Ergasianews.gr Η δυνατή φωνή του κόσμου της μισθωτής εργασίας!
Ανάλυση του Δικτύου Παρακολουθήσεων της Βίας στα Σύνορα που στηρίχθηκε σε αποκαλυπτικό οπτικό υλικό επαναπροωθημένου στην Τουρκία πρόσφυγα, το οποίο ερεύνησαν ενδελεχώς οι οργανώσεις Josoor και No Name Kitchen, εκθέτει την κυβέρνηση, λίγες μέρες τις δηλώσεις Μητσοτάκη - Πέτσα ότι στην Ελλάδα δε γίνονται επαναπροωθήσεις και ότι οι ελληνικές αρχές δεν εμπλέκονται σε παράνομες ενέργειες.
Παράλληλα, συμπεραίνεται εμφατικά, η ευρωπαϊκή στήριξη στην παράνομη αυτή πρακτική.
Η ανάλυση του BVMN
Από την περασμένη άνοιξη, ολοκληρωμένα και πολύ καλά τεκμηριωμένα ντοκουμέντα εμφανίζουν μασκοφόρους να καταδιώκουν σκάφη γεμάτα πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο στο Αιγαίο Πέλαγος και είτε καταστρέφοντας τα πλεούμενα είτε αλλάζοντας με τη βία την πορεία τους, πραγματοποιούν παράνομες επιχειρήσεις επαναπροωθήσεων στην Τουρκία.
Έρευνα στην οποία συνέβαλε η οργάνωση Josoor, ανέλυσε ένα σύνολο οπτικού υλικού που τεκμηριώνει περιστατικά με κουκουλοφόρους άνδρες σε φουσκωτό σκάφος, στη Λέσβο, στις αρχές Ιουνίου. Καταθέσεις που καταγράφηκαν στη βάση δεδομένων του Border Violence Monitoring Network (BVMN), στις 3 και στις 5 Ιουνίου, καθώς και άλλες αναφορές των μέσων ενημέρωσης περιγράφουν μια σειρά περιστατικών, όπου πλοία της Ελληνικής Ακτοφυλακής (HCG) πλησιάζουν σκάφη που μεταφέρουν άνδρες, γυναίκες και παιδιά στο Αιγαίο, μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας και τους οδηγούν πίσω, εκφοβίζοντάς τους, καταστρέφοντας ή αφαιρώντας τις μηχανές των σκαφών. Αρκετές από αυτές τις επιχειρήσεις χαρακτηρίστηκαν από άμεση σωματική βία που άσκησαν μέλη της Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Σύμφωνα με μια πιο πρόσφατη έκθεση των New York Times, τουλάχιστον 1.072 αιτούντες άσυλο εγκαταλείφθηκαν στη θάλασσα από Έλληνες αξιωματούχους, σε τουλάχιστον 31 ξεχωριστές περιπτώσεις, από τον περασμένο Μάρτιο.
Όλες αυτές οι εκθέσεις καταδεικνύουν ένα ευρύτερο μοτίβο θαλάσσιων επαναπροωθήσεων που, από πολλές απόψεις, αντικατοπτρίζουν παρόμοιες παράνομες διαδικασίες που έχουν γίνει συνήθεια σε όλη την Ελλάδα και κατά μήκος της Βαλκανικής Διαδρομής.
Παρά τις πολυάριθμες μαρτυρίες για τέτοιες συμπεριφορές, τα άμεσα αποδεικτικά στοιχεία που συνδέουν συγκεκριμένα πλοία της Ελληνικής Ακτοφυλακής με αυτές τις παράνομες πρακτικές παραμένουν λίγα.
Νέα οπτικά αποδεικτικά στοιχεία που ελήφθησαν από την οργάνωση Josoor (μέλος του BVMN – Δίκτυο Παρακολουθήσεων της Βίας στα Σύνορα, με έδρα την Τουρκία) από ένα περιστατικό στις 11 Ιουλίου, μπορεί να παράσχουν σημαντικά νέα δεδομένα στην ανάλυση αυτής της συμπεριφοράς.
