Πέντε τρόπους έχουν καταγράψει στο υπουργείο Οικονομικών αναφορικά με την πιο συνηθισμένη και απλή φοροδιαφυγή στην αγορά, αυτή της μη έκδοσης αποδείξεων. Σε μια εποχή που η αγορά προσπαθεί να προσαρμοστεί στο σοκ της κατακόρυφης αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και όλων των φόρων, η μη έκδοση απόδειξης γίνεται από πολλούς ο καθημερινός τρόπος απόκρυψης των πραγματικών εσόδων τους.
Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα η κυβέρνησης έχει ποντάρει πολλά στην επέκταση των συσκευών ηλεκτρονικής χρέωσης, τα γνωστά POS, σε όλο το φάσμα της λιανικής πώλησης προϊόντων και παροχής υπηρεσιών. Μάλιστα περίπου 80 επαγγέλματα θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν εγκαταστήσει συσκευή POS το αργότερο έως το τέλος Ιουλίου.
Ωστόσο, ακόμη και η εγκατάσταση POS και η καταγραφή των συναλλαγών μέσω του τραπεζικού συστήματος δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι εκδίδεται και η απόδειξη.
Ειδικότερα, οι αρμόδιοι ελεγκτές του υπουργείου Οικονομικών έχουν εντοπίσει τα εξής:
- μη έκδοση απόδειξης ακόμη και σε περιπτώσεις που ο πελάτης πληρώνει με πλαστικό χρήμα. Αυτό συναντάται κυρίως στον κλάδο της εστίασης και της ένδυσης καθώς οι επαγγελματίες θεωρούν ότι δεν υπάρχει ακόμη αξιόπιστος μηχανισμός διασταύρωσης των εισπράξεων με πλαστικό χρήμα και των αποδείξεων που εκδίδονται από την ταμειακή μηχανή. Ουσιαστικά ο μόνος τρόπος που υπάρχει σήμερα είναι φυσικός έλεγχων των σχετικών κινήσεων από ελεγκτές του ΥΠΟΙΚ με επίσκεψη στην επαγγελματική εγκατάσταση.
- χρησιμοποίηση POS το οποίο είναι συνδεδεμένο με τραπεζικό λογαριασμό του εξωτερικού. Όσοι ακολουθούν αυτήν την πρακτική ουσιαστικά διαθέτουν ένα "ελληνικό" και ένα "ξένο" POS και για τις εισπράξεις που κάνουν μέσω του δεύτερου δεν εκδίδουν αποδείξεις αφού δεν υπάρχει τρόπος να ληφθούν τα στοιχεία των χρεώσεων από την ελληνική φορολογική διοίκηση. Να σημειωθεί ότι ακόμη και η κατοχή και χρήση ξένου POS είναι παράνομη λόγω της νομοθεσίας για τους κεφαλαιακούς ελέγχους.
- η χρήση ειδικού λογισμικού - φάντασμα το οποίο στο τέλος της ημέρας επιτρέπει στον επαγγελματία να προχωρήσει στη μερική ή και ολική διαγραφή αποδείξεων που έχουν εκδοθεί. Με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά επιλέγει το ποσό των εσόδων που θα εμφανίσει στην εφορία βάζοντας στην τσέπη τον ΦΠΑ που έχει εισπράξει από τις πωλήσεις.
- έκδοση αποδείξεων από ταμειακές μηχανές οι οποίες δεν έχουν δηλωθεί στο υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειται για φαινόμενο το οποίο έχει καταπολεμηθεί σημαντικά αλλά εξακολουθεί να υπάρχει. Ουσιαστικά ο πελάτης μένει με την εντύπωση ότι έχει εκδοθεί κανονικά απόδειξη αλλά αυτή δεν έχει κανένα φορολογικό αντίκρισμα διότι έχει εκδοθεί από ταμειακή μηχανή που δεν υφίσταται για το ΥΠΟΙΚ.
- το κλείσιμο των βιβλίων και η συνέχιση της εργασίας αποκλειστικά με εισπράξεις σε μετρητά. Πρόκειται για πρακτική που κάνει θραύση τα τελευταία χρόνια και στην οποία καταφεύγουν κυρίως όσοι παρέχουν υπηρεσίες κατ’ οίκον όπως για παράδειγμα ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, κομμώτριες κ.α. Ουσιαστικά πρόκειται για επαγγελματίες που εργάζονται στην γκρίζα οικονομία προκειμένου να αποφύγουν την πληρωμή εισφορών και φόρων.