Ergasianews.gr Η δυνατή φωνή του κόσμου της μισθωτής εργασίας!
Ο βιολονίστας Νόα Μπέντιξ-Μπάλκλεϊ ερμηνεύει το «Κοντσέρτο για βιολί» του Μέντελσον συνοδευόμενος από την ΕΛΣΟΝ υπό τον Διονύση Γραμμένο | Φωτ. Χάρης Ακριβιάδης
Οπου στον πλανήτη αντιμετωπίζουν τη δυτική κλασική μουσική ως αδιαπραγμάτευτα σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα συγκροτούνται ορχήστρες νεαρών μουσικών. Στόχος είναι η εκπαίδευσή τους σε πραγματικές συνθήκες ώστε να τροφοδοτείται το πεδίο που υπηρετούν με άρτια προετοιμασμένο «νέο αίμα». Οι θεσμοί αυτοί συνήθως δημιουργούνται με ιδιωτική καλλιτεχνική πρωτοβουλία ενώ η λειτουργία τους στηρίζεται σε σύνθετα σχήματα οικονομικής χορηγίας στα οποία, ενίοτε, συγκλίνουν ο δημόσιος και ο οικονομικά ρωμαλέος ιδιωτικός τομέας. Οι καρποί των δράσεων αυτών ποικίλουν πολύ ανά χώρα, ανάλογα με την σοβαρότητα της επένδυσης, την οργάνωση, το γενικό πλαίσιο, τις χρηματοδοτήσεις και την «πρώτη ύλη», δηλαδή του νεαρούς μουσικούς. Τον περασμένο μήνα ακούσαμε τρία τέτοια σύνολα στο κρατικό Μέγαρο Μουσικής, αποκομίζοντας εμφανώς διαφορετικές –λέγε: άνισες– εντυπώσεις.
Στις 27/4/2025, η Underground Youth Orchestra και η Γερμανική Φιλαρμονική Ορχήστρα Νέων του Βρανδεμβούργου, ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια συναυλία με αρχιμουσικούς τον Αυστριακό Πέτερ Ζόμερερ και τον Ελληνα Κώστα Ηλιάδη. Το δίδυμο συμφωνικό σύνολο έπαιξε με συνολικά πάνω από εκατό μουσικούς, όπερ σημαίνει ασύμμετρα τεράστιο σώμα εγχόρδων και διπλές συστοιχίες ξύλινων και χάλκινων πνευστών. Το πρόγραμμα περιλάμβανε έργα Μπετόβεν, Σεν-Σανς και Σοστακόβιτς. Η συναυλία άφησε μέτριες εντυπώσεις, κυρίως διότι συχνά αισθανόταν κανείς ότι κυριαρχούσε το κριτήριο εκπαιδευτικής εμπειρίας για τους μουσικούς και όχι η μέριμνα για μουσική πιστότητα και ερμηνεία. Πρώτη ακούσαμε την «Εισαγωγή Εγκμοντ» (1809-1810) του Μπετόβεν. Παιγμένη από ένα παράλογα κολοσσιαίο σώμα μουσικών, η πασίγνωστη σύνθεση ήχησε θολά, εκτός κλίμακας θορυβώδης. Ακολούθησε η σπάνια παρουσιαζόμενη σύνθεση του Σεν-Σανς «Η Μούσα και ο Ποιητής» (1909) για τσέλο, βιολί και ορχήστρα. Το ερμήνευσαν με τεχνική επάρκεια, εκφραστική σύμπνοια και ευγενές συναίσθημα η Γερμανίδα βιολονίστρια Σαρλότε Σόζα και ο 24χρονος τσελίστας Ματέο Σεστάνι. Ολο το δεύτερο μισό της βραδιάς αφιερώθηκε στη μεγαλειώδη «Συμφωνία αρ. 5» (1937) του Σοστακόβιτς, στην εκτέλεση της οποίας συνέπραξε