Ασφυκτικό με 60 δις το 4ο μνημόνιο

Θέλεις ...αντίμετρα; Πλήρωνε φόρους. Και όχι όσους να’ ναι. Το υπουργείο Οικονομικών έχει προϋπολογίσει ότι μέχρι το 2021 θα πρέπει να μαζεύει κοντά στα 59,5 δις. ευρώ όταν το 2015, τα φορολογικά έσοδα του κράτους μετά βίας περιορίζονταν στα 47,74 δις. ευρώ. Ιδού λοιπόν η βασική προϋπόθεση για να έχουμε και «θετικά μέτρα» την περίοδο 2019-2021: να καταφέρει το δημόσιο να συγκεντρώνει 11,67 δις. ευρώ παραπάνω σε ετήσια βάση συγκριτικά με το 2015 αποκλειστικά από φόρους. Σε τι αντιστοιχούν αυτά τα επιπλέον 11,67 δις. ευρώ; Κάτι περισσότερο από… τέσσερις ΕΝΦΙΑ.

Η κυβέρνηση εμφανίζει κατά το "fpress.gr", την ενεργοποίηση των θετικών μέτρων περίπου ως δεδομένη αλλά η πραγματικότητα απέχει πολύ απ’ αυτό. Για να ενεργοποιηθούν οι παρεμβάσεις τόσο του 2019 (περίπου 1,99 δις. ευρώ) όσο και του 2020 (επιπλέον δύο δις. ευρώ με αποτέλεσμα ο συνολικός λογαριασμός να ανέβει στα 3,915 δις. ευρώ το 2020 και στα 4,039 δις. ευρώ το 2021) θα πρέπει προηγουμένως να πειστούν οι δανειστές ότι είναι εφικτή η παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ για όλη την περίοδο από το 2018 μέχρι και το 2021. Για να υπάρξουν μάλιστα τα θετικά μέτρα των 7,5 δις. ευρώ θα πρέπει να επιβεβαιωθεί και η πρόβλεψη για παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξεως του 5,5% του ΑΕΠ (αντιστοιχεί σε πάνω από 11 δις. ευρώ) μέχρι το 2021.

Τα αναλυτικά στοιχεία του μεσοπρόθεσμου, αποδεικνύουν και το πώς σκοπεύει η ελληνική κυβέρνηση να δημιουργήσει αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα «μαμούθ»: με τους φόρους. Είναι και το μοναδικό μέγεθος που αποτυπώνεται στα στατιστικά στοιχεία να αυξάνει με τέτοιο ρυθμό καθ’ όλη την περίοδο μέχρι το 2021. Έτσι:

Τα συνολικά καθαρά έσοδα της γενικής κυβέρνησης, θα πρέπει να έχουν αυξηθεί το 2021 συγκριτικά με το 2016 κατά 5,116 δις. ευρώ φτάνοντας στα 85,729 δις. ευρώ το 2021 έναντι 80,613 δις. ευρώ το 2016. Στο ίδιο διάστημα, οι φόροι θα πρέπει να αυξηθούν κατά 7,645 δις. ευρώ με αποτέλεσμα να διαμορφωθούν στα 59,418 δις. ευρώ έναντι 51,773 δις. ευρώ το 2016 και 47,744 δις. ευρώ το 2015. Ο λόγος για τον οποίο οι φόροι αυξάνονται περισσότερο σε σχέση με τα συνολικά έσοδα των φορέων της γενικής κυβέρνησης είναι η εκτίμηση ότι το 2020 και το 2021 θα υπάρξει μείωση των εσόδων κατά 1,5 δις. ευρώ το 2020 και 3,5 δις. ευρώ το 2021 για επιπλέον παροχές. Προκύπτει επομένως, ότι αυτές οι παροχές θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά και μόνο από τους φόρους.

