Οδηγίες ΕΦΕΤ για το Χριστουγεννάτικο τραπέζι

Οι παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες τις ημέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς μας οδηγούν συνήθως σε αγορά και κατανάλωση φρέσκων μη τυποποιημένων προϊόντων. Η σωστή επιλογή τους, αλλά και η προσεκτική διαχείριση στο σπίτι (μαγείρεμα, συντήρηση, κ.λ.π.) βοηθούν στην διατήρηση των πλεονεκτημάτων της παραδοσιακής μας διατροφής αλλά και στην μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία και στην... τσέπη του καταναλωτή.

Για αυτό ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) δίνει οδηγίες σχετικά με τους ενδεχόμενους διατροφικούς κινδύνους των Χριστουγέννων, αλλά και την ασφαλή αγορά και κατανάλωση των τροφών στο εορταστικό τραπέζι.

Ο ΕΦΕΤ συνιστά στους καταναλωτές:

Να αγοράζουν από επίσημα και ελεγχόμενα σημεία της αγοράς. Οι αγορές τροφίμων από πλανόδιους περιστασιακούς πωλητές θα πρέπει να αποφεύγονται συστηματικά, διότι αποτελούν πηγή διάθεσης μη ελεγχόμενων τροφίμων που μπορεί να παραπλανήσουν τον καταναλωτή και να προκαλέσουν μικρά ή μεγάλα προβλήματα στην υγεία του.

Να αγοράζουν πουλερικά και κρεατικά που είναι τοποθετημένα σε ψυγεία, ή προθήκες-ψυγεία και όχι αυτά που είναι εκτός ψυγείου, κρέμονται από τσιγκέλια και είναι εκτεθειμένα σε σκόνες και μικρόβια.

Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου απ όπου προμηθεύονται τα πουλερικά, τα κρεατικά και άλλα ευαλοίωτα προϊόντα (γαλακτοκομικά, αυγά, κ.λ.π.)

Για την προμήθεια Πουλερικών (Γαλοπούλες - Κοτόπουλα) κ.λ.π. και προϊόντων πτηνοτροφίας:

Οι γαλοπούλες διατίθενται προς πώληση είτε ως νωπές (συσκευασμένες ή μη), είτε ως καταψυγμένες.

Οι νωπές γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη 2-4 °C και ποτέ σε ανοιχτούς μη ψυχωμένους χώρους. Οι κατεψυγμένες πρέπει να διατηρούνται σε κατάψυξη -18 °C ή και χαμηλότερη.

Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες), χωρίς πούπουλα και να φέρουν σήμανση καταλληλότητας (είτε με τη μορφή σφραγίδας, είτε συνηθέστερα σε καρτελάκι μιας χρήσης κατάλληλα τοποθετημένο πάνω στο κρέας).

Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες πρέπει να φέρουν την σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία σφαγής και ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, κατά τρόπο ευανάγνωστο).

Στην περίπτωση πώλησης κατεψυγμένων πουλερικών τα οποία προέρχονται από ομαδική συσκευασία και πωλούνται ασυσκεύαστα, αυτά μπορούν να πωλούνται χωρίς ατομική ένδειξη, με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις της δεύτερης συσκευασίας θα έχουν μεταφερθεί στην προθήκη του καταψύκτη πώλησης.

Η διάθεση στην αγορά πτηνοτροφικών προϊόντων (πουλερικά, αυγά, κ.λ.π.) με ενδείξεις περί ειδικού τρόπου παραγωγής τους (π.χ. «ελευθέρας βοσκής», «βιολογικής εκτροφής», κ.λ.π.) πρέπει να συνοδεύεται και από το ειδικό κατά περίπτωση σήμα που χορηγεί ο Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π. - AGROCERT σε πιστοποιημένες εκτροφές ή εγκαταστάσεις.

Για την προμήθεια Θηραμάτων:

Tις ημέρες αυτές συνηθίζεται η πώληση σφαγίων αγρίων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων.

Κατά την αγορά τους θα πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα να είναι γδαρμένα και εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σήμα καταλληλότητας.

• Τυποποιημένα εισαγόμενα ή εγχώρια θηράματα πρέπει να φέρουν επίσης σήμανση καταλληλότητας και αναγραφή ημερομηνίας συσκευασίας και ανάλωσης.
• Για την προμήθεια Κρέατος - Ζώα Κτηνοτροφίας (αρνιά, κατσίκια, κ.λ.π.)
• Το κρέας πρέπει πάντα να διατίθεται υπό ψύξη 2-5 °C για το νωπό και σε θερμοκρασία -18 °C και χαμηλότερη για το κατεψυγμένο κρέας. Το κρέας δεν πρέπει ποτέ να διατίθεται από ανοιχτούς μη ψυχωμένους χώρους.
• Ο καταναλωτής πρέπει πάντα να συγκρίνει την τιμή με την ποιότητα του κρέατος και να αναζητεί τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων που δείχνουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν κάνει τον απαιτούμενο έλεγχο.

Για όλα τα σφάγια αμνοεριφιών εγχώριας παραγωγής, η σφραγίδα καταλληλότητας είναι χρώματος «τυρκουάζ» («λαμπρό κυανούν», χρωστική Ε 133) και έχει σχήμα ωοειδές ή στρογγυλό, όπου αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης του σφαγείου. Σε σφραγίδα ορθογωνίου παραλληλογράμμου θα πρέπει να αναγράφεται η χώρα προέλευσης, «ELLAS» ή «ΕL».

