Κώλυμα εργασίας αποτελούν τα περιστατικά που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του εργαζομένου (για το λόγο αυτό ονομάζεται και ανυπαίτιο κώλυμα). Περιστατικά δηλαδή που καθιστούν την παροχή της εργασίας ανέφικτη ή υπέρμετρα επαχθή για τον εργαζόμενο, στα πλαίσια βέβαια της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (άρθρο 657 ΑΚ).
Βασικές περιπτώσεις κωλυμάτων εργασίας:
- Βιολογικά κωλύματα, λόγω ασθένειας ή κύησης.
- Οδικά κωλύματα, λόγω πλημμύρας, χιονοπτώσεων, ακραίων καιρικών φαινομένων, καταλήψεων οδών, τρομοκρατικών ενεργειών, απαγορεύσεων αστυνομίας κτλ., σε ορισμένες περιπτώσεις μη λειτουργίας των μέσων συγκοινωνίας.
- Όταν η είσοδος του μισθωτού εμποδίζεται από τρίτους ή υπάρχει κίνδυνος να εμποδιστεί η έξοδος.
- Η στράτευση.
- Η παράσταση του μισθωτού σε δικαστήριο ως μάρτυρας ή ένορκος. Όταν είναι κατηγορούμενος, μόνο εάν αθωωθεί.
- Λόγω άσκησης του εκλογικού δικαιώματος.
- Συμμετοχή σε εξετάσεις.
- Συμμετοχή σε σημαντικές θρησκευτικές τελετές.
- Συμμετοχή σε εορτασμό ιδιαίτερων οικογενειακών γεγονότων.
- Συμπαράσταση σε ασθενή.
Πολλές περιπτώσεις έχουν καλυφθεί με νομοθετικές διατάξεις και άρθρα της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.
Στοιχεία που θα πρέπει να περιέχει:
- Να εμποδίζει την παροχή εργασίας από τον εργαζόμενο και όχι την αποδοχή από τον εργοδότη.
- Το κώλυμα μπορεί να διαρκέσει από λίγες ώρες, μέχρι πολλές εργάσιμες ημέρες. Όταν το κώλυμα διαρκεί μόλις λίγες ώρες, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να μην δεχτεί τις υπηρεσίες για τις υπόλοιπες ώρες, εάν η εργασία δεν του είναι χρήσιμη πλέον. Για παράδειγμα οδηγός δεν προσήλθε το πρωί, το δρομολόγιο το ανέλαβε άλλος και δεν υπάρχει άλλο δρομολόγιο για αυτόν.
- Να συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία.
- Να μην οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργαζόμενου.
Ο εργαζόμενος δικαιούται μισθό αρκεί:
- Να έχει απασχοληθεί τουλάχιστον επί 10 ημέρες.
- Για το πρώτο εργασιακό έτος οφείλεται μισθός μέχρι μισό μήνα.
- Για τα επόμενα έτη οφείλεται μισθός μέχρι ένα μήνα.
- Αφαιρούνται παροχές από ασφαλιστικά ταμεία.