Κατά 15,7% αυξήθηκαν οι εισφορές επαγγελματιών-αγροτών την τριετία 2023-2025

Κατά 15,7% αυξήθηκαν οι εισφορές επαγγελματιών-αγροτών την τριετία 2023-
2025
Η μεγαλύτερη αύξηση εισφορών στην Ευρώπη των 47 κρατών
Επαγγελματίες-αγρότες στα πρόθυρα κοινωνικού κραχ
Συγκεκριμένα:
● 7 στους 10 χρωστούν στον ΕΦΚΑ
● 4 στους 10 δεν έχουν περίθαλψη
● 9 στους 10 επιλέγουν την 1η
(χαμηλότερη) ασφαλιστική κλάση
● 8 στους 10 με σύνταξη έως 800 € τα επόμενα χρόνια
● 7 στους 10 εγκαταλείπουν τη ρύθμιση για τις οφειλές τους στον ΕΦΚΑ
● πάνω από 300.000 αδυνατούν να λάβουν σύνταξη λόγω χρεών
στον ΕΦΚΑ
Ι. Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών κατά 9,6% το 2023 και κατά 3,46%
το 2024 για 1.200.000 ελεύθερους επαγγελματίες-αγρότες
Ένας συνταγματικά ασύμβατος και κοινωνικά αδιανόητος θεσμός για
σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα ψηφίστηκε με τον ασφαλιστικό νόμο Βρούτση (ν.
4670/2020) που, όπως έχουμε αποδείξει, αποτελεί πλήρη και απόλυτη συνέχεια του
νόμου Κατρούγκαλου 4387/2016 (βλ. το βιβλίο «Αγορά Εργασίας και Συντάξεις. Η
χρονοβόμβα του Δημογραφικού», Εκδόσεις «Εφημερίδα των Συνταξιούχων 60+»,
2024). Πρόκειται για την αυτόματη κατ’έτος, από το 2023 και μετά, αναπροσαρμογή
των εισφορών για όλους τους ΜΗ μισθωτούς (ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες,
αγρότες) με βάση τον πληθωρισμό ή την ετήσια αύξηση των μισθών.
Ειδικότερα ο ν. 4670/2020 στο άρθρο 35 παρ. 6 ν. 4670/2020 που
αντικατέστησε το άρθρο 39 του ν. 4387/2016 προβλέπει ότι: «Από την 1.1.2023 έως
την 31.12.2024 τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’
έτος με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων,
κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του
2
προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού το ποσόν
της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγουμένου έτους. Από την 1.1.2025 και
εφεξής τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος
κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 4
του άρθρου 8.».
Η ετήσια αναπροσαρμογή των ασφαλιστικών εισφορών των ΜΗ
μισθωτών αφορά όλα τα είδη των παροχών και ειδικότερα την κύρια ασφάλιση
(άρθρο 35 παρ. 6), την επικουρική (άρθρο 45 παρ. 5), την ασφάλιση στον
πρώην ΟΓΑ (άρθρο 36 παρ.4), την παροχή εφάπαξ βοηθήματος (άρθρο 31)
καθώς και τις παροχές υγείας (άρθρο 37).
Έτσι, σύμφωνα με την πρωτοφανή αυτή ρύθμιση, -που υποτίθεται ότι ήρθε
να θεραπεύσει τις αδικίες του νόμου Κατρούγκαλου που επέβαλε εισφορές με «ρήτρα
εισοδήματος»-, οι προσαυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές για κύρια ασφάλιση και
για όλους τους ΜΗ μισθωτούς έχουν ως ακολούθως:
Από 1-1-2023 Από 1-1-2024 Από 1-1-2025 και μετά
Προσαύξηση κατά το ποσοστό
μεταβολής του μέσου ετήσιου
γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή
του προηγούμενου έτους.
(Εκτός της εισφοράς υπέρ
ανεργίας)
Προσαύξηση κατά το
ποσοστό μεταβολής του
μέσου ετήσιου γενικού δείκτη
τιμών καταναλωτή του
προηγούμενου έτους.
