Αλλαγές ετοιμάζονται και στο ηλεκτρονικό εμπόριο

Μέχρι το τέλος του έτους, αναμένεται η αναμόρφωση της νομοθεσίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο και την προστασία του καταναλωτή, που θα βασίζεται στις συστάσεις του ΟΟΣΑ. Όπως ανέφερε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ Σον Ένις, οι τεχνοκράτες του οργανισμού προετοιμάζουν ήδη και πρόκειται να καταθέσουν, τον ερχόμενο Νοέμβριο, τις συστάσεις τους για την εργαλειοθήκη Νο3, στην οποία εξετάζονται τέσσερις κλάδοι της οικονομίας. Οι τομείς αυτοί αφορούν στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. το χονδρεμπόριο, και τις κατασκευές.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, έχει κατατεθεί ένα πρώτο κείμενο συστάσεων του ΟΟΣΑ προς την ελληνική κυβέρνηση και ήδη ετοιμάζεται η αναμόρφωση της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή και για το e-commerce.

Οι συστάσεις αυτές εστιάζουν στα εξής:

• Υιοθέτηση ενιαίου ορισμού του «καταναλωτή» σε ολόκληρο το σώμα του κύριου νόμου για την προστασία του καταναλωτή (Νόμος 2251/1994).
• Υιοθέτηση ενιαίου ορισμού του «προμηθευτή» σε ολόκληρο το σώμα του κύριου νόμου για την προστασία του καταναλωτή.
• Διευκρίνιση των ορισμών και της διάκρισης μεταξύ νομικών και εμπορικών εγγυήσεων.
• Κατάργηση ορισμένων υποχρεωτικών απαιτήσεων που επιβάλλονται στους τελικούς (εγχώριους) πωλητές, οι οποίες συνδέονται με τις εμπορικές εγγυήσεις.
• Παρακολούθηση και αναθεώρηση εντός δύο ετών του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν στην πράξη οι μηχανισμοί Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών (ADR) μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών, ώστε να αποφεύγονται δυνητικές καθυστερήσεις και συνωστισμοί.
• Απλοποίηση και κωδικοποίηση του κύριου νόμου περί προστασίας καταναλωτή και ρητή κατάργηση της παρωχημένης και μη ισχύουσας νομοθεσίας στο συγκεκριμένο τομέα.
• Διευκρίνιση ότι οι Ενδιάμεσοι Πάροχοι Υπηρεσιών, (περιλαμβανομένων των πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου), απαλλάσσονται της γενικής υποχρέωσης να παρακολουθούν τη νομιμότητα των πληροφοριών που διαβιβάζουν ή αποθηκεύουν, όταν παρέχουν μόνο υπηρεσία «φιλοξενίας».
• Ευθυγράμμιση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος με την Οδηγία ΕΕ που αυτό μεταφέρει στην ελληνική νομοθεσία.

Στοιχεία για το e-commerce στην Ελλάδα

Ο τομέας του ηλεκτρονικού εμπορίου φέρεται να υπολείπεται σε σχέση με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αναφέρθηκε από το στέλεχος του ΟΟΣΑ.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, μόλις 6% των επιχειρήσεων στην Ελλάδα - με απασχόληση 10 ατόμων και άνω - σημείωσαν διαδικτυακές πωλήσεις, το 2015, (9%, το 2014). Η αξία των πωλήσεων ηλεκτρονικού εμπορίου αντιπροσωπεύει το 1% των πωλήσεών των ελληνικών επιχειρήσεων απασχόληση 10 ατόμων και άνω (2% το 2014). Σημειώνεται πως τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν 17% (15% το 2014) - τόσο σε αριθμό επιχειρήσεων όσο και σε αξία πωλήσεων.

