Έγκυος εργαζόμενη στον ιδιωτικό τομέα: Ποια δικαιώματα έχει

Δεκαπέντε απαντήσεις στα βασικότερα ερωτήματα των εργαζομένων γυναικών, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της εγκυμοσύνης ή επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί, δίνει η «Κυριακάτικη Δημοκρατία» σε σχέση με την ειδική παροχή μητρότητας, την οποία μπορεί να λάβουν ως μητέρες από τον ΟΑΕΔ. Η ειδική παροχή είναι ίση με τον κατώτατο μισθό και αφορά τις απασχολούμενες ως μισθωτές στον αμιγώς ιδιωτικό τομέα.

Εργαζόμενη ασφαλισμένη στον ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ), με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, απασχολείται σε φορέα του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Δικαιούται την παροχή;

• Οχι. Η παροχή χορηγείται σε εργαζόμενες στον αμιγώς ιδιωτικό τομέα.

Είναι υποχρεωτική η χορήγηση της άδειας από τον εργοδότη;

• Ναι, εφόσον ζητηθεί εγγράφως από την εργαζομένη έναν μήνα πριν από την έναρξή της.

Σε τι ποσό ανέρχεται η ειδική παροχή;

• Το καταβαλλόμενο μεικτό μηνιαίο ποσό είναι ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως καθορίζεται κάθε φορά με βάση την ΕΓΣΣΕ (586 ευρώ τον μήνα μεικτά για άνω των 25 ετών και 510,9 ευρώ τον μήνα μεικτά για νεότερες ηλικιακά).
• Προκειμένου για τις μερικώς απασχολούμενες έως τέσσερις ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες τον μήνα, κατά μέσον όρο στη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο ποσό ισούται με το μισό τού ανωτέρω αναφερομένου.
• Με βάση τα ποσά αυτά, καταβάλλεται επίσης αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.

Πού υποβάλλεται η αίτηση;

• Μέσω των e-services, με χρήση του κλειδαρίθμου που έχει χορηγηθεί από τον ΟΑΕΔ.
•  Μέσω των ΚΕΠ.

Μπορεί η αίτηση να υποβληθεί μέσω εκπροσώπου;

• Ναι. Η αίτηση δύναται να υποβληθεί στα ΚΕΠ και μέσω εκπροσώπου, ο οποίος πρέπει να έχει νόμιμη εξουσιοδότηση από τη δικαιούχο του βοηθήματος.

Πότε μπορεί η ασφαλισμένη μητέρα να υποβάλει την αίτηση;

• Η αίτηση υποβάλλεται εντός 60 ημερών από την έναρξη της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας.

Πότε αρχίζει η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας;

• Η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας αρχίζει αμέσως μετά τη λήξη της λοχείας ή της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας (εφόσον χορηγείται από τον εργοδότη) ή της ετήσιας αδείας (εφόσον προβλέπεται η χορήγησή της με βάση τις ετήσιες προθεσμίες).

Μπορεί η μητέρα να λάβει την ετήσια κανονική άδεια πριν από την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας;

• Μπορεί να λάβει την κανονική άδεια πριν από την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας μόνο στην περίπτωση που, μετά τη λήξη της λοχείας -και εφόσον χορηγείται η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας- δεν επαρκεί ο χρόνος ώστε να εξαντλήσει την κανονική άδεια μέσα στο έτος χορήγησής της.

Μπορεί να είναι δικαιούχος και ο πατέρας, σε περίπτωση που δεν κάνει χρήση η μητέρα;

• Οχι. Αφορά μόνο τις εργαζόμενες γυναίκες-μητέρες, σύμφωνα με τη σαφή διατύπωση της διάταξης.

Ποια είναι τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την καταβολή της παροχής;

1. Βεβαίωση εργοδότη, από την οποία θα προκύπτουν η ενεργή εργασιακή σχέση κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας, το είδος, η μορφή, η διάρκεια της εργασιακής σχέσης, οι μηνιαίες αποδοχές, η ημερομηνία πρόσληψης και, προκειμένου για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, η ημερομηνία λήξης τους, καθώς και ο φορέας επικουρικής ασφάλισης και οι ανάλογες εισφορές εργοδότη και εργαζομένης. Το σχετικό έντυπο παρέχεται από τον ΟΑΕΔ ή αντλείται από την ιστοσελίδα του.
2. Αντίγραφο βεβαίωσης επιδόματος μητρότητας (κυοφορία - λοχεία) από το τ. ΙΚΑ ή τον Ειδικό Λογαριασμό Ξενοδοχοϋπαλλήλων.
3. Υπεύθυνη δήλωση της δικαιούχου, με την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών στην υπηρεσία του ΟΑΕΔ οποιαδήποτε μεταβολή της εργασιακής σχέσης της.
4. Αριθμός λογαριασμού (ΙΒΑΝ) Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος της δικαιούχου (φωτοτυπία της αντίστοιχης σελίδας του βιβλιαρίου τραπέζης), στον οποίο πρέπει να εμφανίζεται πρώτη δικαιούχος.