(Εκτός της εισφοράς υπέρ
ανεργίας)
Προσαύξηση κατ’ έτος
κατά το δείκτη μεταβολής
μισθών
(Εκτός της εισφοράς
υπέρ ανεργίας)
Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω, από 1-1-2023 αυξήθηκαν οι ασφαλιστικές
εισφορές για όλους τους μη μισθωτούς (ελεύθερους επαγγελματίες, επιστήμονες,
αγρότες) και για όλα τα είδη των παροχών (κύρια και επικουρική ασφάλιση, παροχή
εφάπαξ και υπέρ υγείας) κατά 9,6% και από 1-1-2024 κατά 3,46%.
Παρά τις αντιδράσεις των οικείων επαγγελματικών οργανώσεων, η
κυβέρνηση επέμεινε να εφαρμόσει την επαχθή ρύθμιση σε δύσκολη οικονομική
συγκυρία για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, αφού οι αυξημένες
κατ’έτος εισφορές των μη μισθωτών θα χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση
κατ’έτος των συντάξεων από 1-1-2023 και μετά.
Στην Εγκύκλιο 11/2023 του ΕΦΚΑ (αριθ.πρωτ. 69195/Σ.21342/10-2-2023)
με θέμα «Ασφαλιστικές εισφορές έτους 2023 Μη Μισθωτών, Ελευθέρων
Επαγγελματιών, Αυτοαπασχολουμένων, Αγροτών», αναφέρεται ότι:
3
-για τα έτη 2023 και 2024, οι ασφαλιστικές εισφορές των μη μισθωτών
ασφαλισμένων για όλους τους κλάδους ασφάλισης προσαυξάνονται κάθε χρόνο,
κατά το ποσοστό μεταβολής τού μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή
τού προηγούμενου έτους, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής παραμένουν στα επίπεδα
του προηγούμενου έτους.
-από 1-1-2025 και εφεξής, οι εισφορές θα προσαυξάνονται κατ’έτος, κατά τον
δείκτη μεταβολής μισθών, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 4387/2016
όπως ισχύει.
Αναφορικά με την καταβολή εισφορών για το 2024, εκδόθηκε η υπ’αριθ.
Δ.15/Δ’/3201/22-1-2024 απόφαση (ΦΕΚ Β 410) του Υφυπουργού Κοινωνικής
Ασφάλισης κ.Παναγιώτη Τσακλόγλου, στην οποία καθορίζονται τα ποσά των νέων
ασφαλιστικών εισφορών μετά την αύξηση κατά 3,46%.
Σύμφωνα με την από 12-1-2024 ανακοίνωση της Ελληνικής Στατιστικής
Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και τον Πίνακα ΙΙΙ, το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου
γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του έτους 2023 ανήλθε σε 3,46% και συνεπώς κατά
το ποσοστό αυτό (3,46%) αναπροσαρμόστηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές μη
μισθωτών, σύμφωνα και με τα άρθρα 2-6 της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, για το
έτος 2024.
ΙΙ. Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 2,7% από 1-1-2025
Αδυναμία κατάρτισης του δείκτη μεταβολής μισθών από την ΕΛΣΤΑΤ
Λόγω αδυναμίας κατάρτισης του νέου δείκτη μεταβολών των μισθών από την
ΕΛΣΤΑΤ, η αύξηση των εισφορών και για το έτος 2025 θα γίνει με το ποσοστό
μεταβολής τού μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή τού έτους 2024.