Σε αυτήν την έρευνα, θα επικεντρωθούμε σε μια σειρά τεσσάρων βίντεο που γυρίστηκαν στις 11 Ιουλίου και δείχνουν μασκοφόρους άνδρες σε ένα μεσαίου μεγέθους σκάφος που πλησιάζει μια λέμβο με γυναίκες και παιδιά. Ο άντρας που μαγνητοσκόπησε αυτό το βίντεο έστειλε το υλικό στην οργάνωση Josoor ενώ ήταν ακόμα στη λέμβο, ανέφερε ότι μετά από αυτό επέστρεψε στην Τουρκία και τέθηκε υπό κράτηση για μια περίοδο δύο εβδομάδων. Ο σκοπός αυτής της ανάλυσης είναι να ταυτοποιηθούν τα άτομα και το σκάφος που εμπλέκονται στην επιχείρηση επαναπροώθησης της συγκεκριμένης λέμβου.
Δεδομένης της αρχικής έλλειψης μαρτυρίας για αυτό το συμβάν (το οποίο δεν μπόρεσε να αποκτηθεί για αρκετές εβδομάδες, λόγω της κράτησης του εναγόμενου στην Τουρκία), είχαμε περιορισμένο υλικό για να συνεργαστούμε.
Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε αυτά τα μειονεκτήματα, χρησιμοποιήσαμε διάφορες τεχνικές ανοιχτού κώδικα, όπως γεωγραφική τοποθέτηση του βίντεο, χρησιμοποιώντας τοπογραφικές δορυφορικές αποδόσεις, συρραφή σκηνών με φωτογραφίες και διεξαγωγή έρευνας σχετικά με την προέλευση του σκάφους που μεταφέρει τους μασκοφόρους.
Γεωγραφικός εντοπισμός του συμβάντος της 11ης Ιουλίου
Ένα σημαντικό μέρος αυτής της έρευνας ήταν η γεωγραφική τοποθεσία του συμβάντος, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα τις συνθήκες και να επαληθεύσουμε την επαναπροώθηση.
Ένα χρήσιμο στοιχείο στη γεωγραφική τοποθέτηση αυτών των βίντεο ήταν οι ξεκάθαρες ορεινές γραμμές που εμφανίζονται στο παρασκήνιο σε δύο από τις φωτογραφίες. Για να το κάνουμε αυτό, απομονώσαμε πρώτα τις κορυφογραμμές που φαίνονται στο φόντο αυτών των δύο φωτογραφιών, χρησιμοποιώντας μια τεχνική συρραφή φωτογραφιών για να δημιουργήσουμε ένα πανόραμα της σκηνής.
Χρησιμοποιώντας τις τοπογραφικές δορυφορικές αποδόσεις του Google Earth στο Αιγαίο Πέλαγος γύρω από τις ακτές της Λέσβου, καταφέραμε να εντοπίσουμε την περιοχή που απεικονίζεται στις δύο φωτογραφίες. Στο βάθος της καταγγελλόμενης επιχείρησης επαναπροώθησης είναι η ακτή της Λέσβου.
Η κατοικημένη περιοχή που φαίνεται στο κέντρο του φόντου των βίντεο είναι η Μυτιλήνη. Αυτό δείχνει ότι ο λέμβος καταδιωκόταν ανατολικά προς το Ντικίλι της Τουρκίας, καθώς την παρεμπόδιζε το πλοίο της Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Αυτή η γεωγραφική τοποθεσία ταιριάζει με πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν από την τουρκική ακτοφυλακή, επιχείρησης διάσωσης στις 11 Ιουλίου στις 10:00 π.μ. στα ανοικτά των ακτών του Ντικίλι της Τουρκίας. Αυτή ήταν η μόνη αναφερόμενη διάσωση εκείνης της ημέρας.
