Στο φημισμένο εργαστήριο του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ, της Καλιφόρνιας, υπό την αιγίδα του κορυφαίου επιστήμονα Πολ Αλιβιζάτου, η ζωγράφος Ολγα Αλεξοπούλου (δεξιά) δημιούργησε ένα νέο χρώμα, «το μπλε του μέλλοντος».
Είναι ένα τόσο βαθύ και έντονο μπλε, που κοντά του τα άλλα μπλε ξεθωριάζουν. Στη φύση μπορείς να το βρεις στο μπλε του ουρανού μετά τη δύση του ήλιου ή πριν από την ανατολή, στη λεγόμενη «μπλε ώρα», τα περίπου 40 λεπτά ανάμεσα στη μέρα και στη νύχτα. Τότε που θα έπαιρνες όρκο ότι ο ουρανός δεν είναι μόνο μπλε, αλλά και φωσφορίζει (όποιος ήθελε να μας προσγειώσει θα έλεγε ότι είναι η εναλλαγή από την κεντρική στην περιφερειακή μας όραση που ευθύνεται γι’ αυτό το εφέ).
Χρόνια «κυνηγούσε» αυτό το χρώμα η ζωγράφος Ολγα Αλεξοπούλου και ξαφνικά αυτόν τον Αύγουστο κατάφερε να το αιχμαλωτίσει. Το Quantum Blue (Κβαντικό Μπλε) είναι ένα νέο καθαρό χρώμα που αποδίδει την απόχρωση του ουρανού στο λυκόφως και στο λυκαυγές, το οποίο αναπτύχθηκε στο εργαστήριο χάρη στη σύμπραξη τέχνης και νανοτεχνολογίας. Η χρωστική είναι κατασκευασμένη από quantum dots, κβαντικές κουκκίδες, και φαίνεται μπλε με μια διαδικασία απορρόφησης/ανάκλασης και απορρόφησης/εκπομπής φωτός.
Πριν από έναν χρόνο, και στην ίδια ακούγονταν δυσνόητα όλα αυτά. Δεν είχε ποτέ έως τότε ακούσει για τις κβαντικές κουκκίδες, αυτούς τους νανοκρυστάλλους που φωσφορίζουν. «Ολα ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια ενός δείπνου πέρυσι. Σε αυτό το τραπέζι, άκουσα ξαφνικά έναν καθηγητή να αναφέρεται σε αυτές τις κβαντικές κουκκίδες», λέει η κ. Αλεξοπούλου στην «Κ» (αυτές τις ημέρες είναι στην Αθήνα – είναι εγκατεστημένη στην Κωνσταντινούπολη). «Μιλούσε για τις φοβερές οπτικές ιδιότητες αυτών των σωματιδίων, τα οποία έχουν ανακαλυφθεί πριν από 25 χρόνια, και το πώς ανάλογα με το μέγεθός τους εκπέμπουν διαφορετικό χρώμα». Το συζήτησε με τη φίλη της και ειδική στις χρωστικές ουσίες καθηγήτρια Μαρία Χατζηδάκη. «Φαντάσου, της είπα, να μπορούσε να δημιουργηθεί μπλε μπογιά από αυτά τα σωματίδια». Η Αλεξοπούλου μελετά εδώ και χρόνια την ιστορία του μπλε χρώματος από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ταξιδεύοντας ανά τον κόσμο για να εξερευνήσει διαφορετικές μπλε μπογιές. «Από όλα τα χρώματα το μπλε με μαγνητίζει».
Μαζί αποφάσισαν να στείλουν ένα email στον διεθνούς φήμης καθηγητή Χημείας του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας Πολ Αλιβιζάτο, ο οποίος είναι πρωτοπόρος στη νανοτεχνολογία και διεθνώς αναγνωρισμένη αυθεντία στην κατασκευή νανοκρυστάλλων. «Είναι επίσης ένας απίστευτα γενναιόδωρος άνθρωπος», λέει σήμερα η κ. Αλεξοπούλου. «Οχι μόνο μας απάντησε άμεσα, αλλά κανονίσαμε και συνάντηση. Ανέθεσε το πρότζεκτ σε δύο ειδικούς επιστήμονες και ξεκινήσαμε». Το προηγούμενο φθινόπωρο δημιουργήθηκε μια ομάδα μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μπέρκλεϊ. «Ανταλλάσσαμε μέιλ, κάναμε πειράματα, στέλναμε συνταγές, αλλάζαμε συνταγές, “όχι είναι πολύ μοβ”». Το καλοκαίρι το Quantum Blue ήταν προ των πυλών. «Τον Αύγουστο πήγαμε στην Καλιφόρνια για να γίνουν οι τελικές διορθώσεις, το fine tuning του χρώματος».
Κάπως έτσι όπως συνεχίζει το "kathimerini.gr", στο επιστημονικό εργαστήριο όπου ανακαλύφθηκαν το πλουτώνιο, η σκοτεινή ενέργεια και η επιτάχυνση του σύμπαντος, εγένετο Quantum Blue. Μια χρωστική που χρησιμοποιώντας τα πλεονεκτήματα της καθαρότητας του χρώματος και της φωτεινότητας των κβαντικών κουκκίδων, φέρνει ένα νέο μπλε φως στο πεδίο των τεχνών. Το Κβαντικό Μπλε χρειάζεται υπεριώδες φως για να αποκαλυφθεί. Στο φως της ημέρας, έχει την απόχρωση κιτρινωπού λευκού.
Εκθεση
Ηταν σχεδόν μαγικό. «Στη ζωή, στο περιβάλλον, έχουμε δει όλες τις αποχρώσεις του μπλε. Είναι διαφορετικό να βλέπεις αυτό το χρώμα μπροστά σου σε μπογιά». Αμέσως, εκεί στο Μπέρκλεϊ, η Ολγα ζωγράφισε τον πρώτο της πίνακα με αυτό το μπλε. Είναι μια αφηρημένη απεικόνιση μιας παραλίας στην Αίγινα που ξέρει από παιδί. «Πάντα καθόμουν εκεί και κοίταζα την μπλε ώρα».
Ο πίνακας αλλά και το Quantum Blue θα εκτεθούν για πρώτη φορά τον Μάρτιο του 2019 στην UltraSuperNew γκαλερί του Τόκιο.