Ασφαλιστικό χαράτσι 26,9%: Τα 3 σενάρια

Στον "αέρα" βρίσκεται ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών βάσει του δηλωθέντος εισοδήματος 850.000 επαγγελματιών αλλά και 650.000 αγροτών, σχεδόν είκοσι μέρες πριν την τυπική έναρξη ισχύος του (1/1/2017).

Και αυτό γιατί ενώ ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου που έχει τεθεί σε ισχύ από τις 12/5/2016, προβλέπει ότι από 1/1/2017 οι εισφορές των επαγγελματιών που είναι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ (πχ έμποροι, βιοτέχνες, αυτοκινητιστές) και το ΕΤΑΑ (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι), αλλά και των αγροτών (ΟΓΑ) για την κύρια ασφάλιση, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αλλά και –για ορισμένους κλάδους- την επικουρική ασφάλιση και τα εφάπαξ θα υπολογίζονται σαν ποσοστό του εισοδήματος (20% για την κύρια ασφάλιση, 6,9% για ιατρο-φαρμακευτική περίθαλψη) που δήλωσαν την προηγούμενη χρονιά, το Υπ. Εργασίας δεν έχει ακόμα διευκρινίσει πώς ακριβώς κάτι τέτοιο θα γίνει. Δηλαδή, δεν έχει πάνω από όλα εξηγήσει με βάση ποιο δηλωθέν εισόδημα θα υπολογιστούν τα ασφαλιστικά (πχ του 2016, του 2015 και έπειτα του 2016 κλπ).

Ο "φόρτος εργασίας" που έφεραν στο Υπ. Εργασίας οι πρώτες περικοπές στις συντάξεις, η προετοιμασία των ενοποιήσεων στα ταμεία, αλλά και ο "πάγος" των θεσμών στο "πάγωμα" των ληξιπροθέσμων χρεών των επαγγελματιών το οποίο εξήγγειλε προ 3μηνου ο Πρωθυπουργός, κ. Αλέξης Τσίπρας (και πλέον μόνο "μονομερώς" μπορεί να εφαρμοστεί, πράγμα που δεν αποκλείεται μετά την "μονομερή" επικείμενη παροχή της έκτακτης ενίσχυσης στους συνταξιούχους), οδήγησαν στην 7μηνη καθυστέρηση έκδοσης της σχετικής εγκυκλίου.

Όλη αυτή η κατάσταση έχει εντείνει δραματικά τους φόβους αρμοδίων στελεχών του Υπ. Εργασίας για κατάρρευση των εσόδων του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ το αργότερο έως τα τέλη του α' εξαμήνου του 2017.

Τρία σενάρια

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr, τρία είναι τα βασικά σενάρια τα οποία βρίσκονται στο τραπέζι της Υπ. Εργασίας Έφης Αχτσιόγλου και προπαντός του καθ' ύλην αρμοδίου υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης Αναστασίου Πετρόπουλου σε σχέση με την επιβολή των ασφαλιστικών χαρατσιών το 2017 :

1. Υπολογισμός των εισφορών βάσει του καθαρού δηλωθέντος εισοδήματος του 2015 κατά το α΄εξάμηνο του 2017, έπειτα (δηλ. στο β΄εξάμηνο του 2017) βάσει του δηλωθέντος εισοδήματος του 2016 και συμψηφισμός των εισφορών που καταβλήθηκαν στο α' εξάμηνο του 2017 με εκείνες που καταβλήθηκαν το β' εξάμηνο του 2017.
2. Υπολογισμός των εισφορών βάσει του καθαρού δηλωθέντος εισοδήματος μόνο του 2015. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η ολοκλήρωση της εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων του 2016 (προκειμένου να υπολογιστούν οι εισφορές με το εισόδημα του 2016) θα καταλήξει να γίνει το …Σεπτέμβριο του 2017. Έτσι, είναι πολύ πιθανό (και απολύτως αναγκαίο με βάσει εισηγήσεις αρμοδίων παραγόντων του Υπ. Εργασίας) να μην επανυπολογιστούν οι εισφορές με βάση το δηλωθέν εισόδημα του 2016, αλλά να συνεχίσουν μέχρι το Δεκέμβριο του 2017 να καταβάλλονται με βάση το εισόδημα του 2015.
3. Ο υπολογισμός των εισφορών με βάση ένα νέο σύστημα "κλάσεων".

