Αποδοχές που καταβάλλει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στους υπαλλήλους του.
6. Επίδομα στήριξης τέκνων.
7. Επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων.
8. Εκλογική αποζημίωση (παρ. 1, άρθ. 108 Π.Δ. 26/2012).
9. Μερίσματα των εταιριών της παρ. 5 του άρθρου 45 του Ν. 4141/2013.

Τα ποσά των περιπτώσεων αυτών πρέπει να αναγράφονται στους κωδικούς 657-658 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.

...και ποια πρέπει να δηλώνονται αλλά δεν θεωρούνται εισόδημα

Η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει, επίσης, εξαιρέσεις από τους παραπάνω κανόνες για κάποια άλλα ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα, αλλά πρέπει να δηλώνονται κι αυτά στη φορολογική δήλωση για την κάλυψη τεκμηρίων.

Τα ποσά αυτά είναι τα εξής:

1. Εσοδα από την πώληση ακινήτων.
2. Εφάπαξ ταμείων πρόνοιας και ασφαλιστικών οργανισμών.
3. Το τίμημα από τη διάθεση λοιπών περιουσιακών στοιχείων.
4. Εισαγωγή συναλλάγματος από νυν και πρώην κατοίκους αλλοδαπής.
5. Δάνεια.
6. Κληρονομιές.
7. Δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών (δωρεοδόχος).
8. Κέρδη από λαχεία, ΠΡΟΠΟ, ΛΟΤΤΟ κ.λπ.
9. Επίδομα αλλοδαπής.
10. Αποζημίωση για ηθική βλάβη.
11. Υποτροφίες.
12. «Κοινωνικό μέρισμα» του άρθρου 1 του Ν. 4501/2017, το οποίο καταβλήθηκε εφάπαξ τον Δεκέμβριο του 2017 σε 1,95 εκατομμύρια δικαιούχους.

Λοιπά ποσά που δεν έχουν τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος, δηλαδή δεν υπάρχει περιοδικότητα και μόνιμη πηγή προέλευσης, όπως οικονομικές ενισχύσεις που καταβάλλονται έκτακτα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, σύμφωνα με τη "Δημοκρατία".