Ergasianews.gr Η δυνατή φωνή του κόσμου της μισθωτής εργασίας!
Η δεξίωση με κρητική μουσική που διοργανώθηκε στη Σπιναλόγκα
Παρότι η γενική «υπεράσπιση της νομιμότητας» είναι το νέο trend, ειδικά της κυβέρνησης που δεν έχει κανένα πρόβλημα να νομοθετεί με μεταμεσονύκτιες τροπολογίες στη Βουλή, είναι σημαντικό να θυμίσουμε ότι υπάρχουν νομοθετικές ρυθμίσεις που ευτυχώς έμειναν ανεφάρμοστες. Το πείσμα ή το φιλότιμο των υπαλλήλων του κράτους, οι αποφάσεις δικαστηρίων που έβαλαν φρένο, τα μεγάλα κινήματα ή η έντονη κατακραυγή της κοινωνίας έχουν οδηγήσει σε αχρησία πλείστες καταστροφικές διατάξεις.
«Κηρύσσομεν άχρηστον διά τα ελληνικά Μουσεία μαρμαρίνην λήκυθον άνευ λαιμού και βάσεως με παράστασιν ενός καθήμενου και ενός ορθίου ανδρός δυναμένη να πωληθή. Τιμήν πωλήσεως ορίζομεν δραχμάς πεντακοσίας». Δεν είναι αποκύημα φαντασίας, είναι απόσπασμα απόφασης του υπουργού Παιδείας Γ. Παπανδρέου, που εκδόθηκε το 1932. Η πώληση της ληκύθου αποφασίστηκε, μάλιστα, κατόπιν αιτήματος της Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής και μετά από σύμφωνη γνώμη του Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Δεν γνωρίζω αν η λήκυθος πωλήθηκε, ήταν όμως από τις ελάχιστες φορές που κάτι τέτοιο συνέβη.
Ο νόμος 5351 «Περί Αρχαιοτήτων», που ψηφίστηκε το 1932, όριζε ότι από τα αρχαία που κατέχει το Δημόσιο «όσα κρίνονται άχρηστα διά τα Mουσεία και τας μικροτέρας συλλογάς του Kράτους, δύνανται να ανταλλάσσωνται προς άλλα χρήσιμα προς τα Mουσεία ημών αρχαία εν Eλλάδι ή εν τη αλλοδαπή ή και να πωλώνται, καθ’ ον τρόπον θέλει ορίσει Bασιλικόν Διάταγμα». Τα «τυράκι» ήταν ότι τα έσοδα από αυτές τις πωλήσεις θα προορίζονταν για απαλλοτριώσεις αρχαιολογικών χώρων. Καμία χρήση της διάταξης αυτής δεν έγινε για πολλά χρόνια από την ψήφισή της.
Το θέμα ανακινήθηκε ξανά το 1948, σε εποχές πολύ δύσκολες για τη χώρα, και πάλι με αφορμή τη χρηματοδότηση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Η νομοθετική πρόβλεψη ήταν σε ισχύ, όμως η αντίδραση των αρχαιολόγων ήταν πολύ μεγάλη. Πρωτοστάτησε, με δύο μαχητικά άρθρα, ο αρχαιολόγος Χρήστος Καρούζος. Περιέργως, σε τέτοιες δυστοπικές εποχές, εν μέσω Εμφυλίου, δεν ήταν σπάνιο για τους αρχαιολόγους να εκφράζουν δημόσια τη γνώμη τους, επηρεάζοντας τη στάση των πολιτικών προϊσταμένων τους, χωρίς να υφίστανται πειθαρχικές διώξεις. Κάτι που σήμερα αποτελεί ακόμη ζητούμενο.
Πάντως, αρχαιότητες δεν πωλήθηκαν. Και ευτυχώς. Η διάταξη παρέμεινε σε ισχύ, αλλά παντελώς ανενεργή, μέχρι την οριστική κατάργηση του Ν. 5351 και την αντικατάστασή του με τον Νόμο 3028 το 2002. Ομως κανένας, υπάλληλος ή πολιτικός, δεν διανοήθηκε να βάλει την υπογραφή του για την πώληση αρχαιοτήτων, παρότι αυτή τυπικά θα ήταν νόμιμη.
Τα θυμήθηκα όλα αυτά με αφορμή τη μέγιστη ασέβεια που διέπραξε ο ΟΔΑΠ (Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων) στη Σπιναλόγκα και έφερε στο φως η «Εφημερίδα των Συντακτών» πριν από μία εβδομάδα. Ροτόντες με άσπρα τραπεζομάντιλα, ανθοστήλες, μία τέντα και σκηνή για κρητικό συγκρότημα στήθηκαν πάνω στο νησί των χανσενικών. Συνδαιτυμόνες οι μετέχοντες στην τουριστική έκθεση Posidonia. Παρακάθισαν σε γεύμα μετά μουσικής εκεί που βασανίστηκαν, κατέληξαν ή αυτοκτόνησαν άνθρωποι, που το μόνο λάθος τους ήταν ότι είχαν αρρωστήσει με λέπρα. «Βιωματική ξενάγηση» το ονόμασε ο ίδιος ο ΟΔΑΠ - δεν ξέρω αν θα μπορούσε να βρεθεί πιο ανατριχιαστικός ορισμός.
Μα ήταν νόμιμο, θα απαντούσε η υπουργός Πολιτισμού, αν κάποιος είχε το θράσος να τη ρωτήσει. Η ίδια άλλωστε φρόντισε να ενσωματώσει στον σχετικό νόμο το 2020 διατάξεις που επιτρέπουν στον ΟΔΑΠ τη χρήση αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών τόπων και μνημείων για τη διοργάνωση εκδηλώσεων που σχετίζονται -δήθεν- με την προαγωγή της τοπικής γαστρονομίας. Στην πραγματικότητα εκδηλώσεις ιδιοποίησης, εμπορευματοποίησης και προσβολής των μνημείων, χωρίς καν την άδεια του (διορισμένου από την πολιτική ηγεσία) Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Πρόκειται για μία από τις διατάξεις που είναι καλύτερο να μείνουν ανεφάρμοστες από δω και στο εξής, λόγω της αντίστασης των αρχαιολόγων και της κατακραυγής των πολιτών. Μαζί με τις πριβέ ώρες στην Ακρόπολη, τις γαμήλιες δεξιώσεις στον κήπο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου και τα ιδιωτικά γεύματα στο Δεσποτικό. Η ιδιοποίηση και η πώληση των μνημείων, με όποιο τρόπο κι αν καμουφλάρονται, παραμένουν εξίσου απεχθείς.