Έτσι, από 1-1-2025 οι ασφαλιστικές εισφορές 1.200.000 ελεύθερων
επαγγελματιών-επιστημόνων-αγροτών θα αυξηθούν κατά 2,7%, όπως αποφάσισε η
κυβέρνηση και σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ για τις νέες
ασφαλιστικές εισφορές (https://www.efka.gov.gr/el/asphalismenoi/me-misthotoi/neosysthma-asfalistikon-eisforon/neoi-epaggelmaties), αναπροσαρμόζονται ως
κατωτέρω:
Α)Οι μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές για κύρια σύνταξη των ελεύθερων
επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων και για υγειονομική περίθαλψη (παροχές
4
σε είδος και σε χρήμα), ανάλογα με την ασφαλιστική τους κατηγορία, από 1-1-2025,
σύμφωνα με την ανωτέρω πρόσφατη ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ, παρατίθενται στον
παρακάτω πίνακα:
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΚΛΑΔΟΣ
ΚΥΡΙΑΣ
ΣΥΝΤΑΞΗΣ
ΚΛΑΔΟΣ
ΥΓΕΙON.
ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ
ΣΥΝΟΛΟ
1η 175,83 62,39 238,22
2η 211 74,87 285,87
3η 267,72 74,87 342,59
4η 336,91 74,87 411,78
5η 418,59 74,87 493,46
6η 567,19 74,87 642,06
Ειδική ασφαλ.
κατηγορία 105,50 37,43 142,93
Σημειώνεται ότι στις ανωτέρω ασφαλιστικές εισφορές περιλαμβάνονται
εισφορές Κλάδων Σύνταξης και Υγείας ενώ ΔΕΝ περιλαμβάνεται η επιπλέον
είσπραξη υπέρ του Κλάδου Ανεργίας (τ. ΟΑΕΔ, νυν ΔΥΠΑ) ύψους 10 € και για
τους υγειονομικούς η επιπλέον είσπραξη υπέρ της Στέγης Υγειονομικών
ύψους 2 €.
Β)Οι ασφαλιστικές εισφορές για τους ασφαλισμένους στον τέως ΟΓΑ, από 1-
1-2025, για τον κλάδο σύνταξης και υγειονομικής περίθαλψης, μαζί με την εισφορά
στον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του eΕΦΚΑ για τις νέες ασφαλιστικές εισφορές αγροτών (https://www.efka.gov.gr/el/
asphalismenoi/me-misthotoi/neo-systhma-asfalistikon-eisforon/agrotes), έχουν ως
εξής:
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΚΛΑΔΟΣ
ΚΥΡΙΑΣ
ΣΥΝΤΑΞΗΣ
ΚΛΑΔΟΣ
ΥΓΕΙΟΝ.
ΠΕΡΙΘΑΛ
ΨΗΣ
ΕΙΣΦΟΡΑ
ΛΟΓ/ΣΜΟΥ
ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ
ΕΣΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΛΟ
1
η
103,23 36,30 2,27 141,80
2
η
124,78 43,10 2,27 170,15
3
η
157,68 43,10 3,40 204,18
4
η
198,52 43,10 3,40 245,02
5
η
247,30 43,10 4,54 294,94
6
η
334,65 43,10 6,81 384,56
Γ)Οι ασφαλιστικές εισφορές κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης όσων
ασφαλισμένων έχουν δικαίωμα υπαγωγής στον κλάδο αυτόν, σύμφωνα με την
5
ανωτέρω πρόσφατη ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ, έχουν προσαυξηθεί από 1-1-2025 ως
εξής:
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΣΟ ΕΙΣΦΟΡΑΣ
1η 44,24
2η 53,32
3η 63,53
Δ)Οι ασφαλιστικές εισφορές κλάδου Εφάπαξ Παροχών όσων ασφαλισμένων
έχουν δικαίωμα υπαγωγής στον κλάδο αυτόν, σύμφωνα με την ανωτέρω πρόσφατη
ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ, έχουν προσαυξηθεί από 1-1-2025 ως εξής:
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΣΟ ΕΙΣΦΟΡΑΣ
1η 29,49
2η 35,17
3η 41,97
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την ανωτέρω ανακοίνωση του e-ΕΦΚΑ, η
προθεσμία για αίτηση επιλογής ασφαλιστικής κατηγορίας είναι μέχρι 31-1-
2025, ενώ, σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής ασφαλιστικής
κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου
έτους. Επίσης σημειώνουμε ότι η επιλογή θα ισχύει για ολόκληρο το 2025,
εκτός αν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει πέντε (5) έτη ασφάλισης εντός τού
έτους, οπότε παύει να ανήκει στην ειδική κατηγορία για νέους ασφαλισμένους
ως προς την κύρια ασφάλιση.
