Τράπεζα Ελλάδος: Ισοζύγιο Πληρωμών Μάρτιος 2016

Το Μάρτιο του 2016, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 708 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 770 εκατ. ευρώ από εκείνο του Μαρτίου του 2015. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και στη βελτίωση των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων, ενώ το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών μειώθηκε κατά 438 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με εκείνο του ίδιου μήνα του 2015, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων ήταν αυξημένες. Οι εξαγωγές και οι εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων δεν παρουσίασαν μεγάλες μεταβολές (1,3% και -1,5% αντίστοιχα), αλλά το αντίστοιχο ισοζύγιο παρουσίασε βελτίωση.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 124 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της πτώσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών σε 392 εκατ. ευρώ από 640 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2015. Οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 8,3%, ενώ οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 6,2%, αλλά το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε μικρή επιδείνωση λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών. Τέλος, το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών εμφάνισε πλεόνασμα έναντι ελλείμματος το Μάρτιο του 2015.

Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω εξελίξεων, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 18,5%, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 19,2%, έτσι ώστε το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών να περιοριστεί τελικά κατά 314 εκατ. ευρώ.

Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα 432 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 74 εκατ. ευρώ το Μάρτιο του 2015, κυρίως λόγω της ανόδου του πλεονάσματος των λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων (τα οποία περιλαμβάνουν φόρους και επιδοτήσεις επί των προϊόντων και της παραγωγής). Παράλληλα, το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων εμφάνισε πλεόνασμα 47 εκατ. ευρώ έναντι ελλείμματος 52 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2015, κυρίως λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης.

Το α΄ τρίμηνο του 2016, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε κατά 960 εκατ. ευρώ και εμφάνισε έλλειμμα 2,3 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται πρωτίστως στη βελτίωση των ισοζυγίων των πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων και δευτερευόντως στη βελτίωση του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών. Το τελευταίο κατέγραψε έλλειμμα 3,4 δισεκ. ευρώ, κατά 302 εκατ. ευρώ μικρότερο από εκείνο του α΄ τριμήνου του 2015. Συνολικά, η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασε κάμψη κατά 20,9%, και η αντίστοιχη αξία των εισαγωγών μειώθηκε κατά 17,6%.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών παρουσίασε πτώση κατά 870 εκατ. ευρώ το α΄ τρίμηνο του 2016, λόγω της βελτίωσης όλων των επιμέρους ισοζυγίων. Η μείωση των τιμών του πετρελαίου είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική βελτίωση του ισοζυγίου καυσίμων, ενώ η μείωση των συναλλαγών που αφορούν αγοραπωλησίες πλοίων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διεξαγωγή των σχετικών συναλλαγών εκτός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, μετά την επιβολή των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Τέλος, σημειώνεται ότι οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μειώθηκαν κατά 1,4%.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε το α΄ τρίμηνο, καθώς παρατηρήθηκε μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές, οφειλόμενη επίσης σε μεγάλο βαθμό στους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Η εξέλιξη αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη βελτίωση των ισοζυγίων ταξιδιωτικών και λοιπών υπηρεσιών. Σημειώνεται ότι οι συνολικές αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών περιορίστηκαν κατά 6,2% και οι αντίστοιχες εισπράξεις έμειναν στάσιμες.

Το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ, κατά 487 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του αντίστοιχου διαστήματος του 2015, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη, καθώς επίσης και για αμοιβές και μισθούς. Η βελτίωση αυτή αντιστάθμισε τον περιορισμό του πλεονάσματος του ισοζυγίου λοιπών πρωτογενών εισοδημάτων. Τέλος, το ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων βελτιώθηκε και αυτό.

Ισοζύγιο Κεφαλαίων

Το Μάρτιο του 2016, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 57 εκατ. ευρώ, κατά 264 εκατ. ευρώ μικρότερο σε σύγκριση με εκείνο του ίδιου μήνα του 2015, κυρίως λόγω της πτώσης των καθαρών κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση. Το α΄ τρίμηνο του 2016, το πλεόνασμα διαμορφώθηκε σε 689 εκατ. ευρώ, κατά 209 εκατ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο του αντίστοιχου διαστήματος του 2015.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαίων

Το Μάρτιο του 2016, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) εμφάνισε έλλειμμα 651 εκατ. ευρώ, μικρότερο κατά 506 εκατ. ευρώ από εκείνο του ίδιου μήνα του 2015. Το α΄ τρίμηνο του 2016, το έλλειμμα περιορίστηκε κατά 1,2 δισεκ. ευρώ και διαμορφώθηκε σε 1,6 δισεκ. ευρώ.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Το Μάρτιο του 2016, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση 336 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες συναλλαγές αφορούν την αγορά ύψους 245 εκατ. ευρώ νέων μετοχών της NBG Finance PLC (Μεγάλη Βρετανία) από την Εθνική Τράπεζα και την αγορά ύψους 55 εκατ. ευρώ νέων μετοχών της Eurobank Bulgaria (Βουλγαρία) από την Eurobank. Οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα δεν σημείωσαν αξιόλογες μεταβολές.

Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, σημειώθηκε καθαρή αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατά 587 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 764 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού (η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της αντικατοπτρίζει τοποθετήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος). Στην πλευρά των υποχρεώσεων σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 486 εκατ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως σε άνοδο των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων κατά 1,6 δισεκ. ευρώ είναι αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης κατά 888 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό και της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η καθαρή μείωση των υποχρεώσεων κατά 125 εκατ. ευρώ αντανακλά τη μείωση κατά 1,2 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους (περιλαμβάνεται η αποπληρωμή χρεολυσίων 871 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ) και τη στατιστική προσαρμογή. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την καθαρή αύξηση κατά 1,6 δισεκ. ευρώ των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET).

Το α΄ τρίμηνο του 2016, οι καθαρές απαιτήσεις των κατοίκων από άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό σημείωσαν αύξηση κατά 427 εκατ. ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες υποχρεώσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, σημείωσαν μείωση κατά 30 εκατ. ευρώ.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, η καθαρή αύξηση κατά 2,5 δισεκ. ευρώ των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην άνοδο κατά 2,9 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια έκδοσης μη κατοίκων. Επίσης, οι καθαρές υποχρεώσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν κατά 91 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της ανόδου των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων.

Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η καθαρή μείωση των απαιτήσεων κατοίκων έναντι του εξωτερικού αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη στατιστική προσαρμογή που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων (1), αλλά και τη μείωση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Στην πλευρά των υποχρεώσεων σημειώθηκε καθαρή αύξηση κατά 2,8 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στην αύξηση των καταθέσεων και repoς μη κατοίκων στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και τη μείωση των δανειακών υποχρεώσεων κατοίκων κατά 1,7 δισεκ. ευρώ.

Στο τέλος Μαρτίου 2016, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 6,6 δισεκ. ευρώ, έναντι 6,1 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2015.

Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Απριλίου 2016 θα ανακοινωθούν στις 21 Ιουνίου 2016.

(1) Το α΄ τρίμηνο του 2016 σημειώθηκε μείωση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων λόγω της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων, ύψους 1,1 δισεκ. ευρώ και 1 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα.