Ρίσκο χωρίς λόγο με το άνοιγμα των σχολείων

Σε φιάσκο αγνώστου και αχρείαστου ρίσκου κινδυνεύει να εξελιχθεί το σχέδιο επιστροφής στα σχολεία που προβλέπει άνοιγμα στις 11 Μαΐου για τη Γ' Λυκείου, στις 18 Μαΐου για Γυμνάσιο και Α' και Β' Λυκείου -με κλείσιμο στις 12 Ιουνίου- και πανελλαδικές στις 15 Ιουνίου για τα ΓΕΛ και στις 16 Ιουνίου για τα ΕΠΑΛ. Το Δημοτικό ίσως ξεκινήσει την 1η Ιουνίου και για όλο τον μήνα.

Από τη μια, η κυβέρνηση προκαλεί συντριπτικές αντιδράσεις και καθολική αμφισβήτηση της σκοπιμότητας του εγχειρήματος από γονείς και εκπαιδευτικούς και την ίδια στιγμή κλείνει το μάτι. Με μια δήλωση των γονέων/κηδεμόνων μπορούν τα παιδιά να παραμείνουν στο σπίτι. Ετσι κι αλλιώς, πρόκειται για πολύ λίγα μαθήματα. Ετσι, όμως, υλοποιείται και η πολιτική της πανηγυρικής αποκατάστασης. Με τα παιδιά στο σχολείο μήνα Μάιο και μήνα Ιούνιο.

«Οι γιατροί έχουν τον πρώτο λόγο μεν, αλλά όχι τον αποκλειστικό» δήλωνε, χθες, πριν ακόμα την ανακοίνωση των λεπτομερειών, ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ, κ. Τσούχλος, εξηγώντας: «Το άνοιγμα χρειάζεται και άλλες τεκμηριωμένες γνώμες, δεν είναι σαν το κλείσιμο. Είναι τόσες πολλές οι διαφορές από σχολείο σε σχολείο, που μπορεί να πάμε σε τρελές περιπέτειες με μία “διαταγή” για όλα τα σχολεία».

«Εμπνέει το σχολείο εμπιστοσύνη σε ό,τι αφορά τις συνθήκες υγιεινής και καταλληλότητας χώρων; Αυτή θα πρέπει να είναι η βάση των όποιων μέτρων» είπε ο ειδικός γραμματέας της ΟΛΜΕ, κ. Παπαδαντωνάκης, τονίζοντας πως θα υπάρξουν πλήθος πρακτικών προβλημάτων και κανένα πρόσθετο μορφωτικό πλεονέκτημα. «Μιλάμε για 4 μαθήματα των μονόωρων και 8 των δίωρων μαθημάτων» πρόσθεσε. «Γιατί δεν εισακούστηκε η πρόταση της ΟΛΜΕ; Να επιστρέψουν μόνον οι μαθητές της Γ' Λυκείου που έχουν μπροστά τους τις πανελλαδικές;» αναρωτήθηκαν όλα τα στελέχη της Ομοσπονδίας που κλήθηκαν να σχολιάσουν τα μέτρα.

Για τα δε Δημοτικά, η σκέψη ότι θα ανοίξουν 1η Ιουνίου τρομάζει άπαντες: «Βασικός γνώμονας είναι η υγεία των παιδιών. Πώς θα εξασφαλιστεί αν ληφθεί υπόψη πως δεν μπορούν εύκολα να πειθαρχήσουν σε εντολές ή να μην αγγίζουν το ένα το άλλο στο προαύλιο;» αναρωτήθηκε ο πρόεδρος της ΔΟΕ, τονίζοντας παράλληλα τη μη επάρκεια χώρου σε πολλά σχολεία («δεν έχουν όλα μεγάλες αίθουσες») αλλά και το πρόσθετο πρόβλημα της μεταφοράς τους, αφού αποκλείεται η χρήση σχολικών (κακό ανέκδοτο αυτό).

Επιπλέον, τίθεται ζήτημα επαρκούς εκπαιδευτικού προσωπικού. Στελέχη της ΟΛΜΕ τονίζουν πως από τους 65.000 εκπαιδευτικούς στη β'θμια οι 13.000 είναι άνω των 60 ετών. Ο μέσος όρος ηλικίας είναι 53-56 χρόνων, ενώ σε ορισμένες ειδικότητες, όπως Μαθηματικά και Φυσικές Επιστήμες, είναι 56+. «Περάσαμε 10 χρόνια αδιοριστίας», υπενθυμίζουν. Μπορεί το ένα τρίτο των εκπαιδευτικών να απουσιάσει, εκτιμούν. Είτε επικαλούμενο τις πραγματικές δυσκολίες (ευπαθείς κατηγορίες) είτε αξιοποιώντας το δικαίωμα αναρρωτικής.

