Στο βά(ρα)θρο οι χαμηλόμισθοι |

Μετά το ΔΝΤ και τις αναλύσεις του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, ήρθε η σειρά της Eurostat να επιβεβαιώσει ότι η πανδημία, εκτός από τους ευάλωτους υγειονομικά και με ιστορικό υποκείμενων νόσων ανθρώπους, έχει ακόμα μια προτίμηση, να σπρώχνει στη φτώχεια τους εργαζόμενους με τους ήδη χαμηλούς μισθούς και να λειτουργεί σαν μοχλός μεγαλύτερης ανισότητας στο εσωτερικό της μισθωτής εργασίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Eurostat για τα 27 κράτη-μέλη, οι χαμηλόμισθοι στη χώρα μας καταγράφουν μέσα στο 2020 απώλεια εισοδήματος από μισθούς που φτάνει το 12%, ποσό που αντιστοιχεί κατά μέσο όρο σε δύο κατώτατους μισθούς. Αυτή η απώλεια είναι η δεύτερη υψηλότερη στην Ε.Ε. μετά την Κροατία (12,5%), ενώ η μέση μείωση των αποδοχών στην Ε.Ε. των 27, πάντα λόγω της κρίσης Covid-19, είναι περίπου στο 7%. Ομως, ποιοι είναι αυτοί οι χαμηλόμισθοι που πλήττονται περισσότερο; Οι άνθρωποι σε προσωρινές εργασίες, οι νέοι ηλικίας 16-24 ετών και όσοι ασκούν επαγγέλματα που δεν απαιτούν υψηλές δεξιότητες.

Σε αυτές τις κατηγορίες, σύμφωνα με τη Eurostat, και ειδικότερα στον τομέα της εστίασης, του επισιτισμού γενικότερα, βρίσκονται οι υποψήφιοι με τις μεγαλύτερες πιθανότητες να βρεθούν εκτός αγοράς εργασίας είτε μετά λήξη των προσωρινών συμβάσεων που έχουν είτε ύστερα από απόλυση. Προοπτική που, αν δεν υπάρξει νέος κύκλος μέτρων στήριξης της οικονομίας, υπολογίζεται μετά τον Μάρτιο. Φυσικά υπάρχουν και οι λιγότερο άτυχοι, αφού η Eurostat καταγράφει πολύ μικρές πιθανότητες να χάσουν την εργασία τους οι υψηλόμισθοι στην Ελλάδα, την Κροατία, την Τσεχία, καθώς επίσης σε χώρες όπως η Σλοβενία, η Κύπρος και η Ολλανδία.

Ανισα κατανέμονται τα οικονομικά δεινά της πανδημικής κρίσης όχι μόνο μόνο μεταξύ των κατηγοριών, χαμηλού, μεσαίου ή υψηλού μισθού, αλλά και μεταξύ κρατών-μελών. Η απώλεια του εισοδήματος των εργαζομένων πριν και μετά τα κυβερνητικά μέτρα (αναστολές συμβάσεων και ειδικές αποζημιώσεις) παραμένει πολύ υψηλή για την Ελλάδα, η οποία κατατάσσεται στην τρίτη υψηλότερη θέση ως προς τις απώλειες και με ελάχιστη βελτίωση μετά τη λήψη των κρατικών μέτρων, που την τοποθετεί οριακά σε λίγο καλύτερη θέση πριν από την Κύπρο. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι ενώ η Ελλάδα καταγράφει μισθολογικές απώλειες 4%, πολύ υψηλότερες από την Πορτογαλία, λαμβάνει βοήθεια 2,7 δισ. ευρώ από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό SURE (προκαταβολή 2 δισ.), αρκετά χαμηλότερη από αυτήν που προβλέπεται για την Πορτογαλία (5,7 δισ. ευρώ) με χαμηλότερο ποσοστό μισθολογικής απώλειας (2%).

