Δικαιώνει το ΣτΕ πατέρα δημόσιο υπάλληλο που διεκδίκησε γονική άδεια

Με την απόφαση για την υπόθεση C-222/14 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τέταρτο τμήμα) στις 16 Ιουλίου 2015, αποφάνθηκε ότι εθνική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία δημόσιος υπάλληλος δεν έχει δικαίωμα γονικής άδειας σε περίπτωση κατά την οποία η σύζυγός του δεν εργάζεται ή δεν ασκεί οποιοδήποτε επάγγελμα, εκτός αν, λόγω σοβαρής πάθησης ή βλάβης, κριθεί ανίκανη να αντιμετωπίσει τις ανάγκες ανατροφής του παιδιού, αντιβαίνει στις διατάξεις των οδηγιών 96/34/ΕΚ του Συμβουλίου, της 3ης Ιουνίου 1996, σχετικά με την συμφωνία-πλαίσιο για τη γονική άδεια, που συνήφθη από την UNICE, την CEEP και την CES, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 97/75/ΕΚ του Συμβουλίου, της 15ης Δεκεμβρίου 1997, καθώς και 2006/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουλίου 2006, για την εφαρμογή της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας (Ελλάδα) αιτήθηκε προδικαστική απόφαση από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της δίκης του Κ. Μαϊστρέλλη κατά του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ο Κ. Μαϊστρέλλης, Έλληνας δικαστικός λειτουργός, υπέβαλε αίτηση στις 7 Δεκεμβρίου 2010 προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, προκειμένου να του χορηγηθεί άδεια εννέα μηνών με αποδοχές για την ανατροφή του τέκνου του, το οποίο είχε γεννηθεί στις 24 Οκτωβρίου 2010. Με απόφαση στις 18 Ιανουαρίου 2011, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απέρριψε την αίτηση, για τον λόγο ότι, σύμφωνα με το άρθρο 44, παρ. 21 του Κώδικα Καταστάσεως Δικαστικών Λειτουργών, η ζητηθείσα άδεια χορηγείται μόνο σε γυναίκες δικαστικούς λειτουργούς. Ο Κ. Μαϊστρέλλης υπέβαλε αίτηση ακυρώσεως κατά της απόφασης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο με απόφαση της 4ης Ιουλίου 2011, την έκανε δεκτή, επισημαίνοντας ότι, κατά την νομολογία του, το άρθρο 44, παρ. 21 του Κώδικα Καταστάσεως Δικαστικών Λειτουργών, ερμηνευόμενο με γνώμονα την οδηγία 96/34/ΕΚ, έχει εφαρμογή όχι μόνο στην περίπτωση της μητέρας δικαστικής λειτουργού, αλλά και σε εκείνη του πατέρα δικαστικού λειτουργού.

Με απόφαση της 26ης Σεπτεμβρίου 2011, ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απέρριψε εκ νέου την αίτηση του Κ. Μαϊστρέλλη, για τον λόγο ότι, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 53, παρ. 3, τρίτο εδάφιο, του Υπαλληλικού Κώδικα, ο αιτών δεν είχε δικαίωμα να λάβει την άδεια που προβλέπεται στο άρθρο 44, παρ. 21 του Κώδικα Καταστάσεως Δικαστικών Λειτουργών. Συγκεκριμένα, μολονότι ο πατέρας δικαστικός λειτουργός δικαιούται γονική άδεια για την ανατροφή του τέκνου του, δεν μπορεί να την λάβει αν η σύζυγός του δεν εργάζεται ή δεν ασκεί κανένα επάγγελμα. Στην προκειμένη περίπτωση, η σύζυγος του Κ. Μαϊστρέλλη, όπως ο ίδιος είχε δηλώσει, ήταν άνεργη. Στις 10 Οκτωβρίου 2011, ο Κ. Μαϊστρέλλης προσέβαλε την νέα αυτή απόφαση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπως γράφει το taxheaven.gr, επισημαίνει ότι όσον αφορά θέματα τα οποία δεν ρυθμίζονται ειδικώς για τους δικαστικούς λειτουργούς, εφαρμοστέες είναι συμπληρωματικώς, κατά παραπομπή, οι διατάξεις του Υπαλληλικού Κώδικα, και εν προκειμένω, το άρθρο 53 παρ. 3, τρίτο εδάφιο. Αιτήθηκε προδικαστική απόφαση από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το αν η διάταξη αυτή του Υπαλληλικού Κώδικα είναι σύμφωνη με τις οδηγίες 96/34/ΕΚ και 2006/54/ΕΚ.

Το Ευρωπαϊκό δικαστήριο επεσήμανε εξαρχής ότι η οδηγία 96/34/ΕΚ και η συμφωνία-πλαίσιο έχουν εφαρμογή στην περίπτωση δημοσίου υπαλλήλου.

Από τις διατάξεις της συμφωνίας-πλαισίου προκύπτει ότι καθένας από τους γονείς του παιδιού έχει δικαίωμα, ατομικώς, γονικής άδειας ελάχιστης διάρκειας τριών μηνών. Τόσο από το γράμμα της συμφωνίας-πλαισίου όσο και από τους σκοπούς και το πλαίσιο στο οποίο αυτή εντάσσεται συνάγεται ότι καθένας από τους γονείς έχει δικαίωμα γονικής αδείας, στοιχείο που συνεπάγεται ότι τα κράτη μέλη δεν δύνανται να θεσπίζουν ρύθμιση βάσει της οποίας ο πατέρας δημόσιος υπάλληλος στερείται του δικαιώματος τέτοιας αδείας σε περίπτωση κατά την οποία η σύζυγός του δεν εργάζεται ή δεν ασκεί κανένα επάγγελμα. Επίσης διαπιστώνεται ότι η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης διάταξη εισάγει άμεση διάκριση λόγω φύλου, κατά την έννοια του άρθρου 14, παρ. 1, της οδηγίας 2006/54/ΕΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 2, παρ. 1, στοιχείο α’, της οδηγίας αυτής, σε βάρος πατέρων δημοσίων υπαλλήλων, όσον αφορά τη χορήγηση γονικής άδειας.