Η καθαριότητα

Ακόμη εντονότερα αντιδρούν οι γονείς. «Πώς θα καθαρίζονται συχνά οι χώροι; Μήπως θα υπάρχουν καθαρίστριες όλη την ημέρα και ειδικά στις τουαλέτες που πηγαίνουν εκατοντάδες παιδιά; Θα κάνουν μάθημα ή αστυνόμευση οι καθηγητές; Κι αν πολλά παιδιά μείνουν σπίτι, δεν θα υπάρξει ανισότητα στους όρους εκπαίδευσης των παιδιών;» έλεγε μια μητέρα, χθες, στο μικρόφωνο της τηλεόρασης.

Πρόεδροι των συλλόγων κηδεμόνων αμφισβητούν ακόμα και τους όρους ανοίγματος των σχολείων την 1η Σεπτεμβρίου, ενώ η συντριπτική τους θέση είναι να παραμείνουν τα παιδιά στο σπίτι, «αφού φτάσαμε στο τέλος της χρονιάς, και από Σεπτέμβριο βλέπουμε». Πρόεδρος συλλόγου έλεγε κι εκείνος τα αυτονότητα: «Είναι δύσκολη η υγειονομική διαχείριση από τα παιδιά, μεγαλύτερα ή μικρότερα. Είναι μικρό το διάστημα που καλούνται να καλύψουν το εκπαιδευτικό κενό. Δεν έχει να κερδίσει πολλά η σχολική κοινότητα από όλο αυτό. Μόνον η Γ' Λυκείου έχει λόγο να το κάνει».

Με άλλα λόγια, αυτό που επιβεβαιώνεται είναι πως τον μήνα Μάρτιο η πολιτική της ασφάλειας και της «ομοψυχίας» είναι σοφή, αλλά τον μήνα Μάιο και ακόμη χειρότερα τον Ιούνιο η πολιτική της σχολικής ομαλότητας είναι ρίσκο, αν δεν είναι επιπόλαιη ή υποκριτική.

Αντίφαση

Δεν θα αναφερθούμε, ως αναρμόδιοι, στην επιστημονική βάση της αντίφασης πρώτα να βγάζουν άρον άρον τα παιδιά από το σχολείο λέγοντας πως «έχουν βαρύ ιικό φορτίο» και μετά να τα ξαναβάζουν άρον άρον επειδή αποδείχτηκε «ασυνήθιστη η μετάδοση του ιού από παιδιά σε παιδιά και από παιδιά σε μεγαλύτερους». Αν και ο δισταγμός για το άνοιγμα των Δημοτικών θα δικαιολογούσε απορίες. Πολιτικά, όμως, ποιο είναι το σοφό;

Να ανοίξουν τα σχολεία για μαθήματα 10 ημερών για Γυμνάσιο και τις δύο πρώτες τάξεις Λυκείου και 15 ημερών για τους μαθητές της Γ' Λυκείου; Ποια κανονικότητα θα προλάβουν να βιώσουν τα παιδιά; Σε ποια νέα πραγματικότητα, έστω των 20 ημερών, με μαθήματα μέρα παρά μέρα, θα προλάβουν να προσαρμοστούν; Για ποιον σοβαρό, ανυπέρβλητο λόγο πρέπει να γίνουν όλα αυτά; Αλήθεια, έχει εκτιμηθεί το κόστος όλου αυτού του εγχειρήματος που θα φέρει για λίγες εβδομάδες εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά στα σχολεία;

Λειτουργία – μέτρα προφύλαξης

• Διαίρεση τμημάτων σε 2 υποτμήματα (1,5 μέτρο απόσταση και έως 15 μαθητές ανά τμήμα).

• Εκ περιτροπής διδασκαλία (Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή/Τρίτη-Πέμπτη και αντίστροφα).

• Διαφορετικά διαλείμματα και απαγόρευση λειτουργίας κυλικείων.

• Αντισηπτικά, φυσικός εξαερισμός και καθαρισμός 2 φορές την ημέρα.

• Προαιρετικά χρήση μάσκας στην τάξη και στα μέσα μεταφοράς των μαθητών.

