Δολοφονούν ατιμώρητοι την άγρια ζωή

Μισό αιώνα τώρα, οι λαθροθήρες δολοφονούν την άγρια ζωή στην ηπειρωτική Ελλάδα, χωρίς να τους αγγίζει ο νόμος, σύμφωνα με τα στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ»! Εν τω μεταξύ, οι λύκοι επέστρεψαν στην Πελοπόννησο μετά 60 χρόνια απουσίας... κολυμπώντας τον Ισθμό της Κορίνθου.

Αφορμή για το ρεπορτάζ αυτό ήταν ακόμη μία δολοφονία νεαρής αρκούδας, μόλις 2,5 ετών, στη Λιθία Καστοριάς από λαθροθήρες. Στελέχη του δασαρχείου και της «Καλλιστώ» βρέθηκαν άμεσα στο σημείο, όπου εντοπίστηκε νεκρό ένα αρσενικό του είδους, βάρους περίπου 60 κιλών. Το άτυχο ζώο έφερε εμφανές τραύμα από πυροβόλο όπλο.

Η θανάτωση αρκούδας είναι μια παράνομη πράξη, γι’ αυτόν τον λόγο το Δασαρχείο Καστοριάς θα προχωρήσει σε όλες τις νόμιμες διαδικασίες για να διερευνηθεί το περιστατικό από τις διωκτικές αρχές και τη Δικαιοσύνη. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη φορά που αρκούδα θανατώνεται παρανόμως από άνθρωπο.

Φόλες και τροχαία

Η λαθροθηρία εξακολουθεί να αποτελεί μείζον πρόβλημα και απειλεί, διαχρονικά, προστατευόμενα από τη νομοθεσία είδη, όπως ο λύκος και η αρκούδα. Δυστυχώς, παρά τον μακρύ κατάλογο παρόμοιων περιστατικών, εδώ και 50 χρόνια δεν έχει συλληφθεί ούτε καταδικαστεί κανένας, πλην μιας περίπτωσης προ 25ετίας στη Φθιώτιδα, κι αυτό όχι ως προϊόν έρευνας, αλλά επειδή ο δράστης περιέφερε το νεκρό ζώο σε δημόσια επίδειξη!

Ο κατάλογος των νεκρών ζώων που προστατεύονται ως «άγρια ζωή» ξεπερνά τα 50 τα τελευταία χρόνια, με κύριες αιτίες τη λαθροθηρία, τα δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες) και τα τροχαία ατυχήματα. «Πρόκειται για πολύ θλιβερό φαινόμενο, την ώρα που ο πληθυσμός και της αρκούδας και του λύκου εμφανίζει ανοδικές τάσεις. Παλαιότερα βλέπαμε ένα θηλυκό με μωρό και χαιρόμασταν. Είδαμε όμως λίγο καιρό πριν θηλυκό με τρία αρκουδάκια κι αυτό είναι πολύ αισιόδοξο. Δυστυχώς, ο κόσμος είναι ανενημέρωτος και σκοτώνει αυτά τα ζώα. Κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι, αγρότες που θεωρούν ότι απειλείται το ζωικό τους κεφάλαιο καταφεύγουν σε δηλητηριασμένα δολώματα, χωρίς να αντιλαμβάνονται το πρόβλημα που δημιουργούν σε όλη την τροφική αλυσίδα. Πρόκειται για μια τυφλή μέθοδο εξόντωσης της άγριας πανίδας», αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο διδάκτωρ Βιολογίας, Γιώργος Μερτζάνης, της «Καλλιστώ».

Ενα άλλο φαινόμενο είναι η λαθροθηρία. «Παρά τις προσπάθειες που κάνουμε κι εμείς και το δασαρχείο αλλά και οι κυνηγοί, μοιάζει αδύνατο να αποτρέψουμε τη λαθροθηρία. Λαθροθήρες με πυροβόλα όπλα σκοτώνουν για χόμπι ή για να πάρουν ένα τρόπαιο! Εχουμε βρει ακρωτηριασμένες αρκούδες πολλές φορές. Αυτοί δεν είναι κυνηγοί, είναι κοινοί εγκληματίες.