Για τα σφάγια αμνοεριφιών που προέρχονται από κοινοτικές χώρες η σφραγίδα καταλληλότητας είναι χρώματος «τυρκουάζ» («λαμπρό κυανούν», χρωστική Ε 133) ή ερυθρό (χρωστική Ε 129, ερυθρό Allura) και έχει σχήμα ωοειδές ή στρογγυλό, όπου αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης του σφαγείου. Σε σφραγίδα ορθογωνίου παραλληλογράμμου θα πρέπει να αναγράφονται τα αρχικά του ονόματος της κοινοτικής χώρας προέλευσης.

Για τα σφάγια αμνοεριφιών εισαγωγής από τρίτες χώρες, ελληνικής ή όχι σφαγής, φέρουν υποχρεωτικά όλες τις σφραγίδες σε χρώμα «καστανό», (χρωστική Ε155) δηλαδή τη σφραγίδα καταλληλότητας (ωοειδή, ή στρογγυλή) και σφραγίδα ορθογωνίου παραλληλογράμμου στο εσωτερικό της οποίας επίσης αναγράφεται το όνομα της τρίτης χώρας.

Στην περίπτωση των σφάγιων βοοειδών θα πρέπει, πέραν της σφραγίδας καταλληλότητας, να συνοδεύονται από πρόσθετη επισήμανση με τη μορφή ειδικής αδιάβροχης ετικέτας η οποία να είναι σταθερά προσαρτημένη επί του σφάγιου. Η πρόσθετη αυτή επισήμανση των βοοειδών θα πρέπει να περιλαμβάνει τον κωδικό αναγνώρισης του ζώου, την ημερομηνία σφαγής, τη χώρα γέννησης, τη χώρα εκτροφής και τη χώρα σφαγής του ζώου. Στην περίπτωση δε κρέατος βοοειδών που προέρχεται από ζώα που γεννήθηκαν, εκτράφηκαν και σφάγηκαν στην Ελλάδα θα αναγράφεται στην ετικέτα χώρα καταγωγής Ελλάδα και η ετικέτα θα έχει πλαίσιο χρώματος μπλε του ουρανού.

Για την προμήθεια Γαλακτοκομικών Προϊόντων:

Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης θα πρέπει πάνω στη συσκευασία να φέρουν την ημερομηνία παραγωγής, συσκευασίας και ανάλωσης (λήξης) κ.λ.π.

Η κοπή των τυριών (σε φέτες, κομμάτι κλπ) θα πρέπει να γίνεται παρουσία του πελάτη.

Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο.

Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωϊκού λίπους) είναι ΜΗ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτές των γαλακτοκομικών.

Για την προμήθεια Αυγών:

Η καταλληλότητα του αυγού διαπιστώνεται από την ορθότητα των παραμέτρων που αναγράφονται στη συσκευασία στην περίπτωση των συσκευασμένων αυγών ή στην ενδεικτική πινακίδα πώλησης στην περίπτωση των αυγών που πωλούνται χύμα, δηλ:

• Στην ημερομηνία ελάχιστης διατηρισιμότητας
• Στην κατηγορία ποιότητας
• Στην κατηγορία βάρους
• Στην μέθοδο εκτροφής
• Τα αυγά, επίσης, σημαίνονται με τον κωδικό του παραγωγού.
• Το χρώμα του κελύφους συνδέεται με τη ράτσα της κότας και δεν έχει σχέση με την ποιότητά του.
• Ο χρωματισμός του κρόκου εξαρτάται από τη διατροφή και δεν επηρεάζει τη θρεπτική και βιολογική αξία του αυγού.
• Αποφεύγετε να αγοράζετε αυγά με ακάθαρτο, ραγισμένο και μη φυσιολογικό κέλυφος.
• Αποφεύγετε να καταναλώνετε αυγά με κηλίδες αίματος, με ασπράδι θρομβώδες, χρωματισμένο, ανακατεμένο με τον κρόκο και με δυσάρεστη οσμή.
• Για τη καλή συντήρηση των αυγών που αγοράζετε μην τα πλένετε αλλά διατηρήστε τα σε δροσερό χώρο. Μετά το βρασμό τους τα αυγά διατηρούνται υποχρεωτικά στο ψυγείο.

Για την προμήθεια Προϊόντων Ζαχαροπλαστικής:

Για την ασφάλεια και την υγιεινή των προϊόντων ζαχαροπλαστικής θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να διατηρούνται στο ψυγείο με τις σωστές θερμοκρασίες συντήρησης λόγω του ευαλοίωτου χαρακτήρα αυτών των προϊόντων.

Εξετάζετε προσεχτικά την επισήμανση στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής και ιδιαίτερα σε εκείνα που περιέχουν σοκολάτα για να διαπιστώσετε εάν πρόκειται για πραγματική ή για «απομίμηση σοκολάτας» κυρίως για αποφυγή παραπλάνησης και κερδοσκοπίας και όχι για λόγους υγιεινής.

Γενικά

Επειδη τις ημέρες αυτές παρασκευάζονται και μαγειρεύονται περισσότερα τροφιμα από αυτά που άμεσα καταναλώνονται, συνιστάται τα μαγειρεμένα φαγητά να μην μένουν εκτός ψυγείου περισσότερο από 2 ώρες. Η δε αποθήκευση τους να γίνεται πάντοτε σε κλειστούς περιέκτες μακριά από νωπά τρόφιμα.