• Ειδική μέριμνα για εκπαιδευτικούς που εμπίπτουν στην κατηγορία των ειδικών αδειών απουσίας.

• Δυνατότητα μη προσμετρώμενης απουσίας για μαθητές που έχουν ειδικό λόγο (βάσει δήλωσης γονέα/κηδεμόνα).

Τα ερωτήματα

• Τα παιδιά μπορούν να πάνε σχολείο αλλά μπορούν και να μην πάνε. Αρκεί μια δήλωση γονέα/κηδεμόνα για την ισχύ ειδικού λόγου. Θα το ελέγξει κανείς;

• Ποια επιστροφή στην κανονικότητα; Θα είναι μια εντελώς νέα πραγματικότητα που θα επιβάλει τη συμμόρφωση σε μια νέα κανονικότητα η οποία μόλις ξεκινήσει θα σταματήσει.

• Ποια ύλη θα καλυφθεί; Η χαμένη ύλη δύο μηνών (Μάρτιος-Μάιος) με τη διδασκαλία 10 ημερών; Αφήνοντας απέξω τους μαθητές της Γ' Λυκείου που έτσι κι αλλιώς έχουν άλλους όρους, τα Γυμνάσια και Α' και Β' Λυκείου ανοίγουν 18 Μαΐου και κλείνουν στις 12 Ιουνίου. Μεσολαβούν 20 ημέρες με μαθήματα μέρα παρά μέρα. Για την ακρίβεια δύο ημέρες τη μια εβδομάδα και τρεις ημέρες την άλλη. Δηλαδή οι 4 εβδομάδες αυτομάτως γίνονται δύο - δυο πενθήμερα. Ολα αυτά για δύο ΜΟΝΟ πενθήμερα.

• Κι αν ανοίξουν τα Δημοτικά, πώς θα διεξαχθούν οι πανελλαδικές για τις οποίες θα απαιτηθούν πολλοί χώροι και φυσικά η ησυχία των εξεταστικών κέντρων;

• Στέλνουμε τα παιδιά Ιούνιο στα σχολεία; Να κάνουν τι; Να θυμηθούν την παλιά κανονικότητα ή να εκπαιδευθούν για την καινούργια;

• Πόσοι εκπαιδευτικοί θα λείψουν; Εχουν κάνει υπολογισμούς;

• Ποιοι θα κάνουν τι και πώς; Οι θαρραλέοι καθηγητές τα διά ζώσης και όλοι οι υπόλοιποι την τηλεκπαίδευση; Ή μήπως κάποιοι όλα και κάποια άλλοι ό,τι προκύψει;

• Ποια καθαριότητα; Οι καθαρίστριες πιάνουν δουλειά μετά τα μαθήματα. Τώρα πρέπει να είναι εκεί. Πώς και πόσες;

Και, εν πάση περιπτώσει: Γιατί ακόμα κανείς δεν διαβεβαιώνει πειστικά ότι μπορούν να γίνονται μαζικά τεστ;

Σ. Τσιόδρας: «Χορός της αβεβαιότητας με την κοινή λογική»

Στις 9 Μαρτίου ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας ανακοίνωνε από τηλεοράσεως την αναστολή λειτουργίας όλων των εκπαιδευτικών δομών της χώρας, συμπεριλαμβανομένων βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, ΙΕΚ, δημόσιων πανεπιστημίων και κολεγίων του ιδιωτικού τομέα, καθώς και φροντιστηρίων, κέντρων ξένων γλωσσών, κέντρων διά βίου μάθησης κ.ά.

Η απόφαση της κυβέρνησης είχε στόχο τη μείωση της διασποράς του ιού στην κοινότητα και πάρθηκε μετά την εισήγηση της Ειδικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, η οποία βασίστηκε στα επιστημονικά δεδομένα ότι παιδιά με καθόλου ή πολύ ελαφρά συμπτώματα έχουν τεράστιο ιικό φορτίο και συμμετέχουν ενεργά στη μετάδοση για 14 μέρες και ίσως περισσότερες!

«Εάν τα παιδιά μεταδίδουν τόσο πολύ, είναι μεγάλο ζήτημα. Δεν θα περιμένουμε να γίνουμε Ιταλία για να πάρουμε ένα τέτοιο μέτρο. Οσο πιο νωρίς τόσο το καλύτερο», εξηγούσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορονοϊό, καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, και υπογράμμιζε ότι οι ενήλικες 30-69 ετών μπορεί να έχουν ιικό φορτίο 20 ημέρες και παραπάνω στον οργανισμό τους, ωστόσο μετά τις 10 μέρες παύουν να μεταδίδουν τον ιό.