Αναγνώριση του σκάφους της Ελληνικής Ακτοφυλακής που εμπλέκεται στο περιστατικό της 11ης Ιουλίου
Το χρώμα του εν λόγω σκάφους είναι ανοιχτό γκρι και φέρει ένα λευκό και μπλε ριγέ σύμβολο προς την πλώρη, στη δεξιά πλευρά: το σύμβολο της Ελληνικής Ακτοφυλακής. Λίγο πιο πέρα, αναγράφεται επίσης η ταυτότητα του σκάφους: ΛΣ-618.
Το εν λόγω σκάφος είναι ένα από τα δύο σκάφη ταχείας περιπολίας κατηγορίας Faiakas (FPC) που διαχειρίζεται σήμερα η Ελληνική Ακτοφυλακή (HCG) - το ένα είναι το ΛΣ-618 και το άλλο είναι ΛΣ-617. Στο πλαίσιο συμφωνίας, τον Απρίλιο του 2014, της Ελληνικής Ακτοφυλακής με το ναυπηγείο Montmontaza-Greben, στο νησί Korcula της Κροατίας, υπεγράφη σύμβαση 13,3 εκατομμυρίων ευρώ (15,5 εκατομμύρια δολάρια) για την προμήθεια έξι από αυτά τα πλοία που αναφέρονται ως POB-24G.
Τα σκάφη POB-24 έχουν μήκος 24,6 μέτρα και είναι εξοπλισμένα με δύο κινητήρες ντίζελ που επιτρέπουν μέγιστη ταχύτητα 30 κόμβων και εύρος 400 μιλίων. Τα πλοία στελεχώνονται από πλήρωμα επτά ατόμων, αλλά μπορούν να αυξηθούν έως και 25 επιπλέον άτομα, εφόσον χρειαστεί.
Είναι σημαντικό ότι η απόκτηση αυτών των σκαφών από την Ελληνική Ακτοφυλακή χρηματοδοτήθηκε κατά πλειοψηφία από το Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο κάλυπτε το 75% του κόστους, ενώ το υπόλοιπο καλύφθηκε από εγχώρια χρηματοδότηση. Το πρώτο από τα πλοία POB-24G, ΛΣ-617, παραδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2015, ενώ το ΛΣ-618 τέθηκε σε λειτουργία αρκετούς μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 2015. Αυτά τα σκάφη έχουν βελτιώσει την επιχειρησιακή ικανότητα της Ελληνικής Ακτοφυλακής, ανακουφίζοντας την πίεση από τη γήρανση της πλοίων περιπολίας της κλάσης Δήλος.
Αναγνώριση των αξιωματικών που ήταν παρόντες στο περιστατικό της 11ης Ιουλίου
Καθώς οι άντρες που επιβαίνουν στο ΛΣ-618, πλησιάζουν τη λέμβο, φαίνονται να παίρνουν μέτρα (μάσκες) για να αποκρύψουν την ταυτότητά τους, συγκεκριμένα στοιχεία μέσα στα βίντεο μας επέτρεψαν να σχεδιάσουμε μια καλύτερη εικόνα για το ποιοι ακριβώς ήταν και ποια ήταν η συμπεριφορά τους.
Έξι άντρες φαίνονται όρθιοι πάνω στο ΛΣ-618. Φορούν σκούρα ρούχα με κοντομάνικα πουκάμισα που φέρουν ένα λογότυπο στον πάνω δεξιό κορμό κι έχουν είτε σκούρο χρώμα σορτς ή μακρύ παντελόνι. Και οι έξι έχουν τα πρόσωπά τους καλυμμένα με μαύρες μάσκες από μπαλακλάβα ή γκέτες λαιμού - ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να θυμάστε είναι ότι τον Ιούνιο, ο εκπρόσωπος της Ελληνικής Ακτοφυλακής είχε δηλώσει ότι «σε καμία περίπτωση οι αξιωματικοί της Ακτοφυλακής δεν φορούν πλήρεις μάσκες προσώπου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους».
