Οι ΧΑΜΕΝΟΙ και οι ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ του νέου Ασφαλιστικού

Μαγική εικόνα με αυξήσεις συντάξεων για σημαντικό αριθμό νέων συνταξιούχων εμφανίζει το υπουργείο Εργασίας σε πίνακες που έδωσε χθες στη δημοσιότητα.

Πρόκειται για τα στοιχεία που, όπως δήλωσε ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, απέστειλε η κυβέρνηση και στους εκπροσώπους των θεσμών, με τους οποίος αναμένει μάλιστα μια «σκληρή διαπραγμάτευση».

Οι πίνακες παρουσιάζουν παραδείγματα για το πώς διαμορφώνονται οι νέες συντάξεις με βάση την πρόταση του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου σε σχέση με τον νόμο 3863/2010 (γνωστό και ως νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη) υπό δύο πολύ σημαντικές προϋποθέσεις. Αφενός ότι ο νόμος του 2010 θα εφαρμοστεί χωρίς την πρόβλεψη για μεταβατική περίοδο, αφετέρου ότι στο τελικό ποσό της σύνταξης θα ενσωματωθούν όλες οι περικοπές που έχουν ψηφιστεί από το 2010 έως και σήμερα.

Στην πράξη, όπως επισημαίνουν στην «Καθημερινή» ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης και αναλογιστές, τα παραδείγματα δεν μπορεί να είναι συγκρίσιμα.

«Είναι σαν να συγκρίνει τις συντάξεις που θα δίνονταν το μακρινό 2046, εάν εφαρμοζόταν ο νόμος 3863/2010, με αυτές που θα δοθούν το 2016, εφόσον το σχέδιο Κατρούγκαλου εγκριθεί από την τρόικα και ψηφιστεί από τη Βουλή όπως παρουσιάστηκε», επισημαίνουν χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με αναλογιστές, με τον τρόπο αυτό, το υπουργείο Εργασίας αποφεύγει να δείξει τις τεράστιες μειώσεις συντάξεων που προκύπτουν σε όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων, εφόσον συνταξιοδοτηθούν από την ψήφιση του νόμου και μετά. Και αυτό γιατί ο νόμος 3863 του 2010 προέβλεπε ότι, για όσους αποχωρήσουν σε σύνταξη από το 2015 και μετά, η σύνταξή τους θα υπολογίζεται με μεικτό τρόπο. Το πρώτο σκέλος θα αφορά τα έτη ασφάλισης από το 2010 και πίσω και θα υπολογίζεται σύμφωνα με το παλαιό σύστημα, βάσει του εισοδήματος της καλύτερης 5ετίας και ποσοστό αναπλήρωσης 2% για κάθε χρόνο ασφάλισης, και το δεύτερο για τα έτη από το 2011 και μετά, που θα υπολογίζει βασική (αναλογικό κομμάτι) και ανταποδοτική παροχή.

Η κυβέρνηση προχωρά στην εφαρμογή μιας…παραλλαγής του νόμου Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, με μεγαλύτερες μειώσεις στις συντάξεις όσων εργάζονται περισσότερα χρόνια, και κατά συνέπεια πληρώνουν για περισσότερα χρόνια εισφορές προς το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, και ενσωματωμένες τις μειώσεις των προηγούμενων ετών, ακαριαία, από το 2016 και όχι μέσω μιας μακράς μεταβατικής περιόδου. Εμπειρογνώμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αξιοπιστία των στοιχείων που αποστέλλει η Ελλάδα στους θεσμούς, καθώς, τουλάχιστον από αυτά που δόθηκαν στη δημοσιότητα, λείπουν τα στοιχεία για τους ασφαλισμένους με πάνω από 30 έτη ασφάλισης.

Στους πίνακες φαίνεται ότι για χαμηλά εισοδήματα και για λίγα έτη ασφάλισης (έως 25) τα ποσοστά αναπλήρωσης που προκύπτουν στο τελικό ποσό της σύνταξης είναι στις περισσότερες περιπτώσεις υψηλότερα από αυτά που θα προέκυπταν με τον νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, εφόσον βέβαια ενσωματωθούν σε αυτά οι μειώσεις που επιβλήθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια μέσω της επιβολής ειδικών εισφορών. Αντίθετα, για τα υψηλά εισοδήματα, οι διαφορές μεταξύ των δύο τρόπων υπολογισμού είναι πολύ μικρές.

Στη 15ετία, το σχέδιο Κατρούγκαλου παρέχει υψηλότερες συντάξεις, περίπου 25 ευρώ ανά περίπτωση, ενώ με 18 έτη ασφάλισης οι αυξήσεις που παρατηρούνται είναι της τάξης των 20 ευρώ και με 21 έτη ασφάλισης υπάρχουν αυξήσεις από 2 έως και 29 ευρώ. Στην περίπτωση ασφάλισης για 24 έτη, εκτός ορισμένων περιπτώσεων, υπάρχουν αυξήσεις, καθώς δίνονται συντάξεις έως και κατά 14 ευρώ υψηλότερες.

