Οι ασφαλισμένοι που εργάζονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν, εφόσον πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, με τις ειδικές διατάξεις των βαρέων.
Ο λόγος για τον οποίο οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας εμπίπτουν σε πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις σε σχέση με τους άλλους ασφαλισμένους είναι η δυσχέρεια των συνθηκών του επαγγέλματός τους. Οι ασφαλιστικές εισφορές στην κατηγορία αυτή είναι αυξημένες.
Ο κατάλογος των βαρέων επαγγελμάτων που ισχύει σήμερα είναι αυτός που ορίζεται με την Υπουργική Απόφαση Φ. 10221/26816/929/2.12.2011 και ισχύει από 1.1.2012. Από τον κατάλογο αυτό έχουν αφαιρεθεί ορισμένα επαγγέλματα τα οποία παλαιότερα περιλαμβάνονταν στα βαρέα (1).
Παρακάτω παρουσιάζουμε τις κατηγορίες συνταξιοδότησης στο ΙΚΑ με βαρέα ένσημα. Τα όρια ηλικίας που αναγράφονται στους πίνακες ισχύουν και μετά το ν. 4336/2015, δεδομένου ότι ο νόμος αυτός εξαιρεί από την αύξηση των ορίων τις κατηγορίες βαρέων ενσήμων.
Κατηγορία 15ετίας στα βαρέα
Οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη υπό την προϋπόθεση ότι συμπληρώνουν 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 τουλάχιστον τα τελευταία 13 χρόνια πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Στην κατηγορία αυτή προβλέπεται μόνο πλήρης και όχι μειωμένη σύνταξη.
Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης διαφοροποιούνται για άνδρες και γυναίκες ασφαλισμένους. Ειδικότερα:
α) Άνδρες
Για τους άνδρες ασφαλισμένους της κατηγορίας αυτής μέχρι το 2010 ίσχυε το 60ο . Ο νόμος Ν. 3863/2010 δεν αύξησε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει στην κατηγορία αυτή δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Από το 2013 και εφεξής ισχύει η γενική αύξηση ορίου ηλικίας κατά 2 έτη που προβλέπεται από τον Ν. 4093/2012.
Έτος συμπλήρωσης των 4.500 ημερών ασφάλισης (3.600 τουλάχιστον στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 τα τελευταία 13 χρόνια) | Ημέρες ασφάλισης που θα απαιτηθούν για συνταξιοδότηση | Όριο ηλικίας |
Μέχρι το 2012 | 4.500 | 60 |
Από 2013 και μετά | 4.500 | 62 |
Όπως είπαμε στην κατηγορία αυτή δεν υπάρχει κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για το λόγο ότι τα όρια ηλικίας δεν αυξήθηκαν με το Νόμο του 2010. Ένας ασφαλισμένος λοιπόν για να συνταξιοδοτηθεί το 2012 στα 62 έτη πρέπει να έχει συμπληρώσει τόσο τα απαιτούμενα ένσημα όσο και το όριο ηλικίας.
β) Γυναίκες
Οι γυναίκες ασφαλισμένες συνταξιοδοτούνται στο έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης (δηλαδή 4.500 ενσήμων, εκ των οποίων 3.600 στα ΒΑΕ και εξ αυτών τα 1.000 τα τελευταία 13 έτη). Η εξέλιξη του ορίου ηλικίας αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα:
Έτος συμπλήρωσης των 4.500 ημερών ασφάλισης (3.600 τουλάχιστον στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 τα τελευταία 13 χρόνια) | Ημέρες ασφάλισης που θα απαιτηθούν για συνταξιοδότηση |
Όριο ηλικίας |
Μέχρι το 2012 | 4.500 | 60 |
Από 2013 και μετά | 4.500 | 62 |
Στην κατηγορία αυτή, σε αντίθεση με τους άνδρες ασφαλισμένους, υπάρχει δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος κατά τη διετία 2011-2012, δεδομένου ότι τα όρια ηλικίας αυξήθηκαν με το νόμο του 2010 (Ν. 3863/2010). Επομένως μια γυναίκα που συμπληρώνει π.χ το 2011 τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης κατοχυρώνει το όριο ηλικίας που ίσχυσε το έτος αυτό δηλαδή το 56ο έτος. Άρα συνταξιοδοτείται κατά το χρόνο συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, αφού το όριο αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.