Σύμφωνα με τη Eurostat, το συνολικό εισόδημα από την απασχόληση σε επίπεδο Ε.Ε. μειώνεται κατά 4,8%, με τις μεγαλύτερες μειώσεις λόγω απουσιών και μειωμένων ωρών. Οι υψηλότερες συνολικές απώλειες εισοδήματος εκτιμώνται για την Κροατία (10,6%), την Ελλάδα (7,7%), τη Γαλλία (7,6%) και την Κύπρο (7,4%).

Στα όρια της φτώχειας

Το ποσοστό των εργαζόμενων φτωχών στην Ε.Ε. αυξήθηκε ραγδαία στο 12%, επισημαίνει η Συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC). Ποσοστό που σημαίνει ότι περίπου ένας στους δέκα Ευρωπαίους εργαζόμενους πέφτει πλέον κάτω από το όριο κινδύνου φτώχειας της Eurostat - το 60% του εθνικού μέσου εισοδήματος.

Η ETUC επικρίνει έντονα την καθυστέρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προχωρήσει την οδηγία για το πλαίσιο ενός κατώτατου ευρωπαϊκού μισθού, αλλά και η ίδια πράττει το ίδιο για το οποίο κατηγορεί τους θεσμούς: δεν κάνει τίποτα, πέραν των ανακοινώσεων, για να εμποδίσει τους νόμιμους κατώτατους μισθούς να συνεχίσουν να καθορίζονται κάτω από το όριο των μισθών της φτώχειας, παρ’ ότι, όπως δήλωσε ο αναπληρωτής γ.γ. E. Lynch, «το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι ζουν τώρα στη φτώχεια περισσότερο απ’ ό,τι στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, παρά την ανάπτυξη της οικονομίας, αποτελεί σκάνδαλο».

Γιοφύρια... αντί για στοιχεία

Πώς αποτυπώνονται οι μισθολογικές απώλειες στην Ελλάδα; Ούτε η κυβέρνηση, ούτε η Τράπεζα της Ελλάδος δημοσιεύουν στοιχεία που θα βοηθούσαν στην αποτύπωση της πραγματικής μισθολογικής κατάστασης των εργαζομένων. Μόνο ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης, με στιλ κοινοτάρχη της δεκαετίας του ‘60 που χτίζει γιοφύρια και μοιράζει λεφτά, ανακοινώνει κατά διαστήματα το ύψος των πληρωμών για τις αναστολές συμβάσεων, οι οποίες κατά περίπτωση αναλογούν στο 50% έως 70% του ονομαστικού μισθού.

Το ίδιο έπραξε και χθες ανακοινώνοντας πως αύριο βράδυ, 11/12, θα πιστωθούν 251.668.000 ευρώ σε 445.365 εργαζόμενους από τους συνολικά 674.871 που τέθηκαν σε αναστολή τον Νοέμβριο. Και με έντονα τονισμένα γράμματα, για να απομνημονεύσουν όλοι τα... γιοφύρια-ποσά που «μοιράζει» το υπουργείο, τελειώνει η ανακοίνωση με τη σημείωση ότι «από την αρχή της πανδημίας μέχρι και τον Νοέμβριο το καινοτόμο πληροφοριακό σύστημα “Εργάνη” έχει καταβάλει πληρωμές ποσών ύψους 2.520 δισ. ευρώ σε 3.429.710 δικαιούχους και 185.605 επιχειρήσεις». Πέραν τούτου ουδεμία άλλη χρήσιμη πληροφορία.

Ωστόσο, είναι γνωστό ότι ενώ η αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού έχει παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις έχουν μετατραπεί σε μουσειακό είδος, μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ αποκαλύπτει ότι το 83% όσων αμείβονται με κατώτατο μισθό (δηλαδή ένας στους τρεις μισθωτούς) δεν μπορούν να ικανοποιήσουν βασικές ανάγκες. Επίσης, το 31% των απασχολουμένων το β’ τρίμηνο του 2020 έλαβαν αποδοχές μικρότερες του κατώτατου μισθού κι όσοι έλαβαν αποδοχές μεταξύ 200 και 1.200 ευρώ είχαν μείωση 11,3 ποσοστιαίες μονάδες.