Πως έφτασε στο μηδέν η "Μαρινόπουλος ΑΕ";

Πώς έφτασε η εταιρεία Μαρινόπουλος σε κεφαλαιακή αδυναμία; Τι ρόλο έπαιξαν οι off shore του Ομίλου; Τι απέγιναν τα έσοδα ύψους 60 εκατομμυρίων τις ημέρες της τραπεζικής αργίας; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία θα επιχειρηθεί να δοθεί απάντηση πιο κάτω, από την συγκέντρωση των στοιχείων και την ανάλυση τους.

Εν πρώτοις, το πλέγμα των off shore εταιρειών που χτίστηκαν γύρω από την οικογένεια Μαρινόπουλου αποκαλύπτει σήμερα η «Αυγή». Εταιρείες που μπορούν να διευκολύνουν τη νόμιμη εξαγωγή χρήματος, στερώντας ταυτοχρόνως την ελληνική εταιρεία από τα αναγκαία για την κίνησή της, κεφάλαια.

Στην Κύπρο και στο Λουξεμβούργο

Η εταιρεία από την οποία... κρέμονται όλες οι υπόλοιπες έχει την έδρα της στην Κύπρο, για λόγους ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος προφανώς (Μαρινόπουλος Holding). Αντί όμως αυτή να συνδέεται ευθέως με τη γνωστή στο πανελλήνιο Αφοι Μαρινόπουλος Α.Ε., μεσολαβεί ακόμη μία εταιρεία, τη φορά αυτή με έδρα το Λουξεμβούργο (χώρα που επίσης όλοι γνωρίζουν γιατί και πόσο είναι... φιλική με τις εταιρείες, που έχουν έδρα στο Μεγάλο Δουκάτο).

Η ελληνική εταιρεία που διαθέτει άλλες δύο εταιρείες, τις Highway Investments και Ipsen ΕΠΕ (με μειοψηφικό πακέτο στην τελευταία), συνδέεται ακόμη με τη Μαρινόπουλος Bros επί κυπριακού εδάφους, η οποία είναι εξ ολοκλήρου ιδιοκτήτρια μιας άλλης εξωχώριας εταιρείας, ονόματι Foranti Holding, επίσης με έδρα την Κύπρο.

Εταιρείες με έδρα στο Central Park

Από αυτήν την τελευταία ωστόσο... “κρέμονται” τέσσερις εταιρείες με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής - και οι τέσσερις στη Νέα Υόρκη, κάποιες με... εξαιρετική θέα στο Central Park. Με βάση τη διεθνή πρακτική δε, είθισται θυγατρικές εταιρείες με έδρα το εξωτερικό να παρέχουν συμβουλές στη μητρική εταιρεία και αντί των υπηρεσιών τους να παίρνουν νομίμως κάποια προμήθεια (management fee). Και εδώ είναι το πρώτο ερώτημα για τη Μαρινόπουλος, αν όντως οι τέσσερις αμερικανικές εταιρείες έπαιζαν τέτοιο ρόλο, απομειώνοντας κατά νόμιμο, επαναλαμβάνεται, τρόπο τα κέρδη της εταιρείας.

Ένα δεύτερο ερώτημα είναι τι είναι αυτές οι τέσσερις εταιρείες, πότε και πώς αποκτήθηκαν τα εν λόγω ακίνητα σε μία από τις ακριβότερες γειτονιές της Νέας Υόρκης, αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων το καθένα.

Τι έγινε τις ημέρες της τραπεζικής αργίας;

Τα αμερικανικά, αλλά σε άλλες ακριβές περιοχές του πλανήτη (Λονδίνο, Μαϊάμι κ.ά.) ακίνητα -όπως έχει γραφτεί- μπορούν να εξηγήσουν τη μαύρη τρύπα της Μαρινόπουλος όμως; Στο σημείο αυτό αξίζει να εστιάσει κανείς στις ημέρες της τραπεζικής αργίας έναν χρόνο πριν, τότε που η κίνηση στα σούπερ μάρκετ ήταν αυξημένη (λόγω της γνωστής ψυχολογίας) και ενώ οι εταιρείες δεν είχαν τη δυνατότητα να καταθέτουν τα ημερήσια έσοδά τους, όπως έπρατταν συνήθως.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο συνολικός ημερήσιος τζίρος πέρσι στα καταστήματα της Μαρινόπουλος ήταν στα 5 εκατομμύρια ευρώ (τα Σάββατα κοντά στα 7 εκατομμύρια), όμως λόγω του κλίματος αβεβαιότητας όταν ήταν κλειστές οι τράπεζες, ο τζίρος μπορεί να ήταν και διπλάσιος, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς. Ή, σε απόλυτους αριθμούς, 50-60 εκατομμύρια ευρώ την εβδομάδα.

Άνθρωποι της αγοράς θυμούνται εντυπωσιασμένοι ότι την επομένη της άρσης της τραπεζικής αργίας η Μαρινόπουλος σταμάτησε να πληρώνει τις μεταχρονολογημένες επιταγές (προμηθευτές). Ένα άλλο καίριο ερώτημα είναι αν πληρώθηκαν οι επιταγές αυτές.

