Στους ελεύθερους επαγγελματίες και ιδίως στις κατηγορίες των επαγγελμάτων που έχει διαπιστωθεί ότι είναι ευκολότερο να φοροδιαφύγουν στρέφει την προσοχή του ο φοροελεγκτικός μηχανισμός. Από το φθινόπωρο, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) αναμένεται να επικεντρώσει τους ελέγχους σε αυτές τις επαγγελματικές κατηγορίες (γιατρούς, μηχανικούς, υδραυλικούς, λογιστές, ηλεκτρολόγους, δικηγόρους κ.λπ.) σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η αίσθηση του ελέγχου, ώστε να περιοριστεί η φοροδιαφυγή από τους ίδιους τους επαγγελματίες, πριν εντοπιστούν από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Στόχος είναι η ενίσχυση των εσόδων, σε τέτοιο βαθμό που θα καθιστά ευκολότερη την επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού και στη συνέχεια θα δίνει τη δυνατότητα για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής που σχεδιάζει η κυβέρνηση και ενδεχομένως τη μετέπειτα μείωση κάποιων φόρων. Ο επικεφαλής της ΓΓΔΕ, κ. Γ. Πιτσιλής, αποκάλυψε ότι η Γραμματεία έχει εκπονήσει σχέδιο για τους ελέγχους του φθινοπώρου στους ελεύθερους επαγγελματίες και –σύμφωνα με πληροφορίες από την "Καθημερινή", οι έλεγχοι θα γίνονται ανάλογα με τον βαθμό «επικινδυνότητας» του εκάστοτε κλάδου, όπως αυτός προκύπτει από την «ανάλυση κινδύνου» (risk analysis) που έχουν εκπονήσει στη ΓΓΔΕ.
Ελεγχοι ανά κατηγορία
Επί της ουσίας, οι έλεγχοι θα γίνονται με διαφορετική μέθοδο ανά κατηγορία επαγγέλματος ή ανά ομάδα επαγγελματικών κλάδων. Δηλαδή, άλλα κριτήρια θα υπάρχουν για το πώς θα επιλέγονται οι προς έλεγχο επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο της εστίασης και διαφορετικά κριτήρια για τους δικηγόρους, τους γιατρούς κ.λπ. Τα βασικά κριτήρια για τη διενέργεια ενός ελέγχου θα είναι:
• Τα εισοδήματα που έχουν δηλωθεί τα προηγούμενα χρόνια.
• Οι επαγγελματικές δαπάνες ανά δραστηριότητα.
• Τα δάνεια που έχει λάβει κάθε επαγγελματίας.
• Τα περιουσιακά στοιχεία των ελεγχομένων.
Παράλληλα, θα «τρέχουν» και τυχαίοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι. Από τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων προκύπτει ότι περίπου 1 στους 2 ελεύθερους επαγγελματίες δηλώνει ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ. Ποσό το οποίο στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα για όλους όσοι το δηλώνουν και για τον λόγο αυτό η ΓΓΔΕ θέλει να στρέψει την προσοχή της σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ξένοι τεχνοκράτες
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον σχεδιασμό του νέου κύκλου ελέγχων έχουν συνδράμει τεχνοκράτες από τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γαλλία. Συγκεκριμένα, εννέα στελέχη της ΓΓΔΕ εκπαιδεύτηκαν μέσω ειδικών σεμιναρίων πριν από λίγους μήνες (τέλη Μαΐου με αρχές Ιουνίου) επί τρεις εβδομάδες, τα οποία πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι. Η εκπαίδευση αφορούσε τόσο στο κομμάτι της διενέργειας των ελέγχων, όσο και της χρήσης των ηλεκτρονικών πληροφοριακών συστημάτων, ενώ παρόμοια τεχνική βοήθεια αναμένεται και από το Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης, σημαντική είναι η συνδρομή και της τεχνικής βοήθειας που παρέχουν οι δανειστές της χώρας στην ελληνική διοίκηση.
Από τη ΓΓΔΕ αναφέρουν ότι η στροφή του φοροελεγκτικού μηχανισμού προς αυτές τις κατηγορίες επαγγελματιών δεν σημαίνει ότι σταματούν οι έλεγχοι στην αγορά. Απλώς, με το πέρας της τουριστικής περιόδου, ο βασικός όγκος των ελέγχων θα μεταφερθεί στα αστικά κέντρα (για να διαπιστωθούν παραβάσεις από τους ελεύθερους επαγγελματίες), αλλά και στους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς.
Η γενική κατεύθυνση του οικονομικού επιτελείου είναι να μπορέσει ο φοροελεγκτικός μηχανισμός να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, ώστε να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα. Δεδομένων των στενών δημοσιονομικών περιθωρίων, στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να βρει πόρους η κυβέρνηση για να χρηματοδοτήσει την κοινωνική πολιτική που θέλει να εφαρμόσει, αλλά και να προχωρήσει σταδιακά σε ελάφρυνση της βαριάς φορολογίας στα επόμενα χρόνια.