Στον "αέρα" η νέα ρύθμιση οφειλών προς τα Ταμεία

Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι σε σχέση με αυτή κάτι παραπάνω από δεδομένη, αλλά δεν είναι καθόλου δεδομένη η στάση των θεσμών. Ο λόγος για την πολυαναμενόμενη, πλέον, νέα ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών προς τα ταμεία και γενικότερα προς το Δημόσιο, ή ακόμα, ταυτόχρονα, και προς τις τράπεζες με εισοδηματικά κριτήρια, την οποία εξετάζει αυτή την περίοδο η κυβέρνηση και προπαντός το ΥΠΟΙΚ, το υπ. Εργασίας αλλά και το υπ. Ανάπτυξης.

Αν και τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τα ταμεία πιέζουν ασφυκτικά, μιας και σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ανεξόφλητων Οφειλών (ΚΕΑΟ) ξεπέρασαν τα 16,6 δισ. ευρώ στο β' εξάμηνο του 2016 (25 δισ. ευρώ μαζί με τα χρέη άνω των 5.000 ευρώ κατ' άτομο), η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα καταλήξει στην πρότασή της. Και αυτό σύμφωνα με το capital.gr, για πέντε λόγους:

1. Οι θεσμοί λένε "όχι" σε κάθε ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών.
2. Η εμπειρία διοικητικών στελεχών του υπ. Εργασίας δείχνει πως μια μακρόσυρτη δημόσια συζήτηση παλαιότερων οφειλών περί ρυθμίσεων μειώνει τις καταβολές των τρεχουσών εισφορών.
3. Τα τελικά έσοδα από τις ρυθμίσεις αντιστοιχούν σε ένα ελάχιστο ποσοστό των απαιτούμενων κεφαλαίων των ταμείων για την καταβολή συντάξεων.
4. Είναι "ανοιχτή" μια ρύθμιση ("πάγια ρύθμιση") και μάλιστα προσελκύει ολοένα και περισσότερους οφειλέτες.
5. Η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση.

Πιο αναλυτικά:

1) Οι θεσμοί έχουν πάγια διαφωνία με τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, θεωρώντας ότι διαιωνίζουν την ασυνέπεια ορισμένων εργοδοτών και αυτασφαλισμένων ως προς την έγκαιρη καταβολή των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών. Η τελευταία και πιο επιτυχημένη μεγάλη ρύθμιση που θεσμοθετήθηκε ήταν εκείνη των 100 δόσεων (Μάρτιος-Ιούνιος 2015). Η κυβέρνηση, ευρισκόμενη τότε σε τροχιά σύγκρουσης με τους δανειστές, ούτε καν τους… ρώτησε. Ωστόσο, η "τροχιά" αυτή οδήγησε τελικά στην επιβολή των capital controls στα τέλη Ιουνίου του 2015 και στο πέταγμα εκτός της εν λόγω ρύθμισης κοντά στους 30.000-40.000 οφειλέτες.

2) Κάθε φορά που ξεκινούσε η δημόσια συζήτηση, με επίσημη ή ανεπίσημη (δηλαδή μέσω διαρροών στα ΜΜΕ) ανακοίνωση της εκάστοτε κυβέρνησης για μια νέα ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών, μέχρι τη χρονική στιγμή που αυτή η ρύθμιση θεσπιζόταν και ετίθετο σε ισχύ, σημειωνόταν σημαντική πτώση στην καταβολή των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, παραδέχονται στο "Κεφάλαιο" έμπειρα διοικητικά στελέχη του υπ. Εργασίας. Και αυτό γιατί μια ορισμένη μερίδα εργοδοτών και αυτασφαλισμένων αθετούσε συνειδητά τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους προς τα ταμεία προκειμένου να κερδίσει άμεσα ρευστότητα και έπειτα να ρυθμίσει με τις μέγιστες δυνατές δόσεις τις μη τρέχουσες, δηλαδή τις ληξιπρόθεσμες, οφειλές τους. Έτσι, τα έσοδα που έρχονταν από τις ρυθμίσεις, σε πολλές περιπτώσεις, απλώς έκλειναν τις "τρύπες" που άνοιγε εμμέσως η δημόσια συζήτηση γι' αυτήν τη ρύθμιση, πριν θεσπιστεί. Ενδεικτικά αναφέρεται πως παραμονές της έναρξης ισχύος της ρύθμισης των 100 δόσεων, δηλαδή στα τέλη Μαρτίου 2016, είχε σημειωθεί πτώση κοντά στο 15% στα έσοδα από εισφορές σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι.

3) Σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα των ρυθμίσεων πάνω στα έσοδα των ταμείων είναι μάλλον μικρότερα από τον "ντόρο" που κάθε φορά γίνεται όταν κάθε φορά τίθεται ένα τέτοιο θέμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ, από το 2013 μέχρι και το β' εξάμηνο του 2016, τα συνολικά έσοδα από ρυθμίσεις οφειλών (άνω των 5.000 ευρώ) μετά βίας προσέγγισαν το 1 δισ. ευρώ. Μ' άλλα λόγια, κατά μέσο όρο, εισπράττονταν 250 εκατ. ευρώ ανά έτος την περίοδο 2013-2016. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 1% των απαιτούμενων εσόδων που χρειάζονται τα βασικά ταμεία κύριας ασφάλισης των εργαζομένων και αυταπασχολούμενων στον ιδιωτικό τομέα (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ) για να καταβάλλουν κάθε χρόνο 2 εκατομμύρια κύριες συντάξεις.

4) Υπάρχει ήδη μια "ανοιχτή" ρύθμιση, δηλαδή ένας διακανονισμός στον οποίο μπορεί να ενταχθεί ανά πάσα στιγμή κάθε οφειλέτης. Αυτή είναι η "πάγια ρύθμιση" με την εξόφληση των χρεών κάθε οφειλέτη σε 12 δόσεις. Μάλιστα, κατά τους τελευταίους 12 μήνες έχει αυξηθεί ραγδαία το πλήθος των οφειλετών στα ταμεία που προσφεύγουν στην εν λόγω ρύθμιση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι ενταγμένοι στην "πάγια ρύθμιση" οφειλέτες έφτασαν μόλις στους 3.733 τον Ιούνιο του 2015 με διακανονισμένα μόλις 193 εκατ. ευρώ χρέη. Τον Μάιο του 2016 οι εν λόγω οφειλέτες έφτασαν στους 24.089 (για χρέη ύψους 301 εκατ. ευρώ).

5) Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Αν και η ίδια η ύφεση "επιβάλλει" την ανάγκη ρύθμισης οφειλών που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια, το αν και κυρίως το κατά πόσο θα καταφέρει τελικά μια ρύθμιση ληξιπροθέσμων οφειλών να οδηγήσει σε ανάκαμψη των εσόδων των ταμείων εξαρτάται από την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο στην οποία "τρέχει" αυτή η ρύθμιση, αναφέρουν οικονομικοί αναλυτές στο Capital.gr. To α' εξάμηνο του 2016 σημειώθηκε ύφεση 0,7%-0,8%.