Στο σκέλος των δαπανών, προβλέπεται ότι θα υπάρξει σημαντική αύξηση της τάξεως των 5,129 δισ. ευρώ παρά το «τσεκούρωμα» των συντάξεων. Για τις αμοιβές των συνταξιούχων, ενώ το 2016 έχει καταγραφεί ως δαπάνη το ποσό των 29,645 δις. ευρώ, για το 2021 προβλέπεται ότι το ποσό θα διαμορφωθεί στα 27,405 δις. ευρώ. Δηλαδή, θα υπάρξει μείωση κατά 2,24 δις. ευρώ στη δαπάνη. Και πώς προκύπτει αύξηση των δαπανών παρά τη γενναία μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης; Επειδή όλοι οι άλλοι κωδικοί παρουσιάζουν αύξηση. Οι αμοιβές προσωπικού (δηλαδή των δημοσίων υπαλλήλων και των απασχολούμενων στους φορείς της γενικής κυβέρνησης) από τα 15,794 δις. ευρώ το 2016 αναμένεται να διαμορφωθούν στα 17,33 δις. ευρώ το 2021. Για τις αγορές αγαθών και υπηρεσιών, από 7,614 δις. ευρώ το 2016, θα διατεθούν 8,708 δις. ευρώ το 2021. Όσο για τις δαπάνες επενδύσεων, από τα πενιχρά 6,345 δις. ευρώ το 2016, θα φτάσουν στα 7,931 δις. ευρώ το 2021, λίγο πάνω από ότι ήταν το 2015 (7,1 δις. ευρώ).

Η εξάρτηση των πρωτογενών αποτελεσμάτων από τους φόρους (αλλά και από τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές τα οποία προβλέπεται να φτάσουν στα 21,889 δις. ευρώ το 2021 έναντι 19,954 δις. ευρώ το 2016 παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,935 δις. ευρώ) αναδεικνύει και το τεράστιο ρίσκο επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων. Και χωρίς την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων όχι μόνο δεν υπάρχουν αντίμετρα αλλά αναβιώνει και ο κίνδυνος επιβολής πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων. Μπορεί η κυβέρνηση να ρίχνει όλα τα φώτα στα αντίμετρα αλλά και ο δημοσιονομικός κόφτης θα παραμείνει ενεργός μέχρι το 2018 και το άρθρο 15 του πολυνομοσχεδίου που ψηφίστηκε –και το οποίο προβλέπει πρόωρη μείωση του αφορολογήτου από την 1/1/2019 σε περίπτωση μειωμένων στόχων- θα καραδοκεί.

Η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα μπορούσε να μην είναι επώδυνη για τους πολίτες αν τροφοδοτούνταν αποκλειστικά από την αύξηση του ΑΕΠ δηλαδή από την αύξηση του εισοδήματος που λογικά αποφέρει περισσότερα και από τη φορολόγηση του επιπλέον εισοδήματος αλλά και από τη φορολόγηση της πρόσθετης κατανάλωσης. Στην προκειμένη περίπτωση, τα πράγματα δεν είναι έτσι. Η αύξηση των φορολογικών εσόδων τροφοδοτείται κυρίως από τα πρόσθετα εισπρακτικά μέτρα με αποκορύφωμα φυσικά την επικείμενη μείωση της έκπτωσης φόρου από τα 1900 ευρώ στα 1250 ευρώ η οποία θα αφαιρέσει από τις τσέπες των φορολογούμενων περίπου 2 δις. ευρώ. Με βάση τα στοιχεία του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού προγράμματος, τα αμιγώς φορολογικά μέτρα της περιόδου 2015-2021 ανέρχονται στα 7,616 δις. ευρώ.

Από τα συνολικά 59,418 δις. ευρώ των φόρων που θα πρέπει να εισπραχθούν μέχρι το 2021, τα 32,597 δις. ευρώ θα πρέπει να προέλθουν από την έμμεση φορολογία και τα 22,313 δις. ευρώ από την άμεση φορολογία ενώ από τους λοιπούς φόρους θα πρέπει να προέλθουν επιπλέον φορολογικά έσοδα της τάξεως των 4,508 δις. ευρώ.