Οι άνδρες στην παραπάνω εικόνα φορούν ρούχα που έχουν ομοιότητες με τις στολές που φορούσε η Ελληνική Ακτοφυλακή, όπως δείχνει η παρακάτω εικόνα.
Ο άντρας που βρίσκεται πλησιέστερα στην πλώρη του σκάφους κρατά ένα όπλο που φαίνεται να είναι ένα FN FAL τουφέκι, ενώ ένας άλλος από την πρύμνη παρακολουθεί τη λέμβο είτε με κάμερα είτε με κιάλια. Τα τουφέκια FN-FAL χρησιμοποιούνται από τις ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις από τη δεκαετία του 1970, και έτσι ταιριάζουν με τη σκηνή που δείχνουμε στα βίντεο.
Αντιμετώπιση των προσφύγων, των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο στο πλοίο
Η έρευνά μας για τα γεγονότα που τεκμηριώνονται σε αυτό το βίντεο, και τι συνέβη στη συνέχεια στους πρόσφυγες, τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο που επέβαιναν στη λέμβο, έδωσε προτεραιότητα στη διερεύνηση των φωτογραφιών. Την ημέρα του συμβάντος, ένας Σύριος άνδρας που επέβαινε στη λέμβο έστειλε τέσσερα βίντεο στην οργάνωση Josoor. Ισχυρίστηκε ότι τα έστειλε από τη λέμβο, αρχικά, καθώς τους πλησίαζαν τα σκάφη της Ελληνικής Ακτοφυλακής και στη συνέχεια αφού τους εξώθησαν στα τουρκικά νερά.
Σε ένα από τα βίντεο, φαίνονται τουλάχιστον 32 άτομα πάνω στη λέμβο, να επιπλέουν σε πολύ ήρεμα νερά. Το βίντεο δείχνει μια πολύ μικτή δημογραφία επιβατών με τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά να έχουν ποικίλες αποχρώσεις δέρματος. Στην καταγραφή από την τουρκική ακτοφυλακή, της μοναδικής παρέμβασής της στην ακτή του Ντικίλι στις 11 Ιουλίου, αναφέρεται ότι παρασχέθηκε συνδρομή σε μια ομάδα 40 προσφύγων, εκ των οποίων 21 ήταν Σύριοι, οκτώ από το Κονγκό, τέσσερις Σομαλοί, τρεις Κεντροαφρικανικοί, δύο Παλαιστίνιοι, ένας Σενεγαλέζος και ένας από την Ερυθραία. Λαμβάνοντας υπόψη τους επιβάτες των σκαφών που δεν εμφανίζονται στο βίντεο, αυτοί οι αριθμοί αντιστοιχούν με τα βίντεο στο εσωτερικό της λέμβου.
Δίνοντας την μαρτυρία του για το περιστατικό, αρκετές εβδομάδες, αργότερα στο Josoor, ο άντρας που μαγνητοσκόπησε αυτά τα βίντεο περιέγραψε ότι κατά την αρχική του προσέγγιση της λέμβου τους, το ΛΣ-618 έστειλε ένα φουσκωτό (RHIB) που τους πλησίασε. Σύμφωνα με την ίδια μαρτυρία, ένας από τους αξιωματικούς μίλησε στα Αγγλικά σε ένα μέλος της λέμβου, το οποίο εξέφρασε την πρόθεσή του να ζητήσει άσυλο. Ο αξιωματικός απάντησε αρνητικά σε αυτό το αίτημα και τους είπε ότι λόγω του COVID-19, δεν θα τους επιτρεπόταν να εισέλθουν στο νησί και έπρεπε να επιστρέψουν στην Τουρκία. Ο μάρτυρας είπε ότι στην αρχή, ο καπετάνιος της λέμβου αρνήθηκε να υπακούσει στη διαταγή και οι αξιωματικοί κατέστρεψαν τον κινητήρα της βάρκας τους και χτύπησαν τον οδηγό της με κλομπ. Καθώς άλλα μέλη της ομάδας προσπάθησαν να προστατεύσουν τον οδηγό, χτυπήθηκαν επίσης με κλομπ.