ΙΙΙ. 7 στους 10 επαγγελματίες-αγρότες χρωστούν στον ΕΦΚΑ
Πάνω από 300.000 αδυνατούν να λάβουν σύνταξη λόγω οφειλών
στον ΕΦΚΑ
Τα τελευταία επίσημα στοιχεία του ΚΕΑΟ/ΕΦΚΑ για τις οφειλές των
ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών είναι άκρως ανησυχητικά. Κυρίως οι
ελεύθεροι επαγγελματίες, αλλά και οι αγρότες, οφείλουν στον ΕΦΚΑ ποσό ίσο με το
1/4 του ελληνικού ΑΕΠ.
Ειδικότερα, πάνω από 300.000 ασφαλισμένοι σε όλα τα πρώην Ταμεία που
έχουν υπαχθεί σήμερα στον ΕΦΚΑ είναι όμηροι αυτού και του ΚΕΑΟ. Οι
περισσότεροι από αυτούς, ήδη σε προχωρημένη ηλικία, αδυνατούσαν να λάβουν
6
σύνταξη επειδή χρωστούσαν στον ΕΦΚΑ ποσά άνω των 20.000 € οι ελεύθεροι
επαγγελματίες-επιστήμονες και άνω των 6.000 € οι αγρότες.
Μέχρι πρόσφατα, προκειμένου να τους χορηγηθεί η σύνταξη, έπρεπε να
καταβάλουν εντός διμήνου ολόκληρο το υπερβάλλον ποσό (το πάνω από το
οριζόμενο πλαφόν) και το εναπομείναν να συμψηφιστεί με μηνιαία περικοπή τής
σύνταξής τους. Σημειώνουμε ότι με την ευνοϊκότερη (υποτίθεται) ρύθμιση που έγινε
με το άρθρο 115 του ν. 5078/2023, το όριο οφειλής (πλαφόν) ορίστηκε στο ποσό των
30.000 € (μη μισθωτοί) και των 10.000 € (αγρότες) με παρακράτηση του 60% της
σύνταξης μέχρις ότου η οφειλή περιοριστεί στα προηγούμενα πλαφόν, δηλαδή στο
ποσό των 20.000 € (μη μισθωτοί) και 6.000 € (αγρότες), αντιστοίχως.
Όμως, είναι γνωστό ότι εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες και
αγρότες δεν μπόρεσαν, λόγω Μνημονίων και κορωνοϊού, να πληρώσουν τις
εισφορές προς τα Ταμεία. Πολλοί από αυτούς, μάλιστα, καθώς και οι οικογένειές
τους, από 1-4-2024, έχουν απωλέσει και την ασφαλιστική τους ικανότητα αφού δεν
μπόρεσαν να εξοφλήσουν ή να ρυθμίσουν τις τρέχουσες τουλάχιστον οφειλές τους.
Είναι αποκαλυπτική η εικόνα των οφειλών-οφειλετών του ΚΕΑΟ, όπως
προκύπτει για το γ’ τρίμηνο του 2024. Σύμφωνα με την 3
η
Τριμηνιαία Έκθεση
Προόδου έτους 2024 του ΚΕΑΟ (Ιούλιος-Οκτώβριος 2024) και πιο συγκεκριμένα
σύμφωνα με τον Πίνακα 3 (σελίδα 7), στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024:
-το συνολικό χρέος στο ΚΕΑΟ ήταν 48.842.561.296 €,
-οι οφειλέτες μη μισθωτοί e-EΦΚΑ, των τέως ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠΜΜΕ και ΕΤΕΑΕΠ και των φορέων εκτός e-ΕΦΚΑ ανέρχονταν στους 1.638.886
ασφαλισμένους και
-οι μη μισθωτοί e-ΕΦΚΑ και οι ασφαλισμένοι στον τέως ΟΓΑ, ανέρχονταν
στους 1.094.062 ασφαλισμένους (827.125 + 266.937).
