Ergasianews.gr Η δυνατή φωνή του κόσμου της μισθωτής εργασίας!
Σε τι οφείλεται το θηριώδες υπερπλεόνασμα του 2024, που ανήλθε σε 11,4 δισ. ευρώ ή 4,8% του ΑΕΠ; Στην «υπεραπόδοση της οικονομίας» και δη στην «πάταξη της φοροδιαφυγής», ισχυρίζεται η κυβέρνηση. Πώς θα χρηματοδοτηθούν τα μέτρα που ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση, ύψους -για το 2025- 1,1 δισ. ευρώ; Από το υπερπλεόνασμα, δηλαδή το περίσσευμα πάνω από το πρωτογενές πλεόνασμα στο οποίο στόχευε ο προϋπολογισμός. Πόσο ήταν αυτό; 5,46 δισ. ευρώ.
Τα επίσημα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού καταρρίπτουν και τους δύο αυτούς ισχυρισμούς. Συγκεκριμένα:
● Το 2025, το υπερπλεόνασμα οφείλεται σε περικοπές σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού 2.749 εκατ. ευρώ και σε υπέρβαση των στόχων για τα έσοδα 1.221 εκατ. ευρώ. Δεν πρόκειται απλώς για «ιδιαιτερότητα» του 2024, αλλά για συστηματική πολιτική κατάρτισης και εκτέλεσης του προϋπολογισμού: Στην τριετία 2022-2024, οι περικοπές δαπανών σε σχέση με τους στόχους ανήλθαν σε 7.490 εκατ. ευρώ (το 72,8% του συνόλου), ενώ οι υπερβάσεις των στόχων στα έσοδα σε 2.801 εκατ. ευρώ (το 27,2% του συνόλου). Επομένως, τα υπερπλεονάσματα δεν οφείλονται ούτε στην «υπεραπόδοση της οικονομίας» ούτε στην «πάταξη της φοροδιαφυγής», αλλά κατά το μακράν υψηλότερο ποσοστό τους στη σκληρή πολιτική περικοπής των δαπανών που προβλέπει ο προϋπολογισμός κατά την εκτέλεσή του.
● Από τα 11,4 δισ. ευρώ του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2024 και τα 5,46 δισ. ευρώ του υπερπλεονάσματος (δηλαδή πλεονάσματος πάνω από την επίσημη πρόβλεψη του προϋπολογισμού), η κυβέρνηση επιστρέφει στην κοινωνία μόλις το 1,1 δισ. ευρώ για το 2025. Ακόμη κι αν υπολογίσουμε το κόστος της τριετίας 2025-2027 στα περίπου 3,5 δισ. ευρώ, πάλι επιστρέφεται στην κοινωνία μόλις το 64% του υπερπλεονάσματος μίας μόνο χρονιάς, του 2024!
● Οσο για την «πάταξη της φοροδιαφυγής», που κατά την κυβέρνηση οφείλεται στα μέτρα ψηφιοποίησης των συναλλαγών, οι πραγματικές της διαστάσεις θα πρέπει να μετρηθούν στα φορολογικά έσοδα του 2024 και μάλιστα στους έμμεσους φόρους. Η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων, το 2024, ήταν 1.885 εκατ. ευρώ. Από αυτά, η υπεραπόδοση του ΦΠΑ και των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ήταν 1.029 εκατ. ευρώ. Ούτε κι αυτή στο σύνολό της είναι σωστό να αποδοθεί στην πάταξη της φοροδιαφυγής, αφού ένα ποσοστό της οφείλεται στην αύξηση των τιμών λόγω ακρίβειας, αλλά και στην αύξηση των άμεσων φόρων λόγω της ετήσιας αύξησης του εισοδήματος των φυσικών προσώπων και των εταιρικών κερδών. Ακόμη κι αν καταχρηστικά περιλάβουμε στην «πάταξη της φοροδιαφυγής» το «χαράτσι» της τεκμαρτής φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, που απέφερε επιπλέον έσοδα περίπου 550 εκατ. ευρώ, πάλι η πάταξη της φοροδιαφυγής δεν έχει συμβάλει στο υπερπλεόνασμα των 5,46 δισ. ευρώ του 2024 με πάνω από 1,5 δισ. ευρώ (με τον πιο «φιλικό» προς την κυβέρνηση υπολογισμό).
Το υπερ-πλεόνασμα-«μαμούθ» του 2024
Για προφανείς λόγους, η κυβέρνηση δεν «ευκολύνεται» να μιλάει για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της περικοπής δαπανών στην επίτευξη υπερπλεονασμάτων, την τελευταία τριετία. Για τους ίδιους λόγους, υπερεκτιμά τη συμβολή της πάταξης της φοροδιαφυγής. Ολα αυτά όμως ισχύουν για το πρωτογενές πλεόνασμα σε ταμειακή βάση, με τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το 12μηνο του 2024. Αυτό ανήλθε σε 3% του ΑΕΠ. Πώς φτάσαμε σε πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ, 1,8% του ΑΕΠ πάνω από το πλεόνασμα σε ταμειακή βάση;
Είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε τη διαδικασία «ντοπαρίσματος» του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2024: η αρχική πρόβλεψη, από τον προϋπολογισμό του 2024, ήταν 2,1% του ΑΕΠ. Αναθεωρήθηκε σε 2,5% του ΑΕΠ. Στο τέλος του χρόνου έκλεισε ταμειακά στο 3% του ΑΕΠ. Τον Ιανουάριο, ο Κωστής Χατζηδάκης έκανε λόγο για 3,5% του ΑΕΠ. Τελικά, έφτασε το 4,8% του ΑΕΠ.
Είναι η πρώτη φορά που έχουμε τέτοια θεαματική διαφορά μεταξύ του πρωτογενούς πλεονάσματος σε ταμειακή και σε δημοσιονομική βάση. Η κυβέρνηση αποφεύγει να την εξηγήσει. Σε κάθε περίπτωση, αυτή τη διαφορά δεν την εξηγούν ούτε η πάταξη της φοροδιαφυγής ούτε οι περικοπές δαπανών –αυτές παίζουν ρόλο στο πρωτογενές πλεόνασμα σε ταμειακή βάση.
Κάτι το πολύ… ενδιαφέρον έχει συμβεί στις δημοσιονομικές προσαρμογές…