Οι αξιωματικοί στη συνέχεια τους έσυραν στα τουρκικά νερά και στη συνέχεια άφησαν τη λέμβο να επιπλέει εκεί με τον σπασμένο κινητήρα. Αφού πέρασε αρκετές ακόμη ώρες στο νερό, η τουρκική ακτοφυλακή έφτασε στο σημείο για να σώσει τους επιβάτες της. Τους πήγαν σε ένα κέντρο κράτησης καραντίνας, από όπου απελευθερώθηκαν μετά από 15 ημέρες.
Με μια πιο προσεκτική ανάλυση, το βίντεο μπορεί να επιβεβαιώσει αυτή τη μαρτυρία. Στο τελευταίο βίντεο που έστειλε ο Σύριος επιβάτης, η βάρκα φαίνεται να πλέει ήσυχα στη θάλασσα. Δεν υπάρχει ένδειξη ότι το ΛΣ-618 είναι παρόν σε αυτό το σημείο και η ομάδα μέσα στη λέμβο φαίνεται αβέβαιη. Σε ένα σημείο του βίντεο, ο Σύριος τραβάει προς την πρύμνη της βάρκας και δείχνει για λίγο τον κινητήρα της. Συγκρίνοντας τα δύο πλάνα, αυτό με κάποιο από το πρώτο βίντεο, καθίσταται σαφές ότι ο κινητήρας είχε παραβιαστεί κατά τον μεσοδιάστημα. Λαμβάνοντας υπόψη τις πολλές τεκμηριωμένες αναφορές για καταστροφή κινητήρων σκαφών από μέλη της Ελληνικής Ακτοφυλακής, είναι πολύ πιθανό ότι οι άνδρες με τα καλυμμένα πρόσωπα στο σκάφος ΛΣ-618 κατέστρεψαν τον κινητήρα του λέμβου προτού την στρέψουν προς την Τουρκία.
Με βάση το περιστατικό της 11ης Ιουλίου και τις ευρύτερες πρακτικές της Ελληνική Ακτοφυλακής στο Αιγαίο, είναι σημαντικό να δούμε την τεκμηριωμένη επιθετικότητα του ΛΣ-618. Στις 7 Μαρτίου 2020, το ίδιο σκάφος ενεπλάκη σε συμβάν με σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής, κατά το οποίο το ελληνικό σκάφος μπήκε στα τουρκικά ύδατα και καταδιώχθηκε από πολύ κοντά, από το τουρκικό σκάφος. Πιο πρόσφατα, στις πρώτες πρωινές ώρες της 15ης Αυγούστου, το ΛΣ-618 αποδεικνύεται ότι συμμετείχε σε επιχείρηση μαζί με πλοία του ΝΑΤΟ και της Frontex (και αρκετά ελικόπτερα), για την παρεμπόδιση μιας βάρκας που μετέφερε γυναίκες και παιδιά να εισέλθουν στα ελληνικά ύδατα.
Οι επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο αναφέρονται σε καθημερινή βάση τους τελευταίους μήνες. Λαμβάνοντας υπόψη την επιμονή στην τακτική των επαναπροωθήσεων στην περιοχή καθώς και την έντονη παρουσία πλοίων της Frontex στο Αιγαίο Πέλαγος, συμπεραίνεται η σιωπηρή υποστήριξη που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση στην Ελληνική Ακτοφυλακή σε αυτές τις παράνομες πρακτικές. Η εξαγορά του ΛΣ-618 που χρηματοδοτείται από την Κομισιόν, αντιπροσωπεύει μόνο ένα μέρος των σχεδόν 40 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο η Ε.Ε. έχει παράσχει στην Ελληνική Ακτοφυλακή, για την προμήθεια νέων σκαφών, τα τελευταία πέντε χρόνια. Αυτά τα σκάφη, όπως έχει αποδειχθεί σε αυτήν την έρευνα, χρησιμοποιούνται για να επαναπροωθήσουν παράνομα ευάλωτους ανθρώπους στα τουρκικά ύδατα - μια κατάφωρη κατάχρηση εξουσίας.