7
Εξάλλου, όπως αναφέρεται στη σελίδα 5 της Έκθεσης, οι νέοι οφειλέτες που
εντάχθηκαν στο ΚΕΑΟ κατά το γ’ τρίμηνο του 2024 ανήλθαν συνολικά σε 40.907 με
οφειλές ύψους 27.132.839 € (κύριες οφειλές και πρόσθετα τέλη), ενώ σύμφωνα με
τον Πίνακα 4 (σελίδα 8) της Έκθεσης του ΚΕΑΟ, στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024:
-μέχρι 15.000 € όφειλαν 1.620.479 ασφαλισμένοι,
-από 15.000-30.000 € όφειλαν 310.638 ασφαλισμένοι και
-πάνω από 30.000 € όφειλαν συνολικά 255.701 ασφαλισμένοι.
Τέλος, όπως αναφέρεται στη σελίδα 16 της Έκθεσης του ΚΕΑΟ, στο τέλος
Σεπτεμβρίου 2024, οι συνολικές ενεργές ρυθμίσεις ήταν 321.396 και το ρυθμισμένο
ποσό 4.652.083.740 € ενώ οι ολοκληρωμένες ρυθμίσεις ήταν συνολικά 712.118 για
οφειλές στο ΚΕΑΟ ύψους 3.465.912.588 €, γεγονός που μαρτυρά ότι οι νόμοι
4611/2019, 4738/2020, 4821/2021 και 5036/2023 δεν διευκόλυναν ουσιαστικά τους
οφειλέτες (που έχασαν τις ρυθμίσεις λόγω αδυναμίας αποπληρωμής) κι έτσι δεν
απέδωσαν.
ΙV. 9 στους 10 επαγγελματίες-αγρότες επιλέγουν τη χαμηλότερη
ασφαλιστική κλάση (1η
)
Σύνταξη έως 800 € τα επόμενα χρόνια για την πλειοψηφία
Λόγω της ετήσιας αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, τής τεκμαρτής
φορολόγησης και της εκτίναξης των οφειλών τους προς ΕΦΚΑ, Εφορία και Τράπεζες,
ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες αδυνατούν (εκτός από
μια ισχνή μειοψηφία) να καταβάλουν υψηλότερες εισφορές και επιλέγουν τις χαμηλές
ασφαλιστικές κλάσεις.
8
Ειδικότερα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΕΦΚΑ για το 2024, το 78,3%
των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών επέλεξε τη
χαμηλότερη ασφαλιστική κλάση και το 11,2%, που αντιστοιχεί στους νέους
επαγγελματίες, επέλεξε (όπως δικαιούται) την ειδική ασφαλιστική κατηγορία. Δηλαδή
το 90% των ελεύθερων επαγγελματιών-επιστημόνων-αγροτών επέλεξε τις
χαμηλότερες ασφαλιστικές κλάσεις. Το 4,5% επέλεξε τη 2η
ασφαλιστική κλάση ενώ
μόνο το υπόλοιπο 5% επέλεξε τις υψηλότερες ασφαλιστικές κατηγορίες (3η
-6
η
).
Είναι αυτονόητο ότι εάν το 90% των ελεύθερων επαγγελματιώναυτοαπασχολουμένων-αγροτών συνεχίσει να ασφαλίζεται στις χαμηλότερες κλάσεις,
θα λάβει μικρή σύνταξη. Τα επόμενα χρόνια η μέση σύνταξη της συντριπτικής
πλειοψηφίας επαγγελματιών και αγροτών δεν θα ξεπερνά τα 800 € μεικτά.
Σύμφωνα με έρευνα της ΕΝΥΠΕΚΚ, οι κρατήσεις από τους ελεύθερους
επαγγελματίες ανά ασφαλιστική κατηγορία βάσει των κρατήσεων κλάδου κύριας
σύνταξης του 2024, θα αποδώσουν στο μέλλον τα παρακάτω ποσά κυρίων
συντάξεων για 30, 35 και 40 χρόνια ασφάλισης αντίστοιχα.