Στην πράξη, τα παραδείγματα του υπουργείου Εργασίας δείχνουν ότι μέχρι 24 έτη ασφάλισης, ακόμη και για εισοδήματα της τάξης των 3.500 ευρώ (μέσο μηνιαίο εισόδημα) τα ποσοστά αναπλήρωσης είναι σημαντικά υψηλότερα ή ίδια με αυτά που προβλέπονται στον νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη, στην πλήρη ωρίμανσή του και με τις περικοπές ενσωματωμένες.

Στον αντίποδα, για τα 30 έτη ασφάλισης οι μειώσεις ξεκινούν ακόμη και από τα χαμηλά εισοδήματα των 700 ευρώ (μέσος μισθός), γεγονός που αποδεικνύει την «εσωτερική αναδιανομή υπέρ των χαμηλόμισθων», που υποστηρίζει ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος.

Μεγαλύτερες μειώσεις για τα 35 έτη

Οι μειώσεις για τα 35 έτη ασφάλισης είναι ακόμη μεγαλύτερες, σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει η «Κ» και τα οποία αποκρύπτονται από το υπουργείο Εργασίας.

Συγκεκριμένα, για 800 ευρώ μέσο εισόδημα, το ποσοστό αναπλήρωσης πέφτει από 91% με τον νόμο Λοβέρδου-Κουτρουμάνη στο 86% με το σχέδιο Κατρούγκαλου, με τη σύνταξη από 727 ευρώ να πέφτει στα 684 ευρώ.

Αντίστοιχα, για τα 40 έτη ασφάλισης, η μείωση στο ποσοστό αναπλήρωσης είναι της τάξης των 10 ποσοστιαίων μονάδων (από 105% σε 95%). Αντίστοιχα, με 1.500 ευρώ μέσο εισόδημα, ο νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη θα οδηγούσε στην ωρίμανσή του, ύστερα από 35 έτη ασφάλισης, σε σύνταξη 995 ευρώ (ποσοστό αναπλήρωσης 66%), ενώ με το σχέδιο Κατρούγκαλου, η σύνταξη θα έφθανε τα 947 ευρώ (63% ποσοστό αναπλήρωσης).

Επιμένουν στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα οι θεσμοί

Στοιχεία για μέτρα με άμεσο δημοσιονομικό αποτέλεσμα ζήτησαν από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, ανοίγοντας τον νέο, σκληρό κύκλο διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς.

Οι κρίσιμες συζητήσεις αναμένονται εντός της ερχόμενης εβδομάδας, τόσο σε τεχνικό επίπεδο όσο πιθανότατα και σε επίπεδο των επικεφαλής. «Οι σκληρότεροι από τους θεσμούς θέλουν η δημόσια ασφάλιση να μοιάζει με την ιδιωτική», δήλωσε χθες ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου για τους αγρότες. Για να καταλήξει στην εκτίμηση πως «θα υπάρξει σκληρή διαπραγμάτευση» με τους δανειστές.

Σύμφωνα με τον κ. Κατρούγκαλο, όσοι ασφαλισμένοι έχουν εισόδημα έως 1.000 ευρώ κερδίζουν τόσο σε ό,τι αφορά στις εισφορές όσο και στις κύριες συντάξεις. «Οι δανειστές έχουν άλλες ιδέες», είπε, για να συμπληρώσει με νόημα πως δεν περιμένει μια εύκολη διαδικασία. Σύμφωνα, πάντως, με τον υπουργό Εργασίας, με την προωθούμενη μεταρρύθμιση η συνταξιοδοτική δαπάνη μειώνεται, και οι στόχοι θα επιτευχθούν, όχι γιατί το ζητούν οι δανειστές, αλλά γιατί διαφορετικά, με 2 δισ. ευρώ ετήσιο έλλειμμα, δεν βγαίνει το σύστημα. Να σημειωθεί ότι κατά την πρώτη τηλεδιάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε με τα τεχνικά κλιμάκια την περασμένη Πέμπτη, διεφάνη ότι οι δανειστές θα επιμείνουν στη θέση τους για μείωση των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, με στόχο την επίτευξη δημοσιονομικής προσαρμογής της τάξης του 1% του ΑΕΠ εντός του τρέχοντος έτους.

Παράλληλα, σημαντικές διαφωνίες κατεγράφησαν τόσο για τα ποσοστά αναπλήρωσης όσο και για την εθνική σύνταξη.