τεράστιο σύνολο των νεαρών μουσικών και από τις δυο ορχήστρες. Η εκτέλεση διέθετε την απαραίτητη αιχμηρότητα στη φραστική, ωραία σόλι, και το ζητούμενο βάρος ρητορείας της έκφρασης. Ωστόσο το «Allegretto» παίχτηκε μάλλον αργά, υπερβολικά βασισμένο στο μέτρημα του ρυθμού. Ωραία, αν και με αισθητή προσοχή, δόθηκε το εκτενές, λυρικό «Largo». Δυστυχώς, το εμβατηριακού σφρίγους καταληκτικό «Allegro non troppo» ξεκίνησε με δυσεξήγητα και αδικαιολόγητα υπερβολικά υψηλή ταχύτητα με αποτέλεσμα η μουσική να ακουστεί δίχως ευκρίνεια, σαν παιγμένη σε… fast forward. Ωστόσο, έχοντας αναπτύξει πρόωρα το μέγιστο εφικτό σε ταχύτητα, αυτό ισοπέδωσε μεταπτώσεις και άρθρωση σε επιμέρους ενότητες. Επιπλέον, ακριβώς λόγω της υπερβολικά γρήγορης ανάγνωσης –στην οποία, σημειωτέον, οι νεαροί μουσικοί ανταποκρίθηκαν με αθλητική ετοιμότητα!– η πολυώροφη δράση στο εσωτερικό του συμφωνικού ήχου απέβη τελείως δυσανάγνωστη...
Ο Διονύσης Γραμμένος διευθύνει την Ελληνική Συμφωνική Ορχήστρα Νέων
Τελείως διαφορετικές ήταν οι επιδόσεις της ΕΛΣΟΝ υπό τον Διονύση Γραμμένο στην ίδια αίθουσα, στις 6/5/2025: μουσικά και ερμηνευτικά πολύ καλύτερες, με εμφανώς πιο ψαγμένα φροντισμένο ήχο, και, τεχνικά, επαγγελματικού επιπέδου. Επιπλέον πρότεινε ενδιαφέρουσες επιλογές και αντιπαραθέσεις έργων. Πρώτη ακούσαμε την αιθέρια ατμοσφαιρική «Φαντασία Τόμας Τάλις» (1910) του Βον Ουίλιαμς, στην οποία τα έγχορδα σε ομάδες ακροβολίστηκαν στη σκηνή για να αποδώσουν χωρικά την θεατρικά αντιφωνική γραφή («κοντά και μακριά», «α΄ εκφορά και ηχώ» κ.λπ.), χαρακτηριστικό στοιχείο της σύνθεσης το οποίο η υπερβολικά σφιχτή διεύθυνση ακύρωσε μερικώς. Ακολούθησε το «Κοντσέρτο για βιολί» (1845) του Μέντελσον σε μια θαυμάσια εκτέλεση από τον Αμερικανό Νόα Μπέντιξ-Μπάλγκλεϊ. Εκδηλα και λαμπερά δεξιοτεχνική, αψεγάδιαστα ορθοτονική, με σίγουρη αίσθηση διάπλασης της φραστικής, η ερμηνεία του α΄ εξάρχοντα της Φιλαρμονικής του Βερολίνου υπήρξε αδιαπραγμάτευτα ηγετική όσο και ανεπιφύλακτα απολαυστική˙ όσο κι αν ο υπερβάλλων οίστρος του αρχιμουσικού έπνιξε τον ήχο του στις κορυφώσεις. Η συναυλία ολοκληρώθηκε με μια απολαυστικά αιχμηρή, συναρπαστικής εκφραστικής δριμύτητας, ευγενούς ήθους, φροντισμένα αρθρωμένη ερμηνεία της «Συμφωνίας αρ. 2» του Μπετόβεν. Ενδιάμεσα ακούσαμε την «Αστρική έκρηξη» («Starburst», 2012) της Αμερικανίδας Τζέσι Μοντγκόμερι, σύνθεση για έγχορδα πολυσυλλεκτικού ύφους, ήσσονος ενδιαφέροντος.