Ασφαλιστική
κατηγορία
Κύρια σύνταξη
με 30 χρόνια
ασφάλισης
Κύρια
σύνταξη με 35
χρόνια
ασφάλισης
Κύρια σύνταξη
με 40 χρόνια
ασφάλισης
1
η
658,00 754,18 866,62
2
η
704,37 819,79 954,73
3
η
779,16 925,60 1.096,81
4
η
870,39 1.054,68 1.270,13
5
η
978,08 1.207,05 1.474,74
6η 1.174,01 1.484,26 1.846,98
Συνεπώς, το 90% των ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών, θα
λάβουν σύνταξη έως 800 € μεικτά, με 40 χρόνια εργασίας, αφού 9 στους 10
επιλέγουν την α’ (κατώτερη) ασφαλιστική κλάση, δηλαδή αυτήν με τις
λιγότερες εισφορές προκειμένου να μειώσουν τα έξοδά τους και να
καταφέρουν να επιβιώσουν. Η αναγκαστική αυτή επιλογή τους, όμως,
μακροπρόθεσμα, οδηγεί σε χαμηλή συνταξιοδοτική απόδοση και μικρά ποσά
συντάξεων σε σχέση με τον ασφαλιστικό τους βίο. Γίνεται συνεπώς αντιληπτό
ότι οι περισσότεροι εξ αυτών θα έχουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης και ως
συνταξιούχοι.
9
V. 7 στους 10 επαγγελματίες-αγρότες εγκαταλείπουν τη ρύθμιση
για τις οφειλές στον ΕΦΚΑ
Να διαγραφούν τουλάχιστον οι προσαυξήσεις
Να αλλάξουν οι προϋποθέσεις υπαγωγής στη ρύθμιση
Να οριστεί πλαφόν οφειλών 50.000 € για όλους
Επειδή οι προϋποθέσεις υπαγωγής στη ρύθμιση του ισχύοντος ν. 5078/2023
πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά στο πρόσωπο εκάστου ασφαλισμένου, είναι λίγοι
αυτοί που καταφέρνουν τελικά να υπαχθούν προκειμένου να λάβουν σύνταξη
ρυθμίζοντας και τις οφειλές τους.
Η προϋπόθεση για το ύψος των καταθέσεων, καθώς και η συναίνεσή τους
για την άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου, αποθαρρύνουν τους
περισσότερους να κάνουν χρήση τής ρύθμισης.
Εξάλλου η παρακράτηση του 60% της σύνταξης μέχρι η οφειλή να μειωθεί
στο ποσό των 20.000 € για τους ελεύθερους επαγγελματίες και στο ποσό των 10.000
€ για τους αγρότες, τους οδηγεί να συμπεριλαμβάνονται (όπως πολλές φορές έχουμε
αναφέρει) στους «φτωχούς συνταξιούχους» («poor pensioners»).
Επομένως, με το χρέος εξ οφειλών προς τον ΕΦΚΑ πάνω από 1.200.000
οφειλετών να ανέρχεται σε 48,9 δις €, η κατάσταση σήμερα φαίνεται αδιέξοδη, παρά
την παραγραφή των οφειλών πέραν της 10ετίας σύμφωνα με την υπ’αριθ. 1833/2022
απόφαση ΟλΣτΕ και παρά τη θεσμοθέτηση άτολμων και μίζερων ρυθμίσεων. Στην
πραγματικότητα πάνω από 300.000 ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες,
αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες αδυνατούν να βγουν στη σύνταξη ενώ από την
τελευταία ρύθμιση θα ωφεληθούν μόνο ελάχιστοι ασφαλισμένοι, όπως παραδέχονται
ήδη φιλικά προς την κυβέρνηση ΜΜΕ. Οι περισσότεροι χάνουν σημαντικό χρόνο
ασφαλιστικού βίου που θα ήταν χρήσιμος για θεμελίωση του συνταξιοδοτικού
δικαιώματος ή χάνουν χρήματα από την τελικώς καταβαλλόμενη σύνταξη λόγω τής
αναγκαστικής επιλογής τής 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας με χαμηλότερες εισφορές.