Δυστυχώς, ποτέ δεν συλλαμβάνεται κανείς και δεν έχει οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη εδώ και 50 χρόνια. Αυτό δείχνει ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν τα καταφέρνουν στον εντοπισμό των δραστών. Πρόσφατα στην Καστοριά, η δολοφονία μιας ανήλικης αρκούδας έδειξε ακριβώς αυτό. Η θηροφύλαξη δεν είναι αποτελεσματική και οι διωκτικές αρχές δεν ασχολούνται αρκετά», συμπληρώνει ο κ. Μερτζάνης.

Εντονο είναι το πρόβλημα και με τα τροχαία ατυχήματα κυρίως νύχτα στο επαρχιακό οδικό δίκτυο της Φλώρινας, παρά την ειδική σήμανση που έχει τοποθετηθεί για τους οδηγούς και την ηχητική που λειτουργεί αποτρεπτικά για τα ζώα.

Οι λύκοι του Μοριά

Ανάλογη είναι η εικόνα και για τους λύκους. Τα στοιχεία της «Καλλιστώ» για μία δεκαετία (2010-2020) δείχνουν 35 περιστατικά λαθροθηρίας με όπλο, 30 τροχαία ατυχήματα, πέντε θανάτους από ποιμενικούς σκύλους κι άλλους πέντε από δηλητηριασμένα δολώματα.

«Πρόκειται όμως για μια αποσπασματική καταγραφή, θα έλεγα, διότι στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερα, αλλά δεν μαθαίνονται, άρα δεν καταγράφονται. Τα νούμερα αυτά αφορούν μόνο επιβεβαιωμένα περιστατικά. Επισημαίνω εδώ τα υψηλά ποσοστά λαθροθηρίας. Κάθε τόσο κάποιοι οργανώνουν παγάνες για να σκοτώσουν λύκους.

»Να σας πω ότι μόνο μία φορά πιάστηκε λαθροκυνηγός στη Φθιώτιδα, που μάλιστα είχε βασανίσει το ζώο ζωντανό και στη συνέχεια το περιέφερε ως τρόπαιο. Συνήθως, αιτία είναι ότι ο λύκος επιτίθεται σε ζωικό κεφάλαιο ή σε κυνηγετικά σκυλιά», μας λέει ο διδάκτωρ Βιολογίας της «Καλλιστώ», Γιώργος Ηλιόπουλος.

Ο πληθυσμός των λύκων στη χώρα μας εκτιμάται σήμερα σε 2.100 άτομα. «Είναι σημαντικό ότι μετά 60 χρόνια απουσίας επανεμφανίστηκε στην Πελοπόννησο, στον Ταΰγετο, όπου φαίνεται ότι κάποια του είδους πέρασαν κολυμπώντας από τον Ισθμό. Την παρουσία τους επιβεβαιώσαμε μόλις πριν από λίγες ημέρες από τις ειδικές κάμερες», αναφέρει ο κ. Ηλιόπουλος.

Προληπτικά μέτρα

Για την πρόσφατη εισαγγελική παραγγελία που αφορά την περίπτωση της Πάρνηθας, όπου λόγω ενός νεκρού ελαφιού δόθηκε εντολή για μεταφορά των λύκων της περιοχής, εξήγησε ότι υπήρξαν αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας και «ελπίζουμε σε αναθεώρηση αυτής της απόφασης, αφού μπορούν να μελετηθούν άλλες λύσεις...».

Σύμφωνα με τους επιστήμονες της «Καλλιστώ», στη χώρα μας η προστασία της άγριας ζωής βρίσκεται χαμηλά στην πολιτική ατζέντα, αν λάβει κανείς υπόψη την αναποφασιστικότητα των διωκτικών αρχών για τους λαθροθήρες αλλά και το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως της Γαλλίας, όπου διατέθηκαν 150 εκατομμύρια ευρώ για ειδικά προληπτικά μέτρα. «Κι ένα καλύτερο σύστημα αποζημίωσης για τους κτηνοτρόφους θα βοηθούσε...», επισημαίνουν.