Βάλσαμο η μουσική στις πληγές των ανθρώπων

«Αρχή του κόσμου πράσινη κι αγάπη μου θαλασσινή,
Την κλωστή σου λίγο λίγο τραγουδώ και ξετυλίγω».

Με αυτούς τους στίχους του Οδυσσέα Ελύτη ως προμετωπίδα ξεκίνησε το 15ο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας με την επιμέλεια και τη φροντίδα της καλλιτεχνικής του διευθύντριας Ντόρας Μπακοπούλου. Από την Κυριακή 8 έως το Σάββατο 28 Αυγούστου, στις 21.00 στην αυλή του Ναού του Σωτήρος και στην Παραλία Αύρας, οι κάτοικοι της Αίγινας και οι επισκέπτες απολαμβάνουν οχτώ μουσικές βραδιές με Ελληνες και ξένους καλλιτέχνες σ' ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει έργα των μεγάλων μουσουργών της κλασικής μουσικής, αγαπημένες άριες, έργα εμπνευσμένα από την Ελλάδα, αλλά και σύγχρονες ελληνικές μπαλάντες και τζαζ μουσική.

Δεκαπέντε χρόνια τώρα το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Αίγινας παρουσιάζει ένα εξαιρετικό πρόγραμμα που με την ακούραστη διάθεση της μεγάλης πιανίστριας Ντόρας Μπακοπούλου προσφέρει μουσικές εκπλήξεις υψηλής ποιότητας και κυρίως υποστηρίζει νέους αλλά και καταξιωμένους Ελληνες καλλιτέχνες, ενώ γνωρίζει στο κοινό σπουδαίους ξένους ερμηνευτές.

Δεν έχει αποκτήσει τυχαία το δικό του κοινό που το στηρίζει και το παρακολουθεί τόσο από την Αίγινα, όσο και από την Αθήνα και άλλα μέρη της Ελλάδας. Μέχρι τώρα έχει φιλοξενήσει 106 μουσικές βραδιές με περισσότερους από 490 ερμηνευτές. Και είναι αλήθεια, όπως διαπιστώσαμε, πως οι άνθρωποι του νησιού το περιμένουν πώς και πώς θεωρώντας αυτό το ξεχωριστό φεστιβάλ καμάρι τους.

Συναντήσαμε την Ντόρα Μπακοπούλου στην έναρξη του φεστιβάλ, με τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Εύβοια και σε άλλες περιοχές στο μυαλό μας.

«Μακάρι να λειτουργήσει η μουσική σαν βάλσαμο στις πληγές των ανθρώπων» μου λέει. Και τα λόγια της αυτά κράτησα για την πρώτη συναυλία, που συμπτωματικά είχε επιλεγεί το εμβληματικό έργο του Σούμπερτ για τον ανθρώπινο πόνο «Ο θάνατος και η κόρη». Το τρίο ερμήνευσαν η Ελισάβετ Κουναλάκη στο πιάνο με τον Φαίδωνα Μηλιάδη στο βιολί, τον Αλέξανδρο Πετρίν στο βιολί, τον Ηλία Σδούκο στη βιόλα και τη Λευκή Κολοβού στο τσέλο. Εξαιρετικοί όλοι τους. Ηταν μια μαγική βραδιά.

Η επόμενη παράσταση στις 16/8 αναμένεται να είναι σπουδαία, καθώς η σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου και ο Γιάννης Τσανακαλιώτης στο πιάνο θα μας παρουσιάσουν έργα των Puccini, Verdi, Haendel, Cestoi, Rossini. «Η γοητεία στην όπερα» είναι ο τίτλος της παράστασης με αγαπημένες άριες από το διεθνές οπερατικό ρεπερτόριο.

Ηταν όμως δύσκολο να στηθεί φέτος το φεστιβάλ; ρωτώ την καλλιτεχνική διευθύντρια Ντόρα Μπακοπούλου.

