Η δυνατότητα απαλλαγής των εμπόρων από τα χρέη τους τρία χρόνια από την κήρυξη της πτώχευσης, αλλά και η εισαγωγή στην ελληνική πραγματικότητα των διαχειριστών αφερεγγυότητας, που θα διαχειρίζονται και θα ρευστοποιούν την περιουσία όσων πτωχεύουν, προωθείται από την κυβέρνηση στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του πτωχευτικού κώδικα για τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής», η απαλλαγή όσων ασκούν εμπορική δραστηριότητα από τα χρέη τους εντός τριετίας -κατά το πρότυπο που ορίζει ο νόμος Κατσέλη για τα φυσικά πρόσωπα- προβλέπεται στον μνημονιακό νόμο 4336/205 (!) και ισχύει για όσους καταθέτουν αίτηση πτώχευσης από την 1η Ιανουαρίου του 2016. Σύμφωνα με πληροφορίες, η απαλλαγή εξετάζεται να ισχύσει και για όσους έχουν κηρύξει πτώχευση κατά το παρελθόν, σε μια προσπάθεια να βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα και να δοθεί δεύτερη ευκαιρία σε όσους απέτυχαν παλαιότερα κατά την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Η ρύθμιση εξετάζεται να ενταχθεί στον βασικό πτωχευτικό νόμο στο πλαίσιο της αναμόρφωσής του, που προωθείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Οι αλλαγές στον πτωχευτικό νόμο θα συνδυαστούν με τις αλλαγές στον νόμο Δένδια για τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οφειλές των οποίων φθάνουν τα 20 δισ. ευρώ.
Συνολικά τα «κόκκινα» δάνεια των επιχειρήσεων ξεπερνούν τα 60 δισ. ευρώ. Η αναγκαιότητα της ρύθμισης κρίνεται επιβεβλημένη, καθώς σήμερα η πτώχευση αποτελεί μια μακρά και πολυετή ταλαιπωρία χωρίς τέλος, με εγγραφή των εμπόρων στον Τειρεσία και τη στέρηση της φορολογικής ή ασφαλιστικής ενημερότητας, που καθιστά απαγορευτική την ανάληψη νέας επαγγελματικής δράσης. Η ρύθμιση προτείνεται στο πλαίσιο της εναρμόνισης της ελληνικής πτωχευτικής νομοθεσίας με σύσταση της Ε.Ε.
H δεύτερη καινοτομία που εισάγεται στον πτωχευτικό κώδικα είναι η εισαγωγή των συμβούλων αφερεγγυότητας, οι οποίοι θα αντικαταστήσουν τους συνδίκους πτώχευσης. Πρόκειται για μια νέα επαγγελματική κατηγορία στο πρότυπο ξένων πρακτικών, που θα αναθέτει σε πιστοποιημένα πρόσωπα με γνώσεις στην οικονομική των επιχειρήσεων, το πτωχευτικό, το εμπορικό φορολογικό δίκαιο κ.ά. τη διαχείριση και τη ρευστοποίηση του πτωχεύσαντος, με στόχο τη γρήγορη εκποίηση των στοιχείων της πτωχευμένης επιχείρησης, έτσι ώστε να αποδοθούν εκ νέου σε παραγωγικές χρήσεις.
Οι αλλαγές που προωθούνται από το υπουργείο Δικαιοσύνης αναμένεται να συνδυαστούν με εκείνες που προωθεί το υπουργείο Οικονομίας στον νόμο 4307 του 2014, γνωστό ως νόμο Δένδια. Το θέμα εξετάζεται από ειδική επιτροπή που έχει συσταθεί και σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών προωθείται η παράταση της ισχύος του νόμου για τρία χρόνια σε συνδυασμό με τη χορήγηση επιπλέον φορολογικών κινήτρων που θα καταστήσουν τον νόμο πιο λειτουργικό. Υπενθυμίζεται ότι ο υφιστάμενος νόμος παρέχει στις τράπεζες το φορολογικό όφελος έκπτωσης της ζημίας που θα εγγράψουν από τη διαγραφή, από τα ακαθάριστα έσοδά τους σε δεκαπέντε χρόνια.
Οι τράπεζες ζητούν αλλαγές και στο σκέλος του νόμου που αφορά τις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που τίθενται σε καθεστώς ειδικής εκκαθάρισης. Διαπιστώνοντας ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα προγράμματα εξυγίανσης προσκρούουν στην απροθυμία που επιδεικνύουν οι διοικήσεις προβληματικών επιχειρήσεων να εφαρμόσουν το σχέδιο, εισηγούνται τη δυνατότητα των πιστωτών που εκπροσωπούν το 60% του συνόλου των οφειλών, να επιβάλουν την αλλαγή της διοίκησης και τον διορισμό νέας, με βασική ευθύνη την εφαρμογή του επιχειρηματικού σχεδίου.
Προχωρώντας ένα βήμα περαιτέρω, προτείνουν η πρόβλεψη αυτή να ισχύσει όχι μόνο στο πλαίσιο του νόμου 4307, αλλά να ενταχθεί και στο πτωχευτικό δίκαιο του οποίου άλλωστε η αλλαγή προωθείται. Η υιοθέτηση της παραπάνω λύσης εκτιμάται ότι όχι μόνο θα περιορίσει τις εκκαθαρίσεις αλλά θα επιταχύνει τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης, προσελκύοντας ταυτόχρονα ξένα επενδυτικά κεφάλαια.