Γι’αυτό, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μεγάλο οικονομικό αδιέξοδο τόσο
των ασφαλισμένων οφειλετών επαγγελματιών και αγροτών όσο και του ΕΦΚΑ, το
οποίο έχει ήδη αναχθεί σε μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, απαιτείται διαγραφή
τουλάχιστον μεγάλου μέρους των οφειλών και αύξηση του ισχύοντος πλαφόν από τα
10
30.000 € ή τα 10.000 € αντίστοιχα για μη μισθωτούς και αγρότες, στο ύψος των
50.000 € για ΟΛΕΣ τις κατηγορίες των οφειλετών.
Μόνον έτσι χιλιάδες οφειλέτες, αρκετοί εκ των οποίων είναι υπερήλικες, θα
μπορέσουν σήμερα να φτάσουν στον στόχο τής πολυπόθητης σύνταξης, την οποία
θα είχαν προ πολλού λάβει, αν τα μνημονιακά προγράμματα και κυρίως το γ’
Μνημόνιο (ν. 4336/2015) -που ψήφισαν και τα τρία κόμματα του μνημονιακού τόξου
(ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ)- δεν είχαν αυξήσει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και δεν
είχαν οδηγήσει σε απελπισία ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
VΙ. Η πλειοψηφία των επαγγελματιών-αγροτών δεν αντέχει την
περαιτέρω αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών
Να καταργηθεί άμεσα η διάταξη του νόμου Βρούτση (ν. 4670/2020) για
κατ’έτος αύξηση των εισφορών επαγγελματιών-αγροτών
Όπως έχουμε αναπτύξει στις αναλύσεις μας, τα οικονομικά του ΕΦΚΑ
βρίσκονται σήμερα σε απαράδεκτα δεινή κατάσταση. Τα αποθεματικά του, όπως
ήταν αναμενόμενο, έχουν εξανεμιστεί μετά τη λεηλασία τους με το PSI («κούρεμα»)
του νόμου Βενιζέλου-Κουτρουμάνη 4050/2012, αλλά και λόγω της γενικευμένης
φτηνής εργασίας με τους χαμηλούς ακόμη μισθούς σε σχέση με τα λοιπά κράτη-μέλη
της ΕΕ και τις μικρές εισφορές, αφού οι εισφορές εξ εργασίας έχουν περιοριστεί σε
απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα, παρά την αύξηση τής στατιστικής απασχόλησης τα
τελευταία τρία χρόνια.
Ενώ σε απόλυτα στατιστικά μεγέθη που δημοσιεύει η ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία
δείχνει ότι έχει μειωθεί, η έκρηξη της μερικής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (54%
επί του συνόλου τής εργατικής δύναμης, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Π/Σ
«Εργάνη» για τον Οκτώβριο 2024) και των ποικιλώνυμων ευέλικτων μορφών
εργασίας θα στερούν από τον ΕΦΚΑ αρκετά δις ευρώ για τα επόμενα έτη. Οι
απώλειες αυτές θα προκαλέσουν και προβλήματα στη σταθερή χρηματοδότηση των
συντάξεων στο προσεχές μέλλον. Γι’αυτό η κυβέρνηση τον τελευταίο καιρό προωθεί
την πολλαπλή απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα, διευκολύνει περαιτέρω την
απασχόληση των συνταξιούχων, νομιμοποιεί την εργασία χιλιάδων οικονομικών
μεταναστών καθώς και την απασχόληση των ΑμΕΑ συνταξιούχων, πιθανώς και των
επιδοματούχων του ΟΠΕΚΑ στο μέλλον.