«Δεν ήταν δύσκολο, το πρόγραμμα ήταν σχετικά έτοιμο. Βέβαια είχαμε τις ευχάριστες εκπλήξεις των συμμετοχών της Μυρτώς Παπαθανασίου, της Ελισάβετ Κουναλάκη και άλλων καλλιτεχνών, αλλά κυρίως ήταν έτοιμο από πέρσι. Κανονικά θα έπρεπε να μετράμε το 16ο Φεστιβάλ μας φέτος, αλλά καθώς γνωρίζουμε οι συγκυρίες ήταν φρικτές και απρόσμενες. Για εμάς το σοκ της ματαίωσης του περσινού φεστιβάλ την τελευταία στιγμή ήταν μεγάλο. Ο φόβος κυριάρχησε στη ζωή μας. Ομως σήμερα μπορούμε να πούμε πως έχουμε κερδίσει μια μεγάλη νίκη. Οχι την τελειωτική, μα με πίστη, κοινή λογική και αποφασιστικότητα θα την κερδίσουμε κι αυτήν!

Ταλαντεύτηκα αρκετά ως προς τη διεξαγωγή του 15ου Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ Αίγινας 2021, όμως όταν διαπίστωσα πως ο κόσμος το ήθελε πολύ, το νοστάλγησε και το περίμενε, αποφάσισα να κάνω ό,τι μπορώ για να το πραγματοποιήσω. Η τέχνη βλέπετε συνεχίζεται, όπως η ζωή, και η μουσική είναι βάλσαμο, μας παρηγορεί γενικώς».

Πριν από λίγες εβδομάδες η καταξιωμένη πιανίστρια τιμήθηκε από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Ευποιίας.

«Ομολογώ ότι έμεινα έκπληκτη στην αρχή. Με ειδοποίησαν τηλεφωνικά και αφού ξεπέρασα την έκπληξη, χάρηκα πολύ. Αργότερα κάνοντας έναν απολογισμό διαπίστωσα ότι ήμουν πολύ εργατική και αφοσιωμένη στην τέχνη μου. Πήρα τα ρίσκα μου για κάτι που αγαπάω πάρα πολύ. Είμαι ευχαριστημένη και αισιόδοξη πως θα αρχίσει πάλι η ζωή μας, αρκεί να ακούσουμε αυτά που θέλει να μας πει ο πλανήτης μας. Ολες αυτές οι καταστροφές μοιάζουν σαν μια Νέμεση εναντίον των ανθρώπων που διέπραξαν το αμάρτημα της απληστίας. Θα έπρεπε να γίνει ένας εσωτερικός διαλογισμός. Επαιξε αρνητικό ρόλο η βιομηχανοποίηση της Κίνας και της Ινδίας, δεν έβαλαν πουθενά φρένο, επιτάχυναν και οδήγησαν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Αυτή την ξέφρενη απληστία για το χρήμα την πληρώνουμε σαν να πληρώνουμε μια μεγάλη αμαρτία, όμως οι περισσότεροι από μας είμαστε αθώοι του αίματος και πληρώνουμε την απληστία των λίγων και ισχυρών».

Τη ρωτώ αν θα ήθελε να ήξεραν κάποιοι άνθρωποι που πέρασαν από τη ζωή της για την ξεχωριστή βράβευσή της.

«Οι άνθρωποι της τέχνης που συναναστράφηκα από μικρή δεν έδιναν σημασία στα βραβεία, ούτε βέβαια άλλαξε η δική μου ζωή. Ομως αν ήθελα κάποιοι να το ξέρουν θα ήταν ο Χατζιδάκις, ο Γκάτσος, ο Κούνδουρος και η δασκάλα μου η Μαρίκα Παπαϊωάννου. Θα ήθελα πολύ όμως να αλλάξουν τα πράγματα στην εκπαίδευσή μας. Να μπει η κλασική μουσική από νωρίς στα σχολεία. Ξέρετε ακούω πολλούς να απορρίπτουν ως κακό κάτι που δεν καταλαβαίνουν. Κι έτσι χάνουν σπουδαία πράγματα. Πριν φύγω από τη ζωή θα ήθελα να υπάρξει μια σοβαρή αντιμετώπιση της τέχνης από την πολιτεία. Η μουσική έχει τη δύναμη να εμφυσήσει σπουδαία πράγματα στους ανθρώπους, αλλά χρειάζεται να είναι ανοιχτοί για να τη δεχτούν. Οι νέοι πια θεωρούν τη μιάμιση ώρα μιας συναυλίας μεγάλο διάστημα. Γιατί δεν έχουν μάθει να την απολαμβάνουν. Ζούμε πια στην εποχή των εικόνων κι αυτό εμένα δεν μου πάει. Πρέπει να αντισταθούμε στην επιτάχυνση».