Συγκεκριμένα, έχει ήδη προταθεί στην πολιτική ηγεσία του Υπ. Εργασίας από αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες η διατήρηση των ήδη θεσπισμένων ποσοστών (σ.σ. 20% για την κύρια ασφάλιση, 6,9% για τον ΕΟΠΥΥ κλπ) αλλά όχι επί του δηλωθέντος εισοδήματος καθενός επαγγελματία, αλλά με βάση τρεις "κλάσεις" με κατώτερη εκείνη του μικτού μισθού του ανειδίκευτου εργάτη (σ.σ. 586 ευρώ). Το σενάριο αυτό θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση κατάρρευσης των εσόδων μέχρι το τέλος του α' εξαμήνου του 2017 ή το αργότερο από 1.1.2018, αναφέρουν οι ίδιες πηγές

Πού οφείλεται η 7μηνη καθυστέρηση έκδοσης της εγκυκλίου

Αφού το Υπ. Εργασίας και συνολικά η κυβέρνηση αναστάτωσε επί 5 μήνες ολόκληρο τον επαγγελματικό και αγροτικό κόσμο με την εξαγγελία των ασφαλιστικών "χαρατσιών" (μιας και τα ανακοίνωσε στις αρχές του Ιανουαρίου του 2016 και τα θέσπισε τελικά το Μάιο του ίδιου έτους, παρά τις οξύτατες αντιδράσεις των αυταπασχολούμενων και των αγροτών), άφησε για επιπλέον 7 μήνες –μετά τη ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου- χωρίς συγκεκριμένο "οδικό χάρτη" καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών.

Πληροφορίες αναφέρουν πως τρεις είναι οι βασικοί λόγοι αυτής της 7μηνης καθυστέρησης:

• Το γεγονός ότι, αμέσως μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος του 2016), έπρεπε να "τρέξουν" οι περικοπές σε ΕΚΑΣ, επικουρικές συντάξεις, μερίσματα Δημοσίου, εφάπαξ και παράλληλα να επιβληθεί η αύξηση 1% στις εισφορές υπέρ της επικουρικής ασφάλισης.

Μόλις "έκατσε" ο κουρνιαχτός από τα μέτρα, το Υπ. Εργασίας έριξε όλο το βάρος του στην ενοποίηση των ταμείων κύριας ασφάλισης (στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ) και των ταμείων επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ από 1.1.2017, αφήνοντας πίσω όλα τα άλλα μέτρα τα οποία αφορούν το 2017 (έκδοση εγκυκλίου για νέες μειώσεις στο ΕΚΑΣ, επανυπολογισμό ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων, επιβολή νέων ασφαλιστικών "χαρατσιών").

• Η σοβαρή εμπλοκή που έχει προκύψει με την ασφαλιστική επιβάρυνση όσων αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών ("μπλοκάκι") και κυρίως εκείνων που διατηρούν "μπλοκάκι", ενώ παράλληλα είναι ασφαλισμένοι ως μισθωτοί στην ίδια ή σε κάποια άλλη επιχείρηση.

Και αυτό γιατί αυτοί οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες τους θα κληθούν να καταβάλλουν διπλές συνολικές εισφορές τουλάχιστον 26,9% επί των αποδοχών τους.

• Η προετοιμασία μίας "δέσμης μέτρων" από πλευράς Υπ. Εργασίας για την αντιμετώπιση των ληξιπρόθεσμων χρεών των επαγγελματιών.

Προς το παρόν, πάντως, η δέσμευση του Πρωθυπουργού τον περασμένο Σεπτέμβριο για "πάγωμα" των χρεών των επαγγελματιών μέχρι τις 31/12/2016 δεν φαίνεται να έχει γίνει αποδεχτή από τους θεσμούς και ο μόνος τρόπος για να περάσει ενδέχεται να είναι η "μονομερής" ανακοίνωση του κατά το "μοντέλο" της επικείμενης παροχής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 617 εκατ. ευρώ προς 1,6 εκατ. συνταξιούχων στις 22/12.