Τώρα τα σχολεία ανοίγουν σιγά σιγά. «Η επιστροφή των παιδιών στην κανονικότητα σε αυτή τη φάση κρίνεται πολύ σημαντική», τόνισε χθες ο Σ. Τσιόδρας και πρόσθεσε ότι η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας «έδωσε το πράσινο φως» στην κυβέρνηση και μάλιστα «για επάνοδο στην κανονικότητα και πριν τις προγραμματισμένες ημερομηνίες επιστροφής» που ανακοινώθηκαν. Χαρακτήρισε, δε, το όλο εγχείρημα «μία ακόμα σημαντική πρόκληση με αβεβαιότητες για την πολιτεία και την επιστημονική κοινότητα».

Ο ίδιος παρέθεσε και επιστημονικά δεδομένα για τα παιδιά από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC). Ανάμεσα στους έξι λόγους, ο καθηγητής αναφέρθηκε στη μετάδοση από παιδί σε ενήλικα που «φαίνεται να είναι ασυνήθιστη», αλλά «φυσικά δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα μολυσμένο παιδί να κολλήσει κάποιον» και μίλησε για «μεμονωμένες δημοσιευμένες αναφορές περιπτώσεων που αναφέρθηκε το παιδί σαν πηγή μετάδοσης» που (τελικά) «έχουν κακώς τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα, μη επαρκή».

Οσον αφορά τη νόσηση των παιδιών, όπως και με δυο άλλους πολύ σοβαρούς κορονοϊούς (SARS και MERS), ο κ. Τσιόδρας είπε ότι οι λοιμώξεις από τον νέο ιό παρατηρούνται πολύ λιγότερο συχνά στα παιδιά, τα οποία εμφανίζουν στη συντριπτική τους πλειονότητα ηπιότερα συμπτώματα από τους ενήλικες. Παιδιά με σοβαρή νόσο ήταν λιγότερο από 1% στη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα πληθυσμιακή μελέτη στην Κίνα, τα παιδιά κυρίως μολύνονται εντός του οικογενειακού τους περιβάλλοντος και ο δευτερογενής δείκτης προσβολής είναι πολύ χαμηλότερος για τα παιδιά από ό,τι για τους ενήλικες (κολλάνε τη νόσο περίπου τρεις φορές λιγότερο από τους 20 ετών και άνω και τέσσερις φορές λιγότερο από ό,τι οι ενήλικες άνω των 60 ετών).

Επιστρέφουν, λοιπόν, τα παιδιά 12 χρόνων και άνω στα σχολεία τους μετά την αλλαγή γραμμής και δεδομένων, ενώ εισάγονται η μάσκα «πάνινη, υφασμάτινη, ακόμα και χάρτινη, που με απλό τρόπο μπορεί να κατασκευαστεί στο σπίτι από διάφορα υλικά» και το αντισηπτικό στην τσέπη, σύμφωνα με τον καθηγητή. Και εδώ η αλλαγή πλεύσης της Επιτροπής «ίσως να σας φαίνεται παράλογη», εξήγησε ο Σ. Τσιόδρας, όμως «τότε ήμαστε σε lockdown».

«Τώρα οι συνθήκες σιγά σιγά γίνονται άλλες, είναι μια εξελισσόμενη κατάσταση, η κοινωνία θα ανοίξει, τα μέτρα της φυσικής απόστασης θα διατηρηθούν αλλά δεν μπορούν πάντοτε να τηρηθούν» και έτσι «πρέπει να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για κάποιους τομείς της κοινωνίας». Ο Σ. Τσιόδρας επανέλαβε ότι η χρήση της μάσκας θα γίνει ως συμπληρωματικό μέτρο και θύμισε ότι τη φοράμε όχι για να μην κολλήσουμε αλλά για να μη μεταδώσουμε όταν έχουμε ελαφρά ή καθόλου συμπτώματα.

«Πρέπει να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε», υπογράμμισε συνοψίζοντας ο καθηγητής και προς αυτή την κατεύθυνση εξήγησε ότι «χρειαζόμαστε τις πιο λογικές αποφάσεις» σε μια περίοδο που υπάρχουν κάποια επιστημονικά δεδομένα αλλά και επιστημονική αβεβαιότητα. «Είναι ο χορός της αβεβαιότητας με την κοινή λογική», σχολίασε.