Τις δυο σημαντικότερες παρεμβάσεις στο πεδίο της φορολογίας που θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο εκατομμύρια φορολογούμενους απέκρυψε από το κείμενο του προσχεδίου του νέου προϋπολογισμού το υπουργείο Οικονομικών. Δεν τα απέκρυψε όμως από τους αριθμούς που δείχνουν νέα αύξηση των προβλεπόμενων φορολογικών εσόδων.
Ειδικότερα:
- τα έσοδα από την άμεση φορολογία το 2018 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν στα 20,775 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 382 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος. Στα έσοδα αυτά περιλαμβάνεται και ποσό ύψους 325 εκατ. ευρώ λόγω της είσπραξης τον Ιανουάριο 2018 της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ του έτους 2017. Ωστόσο, το ποσό αυτό, σε δημοσιονομική βάση, θα υπολογισθεί στο έτος 2017. Περιλαμβάνεται, όμως και η επίπτωση της κατάργησης από τον Ιανουάριο της έκπτωσης 1,5% στην παρακράτηση φόρου μισθωτών και συνταξιούχων καθώς και η κατάργηση της έκπτωσης ιατρικών δαπανών που θα αποτυπωθεί με αυξημένο φόρο στα εκκαθαριστικά σημειώματα του 2018
- οι έμμεσοι φόροι, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στο ποσό των 27.652 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 150 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου και κατά 553 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις αντίστοιχες εισπράξεις του 2017. Η αύξηση αυτή αποδίδεται από τους συντάκτες του προσχεδίου του προϋπολογισμού στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης με μέτρα όπως η εξάπλωση των ηλεκτρονικών πληρωμών και της εισπραξιμότητας των φόρων
- τα μη φορολογικά έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν σε 3.747 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 85 εκατ. ευρώ.
- οι επιστροφές φόρων προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 3.566 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 183 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Υστέρηση το 2017
Μέσα από τις σελίδες του προσχεδίου του προϋπολογισμού, το οικονομικό επιτελείο παραδέχεται για πρώτη φορά ότι τελικά οι φετινοί στόχοι για τα κρατικά έσοδα δεν πρόκειται να πιαστούν. Πρόκειται για την απόδειξη ότι η κατάληξη της υπερφορολόγησης είναι τελικά η αποτυχία επίτευξης των στόχων για τα φορολογικά έσοδα. Το οικονομικό επιτελείο ομολογεί ότι το 2017 συρρικνώθηκε η φορολογική βάση χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ προφανώς εννοείται η δραματική μείωση των δηλούμενων εισοδημάτων από τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις στις δηλώσεις του 2018.
Ειδικότερα, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού αναφέρονται τα εξής:
Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση), μετά τη μείωση των επιστροφών φόρων, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 49.804 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας απόκλιση κατά 1.860 εκατ. ευρώ ή 3,6% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Η απόκλιση αυτή οφείλεται κυρίως:
- στις αυξημένες επιστροφές φόρων, οι οποίες αναμένεται να διαμορφωθούν σε 4.686 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.362 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Ωστόσο σε δημοσιονομική βάση η επίπτωσή τους περιορίζεται σε 406 εκατ. ευρώ,
- στη μείωση κατά 945 εκατ. ευρώ στο Φόρο Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (ΦΕΦΠ),
- στη μετακύλιση της τελευταίας δόσης του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), του έτους 2017, εκτιμώμενου ποσού 325 εκατ. ευρώ, στον Ιανουάριο του 2018.
Ωστόσο, όπως υποστηρίζει το οικονομικό επιτελείο, λόγω της εκτιμώμενης υπέρβασης άλλων κατηγοριών εσόδων έναντι του στόχου, ύψους 772 εκατ. ευρώ (σε ταμειακή βάση), η παραπάνω απόκλιση περιορίζεται στα 1.860 εκατ. ευρώ.
Άμεσοι φόροι 2017
Από την άμεση φορολογία, εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 20.373 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1.152 εκατ. ή 5,4% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η απόκλιση αυτή σε ταμειακή βάση, οφείλεται, κυρίως στις μειωμένες εκτιμήσεις από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, λόγω μείωσης της φορολογικής βάσης και στη μετακύλιση καταβολής της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ 2017 τον Ιανουάριο του 2018, όπως προαναφέρθηκε.
Έμμεσοι φόροι 2017
Από τους έμμεσους φόρους, αναμένεται να εισπραχθούν 27.099 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 381 εκατ. ευρώ ή 1,4%, έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από την εμφάνιση στα έσοδα ΦΠΑ ποσού ύψους 296 εκατ. ευρώ από την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων (το οποίο στη συνέχεια θα εμφανισθεί στα έσοδα αποκρατικοποιήσεων, αυξάνοντας ισόποσα τις επιστροφές φόρων).
Τα 12 μέτρα που προβλέπει ο προϋπολογισμός
Το προσχέδιο προσθέτει το "capital.gr" περιλαμβάνει 12 μέτρα των δανειστών τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί για να επιτευχθεί ο στόχος για ανάπτυξη 2,4% και πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, ή 6,6 δισ. ευρώ. Τις μεγαλύτερες αντιδράσεις αναμένεται να προκαλέσουν δυο από τα μέτρα αυτά: α) η κατάργηση της έκπτωσης 30% του ΦΠΑ στα 32 νησιά του Αιγαίου που θα προκαλέσει κύμα ανατιμήσεων και β) η επιβολή του φόρου υπεραξίας στα ακίνητα από την 1η Ιανουαρίου 2018, μέτρο το οποίο θα φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά.
Ανάμεσα στα μέτρα του επόμενου χρόνου είναι:
- Η κατάργηση της έκπτωσης κατά 10% επί του φόρου στις ιατρικές δαπάνες εφόσον οι δαπάνες αυτές υπερβαίνουν συνολικά το 5% του ετήσιου ατομικού εισοδήματος.
- Η μείωση κατά 50% στο κονδύλι για την καταβολή επιδόματος θέρμανσης.
- Η κατάργηση της έκπτωσης φόρου κατά 1,5% που ισχύει για την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων μισθωτών και συνταξιούχων
- Η κατάργηση της έκπτωσης στη βoυλευτική αποζημίωση και τη φοροαπαλλαγή των δικαστικών
- Η επιβολή φόρου επί των εισοδημάτων από περιστασιακές και βραχυπρόθεσμες μισθώσεις ακίνητης περιουσίας, (Airbnb), με βάση την κλίμακα φορολόγησης των ενοικίων.
- Η επιβολή φόρου διαμονής στα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια-διαμερίσματα, που θα ξεκινάει από 0,5 ευρώ και θα κλιμακώνεται μέχρι και τα 4 ευρώ.
- Αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ σε 32 νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου από τα επίπεδα του 5%, του 9% και του 17% στο 6%, στο 13% και στο 24%.
- Η κατάργηση των επιδομάτων απροστάτευτων τέκνων, ανεργίας για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, και φτώχειας και φυσικών καταστροφών, με συνολική εξοικονόμηση 12 εκατ. ευρώ.
- Η αύξηση της εισφοράς για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών στις ακαθάριστες αποδοχές.
- Την επιβολή φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις ακινήτων, με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος θα επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής θα εξακολουθεί να επιβαρύνεται με φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.