Στο σημείο αυτό, το βασικό ερώτημα που ανακύπτει, είναι αν κατατέθηκαν στις τράπεζες τα έσοδα των ημερών εκείνων. Στον αντίποδα, κάποιοι θυμούνται δήλωση της εταιρείας Σκλαβενίτης ότι με τις εισπράξεις των ημερών της τραπεζικής αργίας πρώτιστο καθήκον της θα ήταν η στήριξη των εργαζομένων.

Συμπερασματικά, λοιπόν, δεν μπορεί να ευσταθεί ο ισχυρισμός της εταιρείας ότι ευθύνονται τα capital controls για το σημερινό αδιέξοδο. Άλλωστε, «Δεν νοείται πρόβλημα ρευστότητας όταν οι πελάτες της είναι πελάτες λιανικής πώλησης, καθώς αυτοί πληρώνουν πάντα με μετρητά ή με πιστωτικές κάρτες». Φράση που χρησιμοποίησε στέλεχος του ΣΔΟΕ, σε επικοινωνία του με την «Αυγή», που δεν μπορεί παρά να αποτελεί οδηγό στη δημοσιογραφική έρευνα, για το πώς μια τόσο μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ, όπως ο Μαρινόπουλος, έφτασε στο σημείο να μην έχει να πληρώσει εργαζομένους και προμηθευτές.

Έχουν ευθύνη οι τράπεζες;

Με τη μη δημοσίευση ισολογισμών για τα έτη 2012, 2013 και 2014 συνδέονται πολλά άλλα ερωτήματα όπως: Πώς εξηγούν οι ορκωτοί ελεγκτές το γεγονός αυτό και μήπως είχαν κάνει (οι ελεγκτές) δυσμενή σχόλια; Πώς απαντά η αρμόδια για τις μεγάλες επιχειρήσεις εφορία και από πότε έχει να ελεγχθεί φορολογικά η εταιρεία; Πώς οι τράπεζες χρηματοδοτούσαν τη Μαρινόπουλος χωρίς να έχουν τους ισολογισμούς μπροστά τους; Υπάρχει πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος για τις χρηματοδοτήσεις της Μαρινόπουλος; Ας σημειωθεί ότι το χρηματοδοτικό άνοιγμα προς τις τράπεζες ή τις θυγατρικές τους (π.χ. Leasing) λόγω ύψους είναι στο πεδίο ευθύνης της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η εταιρεία διέθετε ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα για τις χρηματοδοτήσεις που έπαιρνε; Αλλά και για τις αγοραπωλησίες ακινήτων, που γίνονταν είτε μέσω εγχώριων είτε μέσω εξωχώριων εταιρειών, υπήρχε ενημερότητα; Οι τράπεζες και δη η Alpha Bank, στην οποία η Μαρινόπουλος είχε κατά βάση τους λογαριασμούς της, είχαν ενημερώσει τον Τειρεσία για τις απλήρωτες μεταχρονολογημένες επιταγές; Υπενθυμίζεται ότι ένας από τους αδελφούς Μαρινόπουλους είχε διατελέσει μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της εν λόγω τράπεζας.

Χωρίς, επίσης, ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα (αν όντως δεν είχε), είναι απορίας άξιο πώς πουλούσε ακίνητα σε εταιρείες leasing. Ένα επόμενο ερώτημα, εξάλλου, είναι ποιοι είναι οι μέτοχοι της αρχικής εταιρείας Μαρινόπουλος Holding.

Διάσωση, όχι ασυλία

Η Μαρινόπουλος και οι εργαζόμενοι πρέπει να διασωθούν -και στην κατεύθυνση αυτή εργάζεται συνεχώς η κυβέρνηση-, τούτο όμως δεν συνεπάγεται ασυλία προς όλους εκείνους που έφεραν την εταιρεία στη σημερινή κατάσταση. Δεν είναι νοητό, για παράδειγμα, να δίδεται η εντύπωση ότι κάποιοι δημόσιοι λειτουργοί παρέχουν κάλυψη. Ουδείς μπορεί, επί παραδείγματι, να εξηγήσει πώς, ενώ από το 2013 το ΣΔΟΕ είχε πιστοποιήσει φορολογικές παραβάσεις σε κατάστημα της O.K.! Anytime Markets Α.Ε. (του ομίλου Μαρινόπουλου), χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2015 για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος (τα ενδιάμεσα δύο χρόνια, η υπόθεση είχε... παγώσει).

Γιατί ακυρώθηκε το πρόστιμο των 1,8 εκατ.;

Επίσης, απορίες προκαλεί η ενέργεια της επιτροπής διοικητικής επίλυσης φορολογικών διαφορών να ακυρώσει πρόστιμο για τυπικούς λόγους. Καθώς η εταιρεία αδυνατούσε να δικαιολογήσει σημαντικά ποσά, το Κέντρο Ελέγχου Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου καταλόγισε 1,8 εκατομμύρια ευρώ πρόστιμο, αλλά η επιτροπή το ακύρωσε, γιατί στο φύλλο ελέγχου δεν αναγραφόταν ότι «η καταβολή φόρου πρέπει να γίνει εντός 30 ημερών». Όφειλε μεν να το γράψει ο ελεγκτής, αλλά...

Είναι δεδομένο ωστόσο ότι το ΚΕΦΟΜΕΠ θα επανέλθει επιβάλλοντας εκ νέου το πρόστιμο - μαμούθ.