Η σημασία του εμβολιασμού |

Εν μέσω της πανδημίας του Covid-19 αναδεικνύεται με τον πιο εμφατικό τρόπο η αξία των εμβολίων ως ασπίδας ατομικής και συλλογικής προστασίας. Με αφορμή τη φετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού (20-26 Απριλίου) ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπογραμμίζει τον ζωτικό ρόλο των νοσηλευτών και των μαιών στη συμβολή τους στην προστασία όλων μας μέσω της διάδοσης του εμβολιασμού

Για τον νέο κορονοϊό, συνολικά, περίπου 18 υποψήφια εμβόλια βρίσκονται σε προ-κλινική ή κλινική φάση, δίνοντας αισιόδοξα μηνύματα για την έξοδο από αυτή την παγκόσμια υγειονομική κρίση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας όμως, για το εμβόλιο του νέου κορονοϊού θα πρέπει να περιμένουμε τουλάχιστον 12 μήνες.

Η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού παγκοσμίως ωστόσο έχει και άλλες διαχρονικά προβληματικές και ανεπίλυτες κρίσιμες παραμέτρους. Οπως το γεγονός ότι έχει αφεθεί σχεδόν εν λευκώ στα χέρια του ισχυρότατου διεθνώς κλάδου της φαρμακοβιομηχανίας που καθορίζει τις τιμές των εμβολίων, τις ποσότητες που θα παραχθούν και τις αγορές στις οποίες θα διατεθούν κατά προτεραιότητα, ενώ η παγκόσμια παραγωγή για ορισμένα εμβόλια δεν επαρκεί για την πλήρη κάλυψη του παγκόσμιου πληθυσμού.

Ακόμα και με τον Covid-19 απέναντί μας, μια νόσος που από όπου έχει περάσει έχει σαρώσει. Το ζήτημα ανέδειξε ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων του Πανεπιστημίου Αθηνών Σωτήρης Τσιόδρας κατά την επίσημη ενημέρωση από το υπουργείο Υγείας στα μέσα Απριλίου. Το σημαντικό πρόβλημα, επισήμανε, είναι ότι είμαστε ακόμα μακριά από τη μαζική παραγωγή και δωρεάν διάθεση των εμβολίων, το τέλος των πατεντών, τη δυνατότητα να τα πάρουμε όλοι και να προστατευτούμε. «Αυτά θα είναι τα σημαντικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσει η παγκόσμια κοινότητα μέχρι το τέλος του έτους», σημείωσε.

Πρόβλημα εξακολουθεί να αποτελεί και η πρόσβαση των παιδιών και των ενηλίκων στον δωρεάν εμβολιασμό ακόμα και για τις πλούσιες ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Επιπλέον, η ανάπτυξη ενός διεθνούς «αντιεμβολιαστικού κινήματος» από τους «καθησυχασμένους και απληροφόρητους πολίτες των νεότερων κυρίως γενεών, που δεν γνώρισαν τη φρίκη των μεγάλων επιδημιών του μεσο- και μετα-πολέμου και έσπευσαν να υιοθετήσουν δοξασίες και αντιεπιστημονικές αντιλήψεις σχετικά με τη δήθεν έλλειψη ασφάλειας των εμβολίων», όπως έχει περιγράψει ο Θεόφιλος Ρόζενμπεργκ, καθηγητής Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην πρόεδρος του ΕΟΔΥ, είναι ακόμα ένα εμπόδιο στην προστασία της δημόσιας υγείας.

Η σημασία του εμβολιασμού στην εξάλειψη απειλητικών για τη ζωή νοσημάτων

Κάθε χρόνο 2-3 εκατομμύρια θάνατοι σε όλη την υφήλιο προλαμβάνονται μέσω του εμβολιασμού, ενώ 750.000 παιδιά σώζονται από αναπηρία, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Ακόμα, εκτιμά ότι 1,5 εκατομμύριο θάνατοι παγκοσμίως μπορούν να αποφευχθούν, εάν αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη.

Στη χώρα μας, από τον προηγούμενο Οκτώβριο μέχρι σήμερα, 364 άτομα νοσηλεύτηκαν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη, εκ των οποίων μόνο το 15% είχε εμβολιαστεί, ενώ καταγράφηκαν 130 θάνατοι από τη δραστηριότητα της εποχικής γρίπη. Επίσης, από το 2017 έχουν εκδηλωθεί πάνω από 3.000 κρούσματα ιλαράς, ενώ εξίσου ανησυχητική είναι η καταγραφή κάθε χρόνο 580 κρουσμάτων φυματίωσης.

Για όλους τους παραπάνω λόγους καθίσταται ακόμη περισσότερο αναγκαία η τήρηση του υπάρχοντος Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού για όλες τις ηλικιακές ομάδες, βρέφη, παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο για τη δημόσια Υγεία, θα πρέπει να επιτευχθούν ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης και να αποφευχθούν καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς, όπως τονίζει ο ΠΟΥ.

Πως δουλεύουν τα εμβόλια

■ Τα εμβόλια περιέχουν μια τροποποιημένη μορφή ιού ή βακτηρίου που δεν προκαλούν ασθένεια, αλλά «μαθαίνουν» στο ανοσοποιητικό μας σύστημα τι να κάνει αν ποτέ μας επιτεθεί ο πραγματικός δυνητικά επικίνδυνος ιός ή βακτήριο.

■ Οταν εμβολιαζόμαστε, το ανοσοποιητικό μας σύστημα ανταποκρίνεται ακριβώς όπως και σε οποιαδήποτε άλλη «εισβολή», δημιουργώντας αντισώματα για να καταπολεμήσει τον συγκεκριμένο ιό ή βακτήριο.

■ Μετά τον εμβολιασμό το σώμα μας θυμάται τον συγκεκριμένο εισβολέα. Εάν έρθουμε ποτέ σε επαφή με τον πραγματικό ιό ή βακτήριο, τα σωστά αντισώματα θα τον καταστρέψουν γρήγορα - πριν έχει την ευκαιρία να μας αρρωστήσει.

■ Για ορισμένες ασθένειες, περισσότερες από μία δόση του εμβολίου ή αναμνηστική δόση αργότερα στη ζωή μπορεί να χρειαστούν για να διασφαλιστεί πλήρης και διαρκής προστασία.

Συλλογική ανοσία

Οταν εγώ και σχεδόν όλοι στην κοινότητά μου είμαστε άνοσοι σε μια μεταδοτική ασθένεια, δεν μπορεί να εξαπλωθεί εύκολα. Μαζί αποτρέπουμε τον ιό ή βακτήριο να φτάσει σε όσους δεν μπορούν να εμβολιαστούν εναντίον του, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μωρών για να εμβολιαστούν, των ατόμων με παθήσεις υγείας ή των ατόμων που υποβάλλονται σε θεραπείες οι οποίες αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα.