Διατάξεις "κόφτες" για επιδόματα και φοροαπαλλαγές

«Παγίδα» για χιλιάδες οικονομικά αδύναμους φορολογούμενους κρύβει η συνδυασμένη εφαρμογή πέντε διαφορετικών διατάξεων του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ). Εξαιτίας της «παγίδας» αυτής οι εν λόγω φορολογούμενοι χάνουν κάθε χρόνο δικαιώματα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων και απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, ενώ παράλληλα εισπράττουν από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) επιδόματα στήριξης τέκνων μειωμένα κατά 40% σε σύγκριση με αυτά που δικαιούνται στην πραγματικότητα.

Οι διατάξεις του ΚΦΕ πίσω από τις οποίες κρύβεται η συγκεκριμένη «παγίδα» αφορούν στον προσδιορισμό του συνολικού ετήσιου εισοδήματος κάθε οικογένειας, στα τεκμήρια διαβίωσης και στους υπόχρεους υποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπως χαρακτηριστικά παρουσιάζει ο "Ελεύθερος Τύπος".

Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές:

Ως εξαρτώμενο τέκνο το οποίο θεωρείται ότι βαρύνει τον φορολογούμενο και τη σύζυγό του λαμβάνεται υπόψη κάθε τέκνο, ανήλικο ή ενήλικο (στρατευμένο ή σπουδάζον μέχρι τα 23-24 έτη ηλικίας ή άνεργο μέχρι και τα 25-26 έτη ηλικίας), το οποίο συνοικεί (διαμένει στην ίδια οικία) με τους γονείς του (ή έστω διαμένει σε ενοικιαζόμενη οικία λόγω φοίτησης σε κάποιο ΑΕΙ ή ΑΤΕΙ κ.λπ.) και έχει, κατά το εκάστοτε προηγούμενο έτος, ετήσιο εισόδημα μέχρι 3.000 ευρώ, πραγματικό ή προσδιοριζόμενο βάσει τεκμηρίων διαβίωσης.

Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα προκύπτει από το άθροισμα όλων των φορολογούμενων και απαλλασσόμενων επιμέρους εισοδημάτων των δύο συζύγων και των τέκνων, εφόσον αυτά υποβάλλουν δική τους φορολογική δήλωση.

Σε περίπτωση που τα δηλωθέντα ετήσια εισοδήματα των συζύγων ή και των τέκνων είναι μικρότερα από αυτά που προκύπτουν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, τότε το συνολικό οικογενειακό εισόδημα προσδιορίζεται με βάση το άθροισμα των συγκεκριμένων τεκμηρίων.

Υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι κάθε πολίτης ο οποίος κατά τη διάρκεια του εκάστοτε προηγούμενου έτους έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του ακόμη κι αν είναι ενήλικο εξαρτώμενο τέκνο χωρίς εισόδημα από εργασία. Απαλλαγή ενός ενήλικου φορολογούμενου από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης προβλέπεται μόνο στην περίπτωση που ο συγκεκριμένος φορολογούμενος εξακολουθεί να είναι εξαρτώμενο τέκνο της οικογενείας του, και ταυτόχρονα:

• δεν έχει ούτε ένα ευρώ εισόδημα στο όνομά του από οποιανδήποτε πηγή, δηλαδή ακόμη κι από τόκους καταθέσεων,
• δεν βαρύνεται από κάποιο τεκμήριο διαβίωσης (π.χ. λόγω χρήσης κατοικίας, Ι.Χ. αυτοκινήτου κ.λπ.) ή και από κάποιο τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου (π.χ. δεν έχει πραγματοποιήσει κάποια δαπάνη αγοράς ακινήτου, Ι.Χ. αυτοκινήτου κ.λπ.),
• δεν έχει στο όνομά του κάποια ατομική ή άλλου είδους επιχείρηση.

Για κάθε φορολογούμενο που υποβάλλει δική του δήλωση φορολογίας εισοδήματος, έστω κι αν αυτός δεν έχει καθόλου πραγματικό εισόδημα, έστω κι αν δεν βαρύνεται από κάποιο τεκμήριο διαβίωσης ή απόκτησης περιουσιακού στοιχείου, οι φορολογικές αρχές κατά την εκκαθάριση της δήλωσης θεωρούν ότι, κατά το προηγούμενο έτος, απέκτησε ετήσιο εισόδημα 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος. Ειδικότερα, οι αρμόδιες για την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης υπηρεσίες υπολογίζουν για κάθε υπόχρεο φορολογούμενο ένα ελάχιστο ποσό τεκμηρίου διαβίωσης το οποίο ανέρχεται σε 3.000 ευρώ εφόσον αυτός είναι άγαμος ή σε 2.500 ευρώ εφόσον είναι έγγαμος (άλλα 2.500 ευρώ τεκμαρτό εισόδημα καταλογίζεται στη σύζυγο ή τον σύζυγο).