Η ενδιαφερόμενη δεν έχει λάβει ποτέ παροχές από τον ΟΑΕΔ. Τι πρέπει να κάνει;

• Το τελευταίο εκκαθαριστικό σημείωμα φορολογίας εισοδήματος ή, ελλείψει αυτού, αντίγραφο κατατεθειμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος - Ε1.
  Για όσους φορολογουμένους δεν είναι υπόχρεοι υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος απαιτείται μόνο η κατάθεση συγκεκριμένου υποδείγματος υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, η οποία θα φέρει τη βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής του δηλούντος.
  Λογαριασμό ΔΕΚΟ ή εταιρίας σταθερής τηλεφωνίας ή αντίγραφο συμφωνητικού μίσθωσης κατοικίας, κατατεθειμένου στην αρμόδια ΔΟΥ.
  Παραστατικό ταυτοπροσωπίας σε ισχύ (δελτίο ταυτότητας, διαβατήριο κ.λπ.).
  Επίσημο έγγραφο από το οποίο προκύπτει ο ΑΜΚΑ.
  Αδεια διαμονής ή εργασίας, προκειμένου περί πολιτών υπηκόων τρίτων χωρών.

Η εγγραφή πραγματοποιείται μόνο στο ΚΠΑ2 αρμοδιότητας της περιοχής στην οποία υπάγεται η ενδιαφερόμενη, σύμφωνα με τη διεύθυνση κατοικίας της.

Μετά την εγγραφή της, η ενδιαφερόμενη παραλαμβάνει το έγγραφο «Απόδοση στοιχείων ταυτοποίησης στη Διαδικτυακή Πύλη» (κωδικοί πρόσβασης). Μέσω του εγγράφου αυτού μπορεί να κάνει την εγγραφή στο Πληροφοριακό Σύστημα Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών του οργανισμού και να κάνει χρήση του ως πιστοποιημένη χρήστρια.

Ο χρόνος απουσίας από την εργασία είναι χρόνος πραγματικής υπηρεσίας;

• Ναι, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της άδειας, της προϋπηρεσίας, τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης, αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας κ.λπ.

Είναι ο χρόνος αυτός συντάξιμος για τον ΕΦΚΑ (τ. ΙΚΑ);

• Ναι, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να αποδίδει στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τις προβλεπόμενες εισφορές για τον κλάδο σύνταξης και ασθενείας της δικαιούχου, καθώς επίσης και στον φορέα επικουρικής ασφάλισης. Αναλυτικότερα, από το μηνιαίο ποσό που καταβάλλεται παρακρατείται η προβλεπόμενη εργατική εισφορά, την οποία αποδίδει στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τον οργανισμό.

Πότε διακόπτεται η ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας;

1. όταν η δικαιούχος παραιτηθεί ή
2. σε περίπτωση που προσληφθεί και απασχοληθεί από νέο εργοδότη ή
3. σε περίπτωση που με αίτησή της ζητήσει τη διακοπή της παροχής ή
4. σε κάθε περίπτωση λύσης της εργασιακής σχέσης κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας.

Σημειώνεται ότι ισχύει απαγόρευση απόλυσης έως 18 μήνες από τον τοκετό, εκτός εάν ισχύει σπουδαίος λόγος, ο οποίος δεν σχετίζεται με μειωμένη απόδοση της γυναίκας λόγω της βιολογικής κατάστασής της.

Τι πρέπει να κάνει στην περίπτωση που επιθυμεί να επιστρέψει στην εργασία της πριν από τη λήξη της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας;

• Θα πρέπει να ενημερώσει εγγράφως το αρμόδιο κατάστημα του ΟΑΕΔ και να ζητήσει τη διακοπή της παροχής από την ημερομηνία επιστροφής στην εργασία. Η ενημέρωση της υπηρεσίας πρέπει να γίνει το αργότερο μέσα σε 8 ημέρες από την επιστροφή στην εργασία.