Τι θα λέγατε στα νέα παιδιά που σπουδάζουν κλασική μουσική αλλά αργούν να διακριθούν;

«Υπάρχει ένας εξουθενωτικός ανταγωνισμός σήμερα. Ξεπηδάνε κάθε χρόνο πρώτα βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς που είναι δύσκολο να αφομοιώσει η αγορά. Θα ήθελα όμως να πω σε αυτά τα παιδιά ότι αν μπορείς να ζήσεις χωρίς τη μουσική, κάνε κάτι άλλο, αν δεν μπορείς, θα επιζήσεις με την αφοσίωση σε αυτήν. Σε αυτούς τους καιρούς πάντοτε η τύχη βοηθά τους τολμηρούς».

● Να σημειώσουμε πως στις 14/8, στην αυλή του Ναού του Σωτήρος, θα παιχτούν «Aegean Jazz - Ελληνικές μπαλάντες και τζαζ μουσική» από τους Γιάννη Παγκάκη κιθάρα, Βασίλη Ρακόπουλο κιθάρα, Ανδρέα Πολυζωγόπουλο τρομπέτα, Τάκη Φαραζή πιάνο.

● Στις 20/8, στην αυλή του Ναού του Σωτήρος, θα παιχτούν έργα των Brahms, Schubert, Gounaud, Μητρόπουλου, Κωνσταντινίδη, Γυφτάκη, Καρρέρ εμπνευσμένα από την Ελλάδα και την ακτινοβολία της από τους Αγγελική Καθαρίου, μέτζο σοπράνο, Νίκο Μάνδυλα, βιολί, Πόπη Μαλαπάνη, πιάνο.

● Στις 25/8, στην αυλή του Ναού του Σωτήρος, το φεστιβάλ γιορτάζει τα 250 (+1) χρόνια από τη γέννηση του Μπετόβεν με έργα του για σόλο πιάνο παιγμένα από τους Daniel Pilkington, Βικτώρια Κιαζίμη, Θοδωρή Τζοβανάκη. Θα ακουστούν οι σονάτες «Les Adieux» και «Υπό το σεληνόφως», 32 παραλλαγές σε ντο ελάσσονα, Bagatelles.

● Στις 27/8, στην Παραλία Αύρας, «Φλερτάροντας με τον Γκέτε» παίζουν οι Alissa Margulis, βιολί, Κρυσταλία Γαϊτάνου, βιόλα, Natalia Margulis, τσέλο, Lily Maisky, πιάνο, έργα των Brahms, Tchaikovsky, Clara Schumann, Kreisler.

● Τέλος στις 28/8, στην Παραλία Αύρας, «Ολοι μαζί μία ψυχή!», με την Αλεξία Μουζά στο πιάνο και την Ορχήστρα Academica υπό τον Νίκο Αθηναίο. Θα παιχτούν: Νίκου Σκαλκώτα - Πέντε ελληνικοί χοροί για ορχήστρα εγχόρδων, W.A. Mozart - Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα εγχόρδων, σε λα μείζονα KV 414, A. Dvorak - Σερενάτα για ορχήστρα εγχόρδων σε μι μείζονα, έργο 22.

Ας ευχηθούμε πως η τέχνη θα απαλύνει τις πληγές των ανθρώπων όπως μόνο αυτή ξέρει να κάνει. Καλή επιτυχία στο 15ο Διεθνές Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής της Αίγινας!