Εξωδικαστικός συμβιβασμός ή Άρθρο 99; Τα αποτελέσματα Crash test

Το άρθρο 99 και ο εξωδικαστικός συμβιβασμός αποτελούν τις δύο επιλογές που έχουν οι επιχειρήσεις ώστε να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Ωστόσο σύμφωνα με τα τα αποτελέσματα από «crash test» που πραγματοποίησε ο Ελεύθερος Τύπος με τη συμβολή νομικών πηγών, νικητής αναδεικνύεται το άρθρο 99.

Παρ΄όλα αυτά, και στις δύο επιλογές η γραφειοκρατία έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Γεγονός που καθιστά μηδαμινή τη συνεισφορά τους στο στόχο-δέσμευση της κυβέρνησης για άμεση διευθέτηση των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων.

Απορίας άξιο είναι δε, για ποιο λόγο να «στηθεί» ένας καινούργιος νόμος και μάλιστα με σύντομη ημερομηνία λήξεως (31.12.2018) από τη στιγμή που δεν καλύπτει τα κενά της τρέχουσας ρύθμισης.

Νομικοί κύκλοι, πάντως, εκτιμούν πως θα «αρκούσε απλή τροποποίηση του άρθρου 99, ως προς το ύψος των οφειλών που εντάσσονται και ως προς το χρονικό διάστημα ολοκλήρωσης της διαδικασίας». Αναλυτικά οι βασικές διαφορές εξωδικαστικού συμβιβασμού-άρθρου 99:

Τα κριτήρια

Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός περιλαμβάνει εξαιρετικά αυστηρά κριτήρια ένταξης. Αξιοσημείωτο είναι πως, πριν καλά καλά εφαρμοστεί, θα αυστηροποιηθεί περαιτέρω αφού στα «σκαριά» είναι ακόμη πιο σκληρές προϋποθέσεις υπαγωγής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ως έχει ο νόμος, για να υπαχθεί ένας οφειλέτης στο μηχανισμό θα πρέπει να έχει σε μία τουλάχιστον από τις τρεις τελευταίες χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης θετικό καθαρό αποτέλεσμα εάν τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα και θετικό λειτουργικό αποτέλεσμα εάν τηρεί διπλογραφικό σύστημα. Ακόμη, θα πρέπει κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 να είχε δάνειο σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή οφειλές προς εφορία ή ΝΠΔΔ ή να είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών ή να είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμών.

Τα πράγματα είναι πιο απλά στο άρθρο 99, όπου μπορούν να υποβάλουν αίτηση επιχειρήσεις οποιασδήποτε νομικής μορφής, οι οποίες βρίσκονται σε αποδεδειγμένη οικοδομική αδυναμία, αλλά δεν έχουν προχωρήσει σε παύση πληρωμών.

«Κούρεμα» οφειλών

Στο ν. 4469/2017 υπάρχει ρητή πρόβλεψη ότι οι πιστωτές δεν μπορούν να έρθουν σε δυσμενέστερη θέση από αυτήν που θα βρίσκονταν αν λάμβανε χώρα ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων. Επομένως, στην περίπτωση που η περιουσία της επιχείρησης υπερβαίνει το ύψος των οφειλών ή είναι ίση με αυτές δεν γίνεται κανένα κούρεμα. Αντίθετα, στο άρθρο 99 τα κουρέματα προς τους πιστωτές μέχρι σήμερα ανέρχονταν στο 60-80% των οφειλών.

Αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης

Στον εξωδικαστικό αναστέλλονται τα μέτρα, εκκρεμή ή μη, ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη για 70 ημέρες. Για να δοθεί παράταση έως 4 μηνών απαιτείται δικαστική απόφαση και εφόσον συμφωνεί η απόλυτη πλειοψηφία των συμμετεχόντων πιστωτών. Αντίθετα στο άρθρο 99 η αναστολή ισχύει από την κατάθεση της συμφωνίας εξυγίανσης προς επικύρωση και μέχρι την έκδοση απόφασης για την επικύρωση ή μη της συμφωνίας εξυγίανσης με προβλεπόμενο χρονικό διάστημα 4 μηνών και στη συνέχεια υπάρχει δυνατότητα αναστολής των μέτρων με δικαστική απόφαση χωρίς χρονικό προσδιορισμό.