Συμπεράσματα
Αυτή η έρευνα ξεκίνησε με την ανάλυση σειράς τεσσάρων βίντεο που έδειχναν μασκοφόρους άνδρες σε σκάφος που πλησίαζε μια μικρή λέμβο γεμάτη πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο στο Αιγαίο Πέλαγος, οι οποίοι αργότερα ισχυρίστηκαν ότι επαναπροωθήθηκαν στην Τουρκία από ελληνικά ύδατα.
Χρησιμοποιώντας το Earth Studio και τις τεχνικές συρραφής φωτογραφιών, καταφέραμε για πρώτη φορά να τοποθετήσουμε γεωγραφικά το βίντεο σε κάποιο σημείο του Αιγαίου μεταξύ της Μυτιλήνης στην Ελλάδα και του Ντιλικί της Τουρκίας.
Τότε καταφέραμε να ταυτοποιήσουμε το σκάφος ως το ταχύπλοο ΛΣ-618 της κατηγορίας Φαίακας της Ελληνικής Ακτοφυλακής, επισημαίνοντας το ξεκάθαρο έμβλημα της ελληνικής υπηρεσίας που είναι ορατό στο πλάι του και τον αριθμό αναγνώρισης του πλοίου. Αυτό μας επέτρεψε να καταλήξουμε σε ένα ισχυρό συμπέρασμα ότι οι μασκοφόροι σε αυτό το σκάφος, οι οποίοι φορούσαν στολές όμοιες με εκείνα που φορούν τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος του σκάφους, ενεργούσαν υπό επίσημη ιδιότητα. Καταφέραμε ακόμη να συγκροτήσουμε τεκμηριωμένο ιστορικό των βίαιων διώξεων από το ΛΣ-618 σκαφών που μετέφεραν πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στα ελληνικά ύδατα και υπογραμμίσαμε επίσης την απόκτηση του πλοίου από την Ε.Ε., από ένα κροατικό ναυπηγείο.
Συμπερασματικά, αυτή η ανάλυση συνδέει ξεκάθαρα το υλικό που εμφανίζεται στα βίντεο με την καλά τεκμηριωμένη τάση των θαλάσσιων επαναπροωθήσεων από την Ελληνική Ακτοφυλακή. τους τελευταίους μήνες.
Για να είμαστε σαφείς, τα ευρήματα αυτής της έρευνας έρχονται σε αντίθεση άμεσα με τους ισχυρισμούς του εκπροσώπου της Ελληνικής Ακτοφυλακής που πρόσφατα δήλωσε ότι «σε καμία περίπτωση οι αξιωματικοί της Ακτοφυλακής δεν φορούν πλήρη μάσκα προσώπου κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους».
Προχωρώντας ακόμη περισσότερο, αυτή η έρευνα απορρίπτει την πρόσφατη δήλωση του εκπροσώπου της ελληνικής κυβέρνησης Στέλιου Πέτσα στους New York Times, ότι «οι ελληνικές αρχές δεν εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες».
Αυτή η έρευνα επιβεβαιώνει επίσης το συμπέρασμα προηγούμενων ερευνών ότι η Ελληνική Ακτοφυλακή εμπλέκεται σε επαναπροωθήσεις, προκαλώντας έντονη αμφιβολία για τη δήλωση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη (CNN), στις 19 Αυγούστου ότι κάτι τέτοιο «δεν έχει συμβεί».
Οι επαναπροωθήσεις – σε ξηρά ή θάλασσα – είναι παράνομες διαδικασίες, που ενισχύονται και γίνονται πιο αποτελεσματικές από τους μηχανισμούς χρηματοδότησης της Ε.Ε.
Τα τέσσερα βίντεο πάνω στα οποία στηρίχτηκε η ανάλυση