Εντούτοις, όπως σημειώνεται στην έκθεση του ΟΟΣΑ, υπάρχουν, ταυτόχρονα, ενδείξεις ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει δυναμική και στην Ελλάδα και παρουσιάζονται αυξητικές τάσεις στα βασικά μεγέθη που καθορίζουν την ανάπτυξή του.

Σύμφωνα με την ετήσια έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το 25% των online αγοραστών έκανε την πλειονότητα των αγορών του online κατά το 2015 (9% το 2014), ενώ η μέση δαπάνη εμφανίζεται αυξημένη κατά 10%. Επιπρόσθετα, το 65% των online αγορών από Έλληνες αγοραστές έγινε από ελληνικούς ιστότοπους (60%, το 2014).

Η ελληνική νομοθεσία για την προστασία του καταναλωτή

Η ελληνική νομοθεσία περί της προστασίας του καταναλωτή βασίζεται στη νομοθεσία της ΕΕ και είναι, επίσης, υπό μερική αναθεώρηση, στο πλαίσιο της ψηφιακής ατζέντας. Παρ' όλα αυτά, ο νομοθέτης στην Ελλάδα εκμεταλλεύτηκε κάποιες από τις δυνατότητες διακριτικής ευχέρειας που παρέχουν οι ευρωπαϊκές Οδηγίες και σε αυτά τα σημεία εστιάζονται οι συστάσεις του ΟΟΣΑ, όπως αναφέρθηκε, σήμερα, από το στέλεχος του οργανισμού.

Η νομοθεσία περί προστασίας του καταναλωτή, κατά τον ΟΟΣΑ, πρέπει να απλοποιηθεί, ώστε να εξυπηρετεί τις αυτοματοποιημένες διαδικασίες που χρησιμοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Κι αυτό, διότι ο νομοθέτης στην Ελλάδα μετέφερε στο εσωτερικό δίκαιο τις πολυάριθμες Οδηγίες του τομέα, προσθέτοντας σταδιακά διατάξεις στον κύριο νόμο περί προστασίας του καταναλωτή που χρονολογείται στο 1994 και, έκτοτε, δεν έχει κωδικοποιηθεί συστηματικά.

Διατάξεις περί προστασίας του καταναλωτή βρίσκονται, επίσης και σε διάφορες άλλες κανονιστικές πράξεις, (κυρίως υπουργικές αποφάσεις), οι οποίες, σε κάποιες περιπτώσεις, τροποποιούν τον κύριο νόμο, βάσει νομικής εξουσιοδότησης που ο τελευταίος παρέχει. Κάποιες διατάξεις υπάρχουν ακόμα και στον αστικό κώδικα.

Αποτέλεσμα είναι η νομοθεσία προστασίας του καταναλωτή να είναι πολύπλοκη και συχνά να περιέχει αντιφατικές διατάξεις, ενώ από τη φύση της θα έπρεπε να είναι απλή και εύκολα κατανοητή από τους καταναλωτές και τους προμηθευτές.

Από την άλλη μεριά, το ηλεκτρονικό εμπόριο στηρίζεται σε αυτοματοποιημένες διαδικασίες που περιλαμβάνουν online συμβάσεις, όρους και προϋποθέσεις συναλλαγών και επικοινωνία.

Αξιολόγηση του τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης

«Μας ζητήθηκε να αξιολογήσουμε τον ανταγωνισμό στα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης με βάση το μνημόνιο του Αυγούστου του 2015 και το project με την κυβέρνηση ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2016». Αυτό ανέφερε ο κ. Ένις, σημειώνοντας ότι ο ΟΟΣΑ κάνει συστάσεις για τους τομείς που θα του ζητηθεί από τις κυβερνήσεις, αλλά υπογράμμισε ότι οι συστάσεις αυτές δεν είναι δεσμευτικές για τις κυβερνήσεις.

Ο ΟΟΣΑ θα καταθέσει στην κυβέρνηση τις συστάσεις του για το συγκεκριμένο θέμα, τον προσεχή Νοέμβριο, καταλήγει το newsbeast.