Δικαιολογητικά

Τα έγγραφα που πρέπει να επισυνάψει η επιχείρηση που θα υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό υπερβαίνουν τα 20. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται ο κατάλογος των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία τους, τα Ε1, Ε3, Ε9 κ.λπ.
Στο μεταξύ, μία μεγάλη… μπίζνα πάει να στηθεί με τις εταιρίες συμβούλων, οι οποίες αναλαμβάνουν την κατάρτιση της απαιτούμενης μελέτης βιωσιμότητας. Νομικοί κύκλοι ανέφεραν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως υπάρχει συγκεκριμένη λίστα από την οποία επιλέγουν οι οφειλέτες συμβούλους. Οι ίδιες πηγές πρόσθεσαν πως η μελέτη είναι εξαιρετικά πολυδάπανη, αφού έχουν αναφερθεί παραδείγματα όπου η προκαταβολή και μόνο αγγίζει τα 10.000 ευρώ και μάλιστα χωρίς να έχει συμφωνηθεί εξαρχής το συνολικό κόστος.

Στην περίπτωση του άρθρου 99 συνυποβάλλονται, μαζί με την αίτηση, τα εξής: έγγραφο από το οποίο προκύπτει η γενική οικονομική αδυναμία του επιχειρηματία, μελέτη βιωσιμότητας, όπου θα περιγράφεται ο προτεινόμενος τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης, οικονομικά στοιχεία, περιουσιακή κατάσταση, δραστηριότητα, κύκλος εργασιών και εμπορική κατάσταση καθώς και η απασχόληση εργαζομένων και η κοινωνική σημασία της επιχείρησης.

Δόσεις

Στον εξωδικαστικό επιτρέπονται ρητά ρυθμίσεις (μέχρι 120 δόσεις) και διαγραφές οφειλών των επιχειρήσεων προς Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία (ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ), τράπεζες και μεγάλους προμηθευτές. Εξαίρεση αποτελεί η κύρια οφειλή που έχει προκύψει από τη μη απόδοση παρακρατούμενων οφειλών για φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Από τα χρόνια εφαρμογής του άρθρου 99 έχουν προκύψει, βάσει νομικών πηγών, ρυθμίσεις προς τις τράπεζες με διάρκεια αποπληρωμής 8-12 ετών. Από εκεί και πέρα, οι επιχειρήσεις μπορούν να ανταποκριθούν στα χρέη τους προς τον ΕΦΚΑ σε έως 180 δόσεις και προς τους υπόλοιπους φορείς του Δημοσίου σε έως 90 δόσεις.

Δεύτερη ευκαιρία

Στο πλαίσιο του ν. 4469/2017, η αίτηση υποβάλλεται άπαξ και δεν δίνεται δεύτερη ευκαιρία. Απεναντίας, βάσει του άρθρου 99 η επιχείρηση έχει το δικαίωμα και έφεση να κάνει κατά μίας απορριπτικής απόφασης, αλλά και να επανυποβάλει αίτηση.

«Δεν είναι ελπιδοφόρα τα πρώτα δείγματα»

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, που αναμενόταν από τον Μάρτιο του 2015 και εν τέλει νομοθετήθηκε με καθυστέρηση δυο ετών, καλλιέργησε πολλές προσδοκίες για τη γρήγορη και ευέλικτη επίλυση των οφειλών του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας. Τα πρώτα δείγματα στους δύο μήνες ισχύος του δεν είναι ελπιδοφόρα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μέχρι τις 29/9 έχουν περάσει επιτυχώς τα κριτήρια 1.269 αιτήσεις, ενώ μόνο 137 βρίσκονται στο στάδιο της ανάθεσης σε διαμεσολαβητή. Οι αριθμοί είναι απογοητευτικοί, αν αναλογιστεί κανείς τις προσδοκίες για ένταξη 400.000 επιχειρήσεων μέχρι 31.12.2018. Η αιτία βρίσκεται στην άκρως γραφειοκρατική διαδικασία και κυρίως στο γεγονός ότι στην πραγματικότητα δεν παρέχεται μια γενναία αναδιάρθρωση των οφειλών που θα έδινε ανάσα στην κάθε επιχείρηση για να συνεχίσει την επιχειρηματική της δράση.