11
Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, με την απαράδεκτη παραπάνω διάταξη του
νόμου Βρούτση (4670/2020) για την Αυτόματη Αναπροσαρμογή (αύξηση) Εισφορών
(ΕΕΑ) σε ετήσια βάση ανάλογα με τον πληθωρισμό για τα έτη 2023-2024 και
ανάλογα με τους μισθούς (από 1-1-2025 κι εντεύθεν) και με την τεκμαρτή
κλιμακωτή φορολόγησή τους (ν. 5073/2023), εφαρμόζει τις σκληρές
ΑΝΤΙσυνταξιοδοτικές θεωρίες τής Σχολής του Σικάγο και της Έκθεσης Πισσαρίδη,
μετακυλίοντας το κόστος λειτουργίας του ΕΦΚΑ στο εξής, αλλά και το κόστος
μισθοδοσίας των δεκάδων golden boys, στους ασφαλισμένους ΜΗ μισθωτούς, στους
πολυ-απασχολούμενους του ιδιωτικού τομέα καθώς και στους απασχολούμενους
συνταξιούχους.
Το ίδιο έπραξε και με τον πρόσφατο νόμο Χατζηδάκη 5073/2023:
Μετακύλησε ουσιαστικά μεγάλο κόστος της υγείας στους μη μισθωτούς με το
σύστημα της τεκμαρτής φορολόγησής τους, που είναι σίγουρο ότι πολλούς θα
φτωχοποιήσει και άλλους (κυρίως νεώτερους) θα τους αναγκάσει να μεταναστεύσουν
(«brain drain»).
Κατ’αυτόν τον τρόπο, η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ επιχειρεί να απαλλάξει
τον κρατικό προϋπολογισμό από το κόστος που θα έχει το αντίστοιχο ποσοστό
αύξησης των συντάξεων (2,4% για το 2025) που χορηγήθηκε στους συνταξιούχους
από 1-1-2025 και να επιβαρύνει κυρίως τους εν ενεργεία ασφαλισμένους Μη
μισθωτούς. Δηλαδή, με την ΑΝΤΙκοινωνική αυτή διάταξη, το κόστος τής αύξησης των
συντάξεων των 2.500.000 συνταξιούχων από 1-1-2025 ύψους περίπου 400 εκατ. €
επωμίστηκαν κυρίως οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (πάνω από 1.200.000 κύριας και
επικουρικής) με τη θεσπιζόμενη Αυτόματη Αναπροσαρμογή Εισφορών (ΑΑΕ). Το ίδιο
συνέβη και το 2024.
Κατόπιν των ανωτέρω, η κυβέρνηση πρέπει άμεσα:
1. Να καταργήσει την απαράδεκτη ΑΝΤΙκοινωνική και ΑΝΤΙασφαλιστική
διάταξη του ν. 4670/2020 σε βάρος όλων των μη μισθωτών ασφαλισμένων για τις
αυξήσεις των ασφαλιστικών τους εισφορών κάθε χρόνο.
2. Να διευκολύνει ουσιαστικά και δραστικά τις ρυθμίσεις οφειλών τους στο
ΚΕΑΟ.
3. Να προχωρήσει στη διαγραφή μεγάλου μέρους των οφειλών.
4. Να αυξήσει το ισχύον όριο οφειλής (πλαφόν) στο ύψος των 50.000 € για
όλες τις κατηγορίες των οφειλετών.
12
5. Να καταργήσει το κατάφωρα άδικο μέτρο της τεκμαρτής φορολόγησης.
Μόνον έτσι θα δοθεί ανακούφιση στους ελεύθερους επαγγελματίες, τους
αυτοαπασχολούμενους (επιστήμονες και μη) και τους αγρότες και θα ενισχυθεί το
εμπόριο, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η παροχή υπηρεσιών, η γεωργία, η
κτηνοτροφία και παρεμφερείς τομείς τής οικονομίας που αιμοδοτούνται, κατά κύριο
λόγο, από αυτούς.
Αλέξης Π. Μητρόπουλος (Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ)
Αγγελική Α. Μητροπούλου (Διδάκτωρ-Δικηγόρος)