Σε βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας, της οικονομίας, με ανυπολόγιστες προς το παρόν πολιτικές προεκτάσεις, αναδεικνύεται το θέμα των πλειστηριασμών ακινήτων. Ανεξάρτητα από το ύψος του ποσού, μικρού ή μεγάλου, που οδηγεί στην κατάσχεση και κατ’ επέκταση στον πλειστηριασμό, το πρόβλημα είναι υπαρκτό και κάθε πλευρά προφανώς έχει το δίκιο της, οι οφειλέτες που χάνουν τα σπίτια τους γιατί μπορεί να είναι «θύματα» της επταετούς κρίσης και των μνημονίων, αλλά και το Δημόσιο γιατί κάποια στιγμή πρέπει να διασφαλίσει τα συμφέροντά του.
Το σίγουρο είναι ότι πρόθεση όλων είναι να προστατευτεί η πρώτη κατοικία, όμως μετά τον νόμο Κατσέλη κανένα από τα συναρμόδια υπουργεία δεν έχει προχωρήσει σε σχετική νομοθετική ρύθμιση «προστασίας» και απλώς πετούν το «μπαλάκι».
Το μέτρο είναι στα χέρια των προϊσταμένων των ΔΟΥ να αποφασίσουν εάν θα το ενεργοποιήσουν ή όχι, ωστόσο ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης δήλωσε κατηγορηματικά πρόσφατα ότι πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας οι εφορίες δεν κάνουν.
Οφείλουν όμως σύμφωνα με τη "Ναυτεμπορική", όπως και πράττουν, να λαμβάνουν όλα τα αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών με ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, ακόμη κι αν αφορούν χρέη άνω των 500 ευρώ.
Από το Οικονομικών στο Δικαιοσύνης
Είναι φανερό ότι διάθεση και πρόθεση εξάντλησης της αυστηρότητας των κείμενων διατάξεων, με πλειστηριασμούς ακόμα και πρώτης κατοικίας, δεν φαίνεται να υπάρχει, αν και οι κατασχέσεις φουντώνουν. Υπάρχει, όμως, μια αμηχανία ή απροθυμία ως προς το ποιο υπουργείο θα πρέπει να φέρει προς ψήφιση την αναγκαία προστατευτική διάταξη, καθώς το υπουργείο Οικονομικών «δείχνει» προς την πλευρά του υπουργείου Δικαιοσύνης και αντιστρόφως.
Με βάση άλλωστε τις κείμενες διατάξεις, για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση μπορεί να ληφθούν, κατά την κρίση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιδίωξη της οφειλής υπηρεσίας, τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 9 του ΚΕΔΕ και είναι:
α) Κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεων γενικώς του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτου.
β) Κατάσχεση ακινήτων. Εκτός των ανωτέρω είναι δυνατή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η λήψη σε βάρος του οφειλέτη του Δημοσίου διοικητικών, ασφαλιστικών και δικαστικών μέτρων. Επισημαίνεται όμως ότι την ευθύνη και την αρμοδιότητα της είσπραξης των δημόσιων εσόδων δεν έχει πλέον το υπουργείο Οικονομικών, αλλά η ανεξάρτητη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, η οποία είναι υποχρεωμένη να εξαντλεί κάθε διαθέσιμο νόμιμο μέσο για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου.
Στο πλαίσιο εξάλλου αυτό και η ΓΓΔΕ έχει βάλει στο φουλ τις μηχανές για κατασχέσεις, ενώ δημοσιοποιεί σε τακτά χρονικά διαστήματα και καταλόγους με πλειστηριασμούς κατοικιών, καταστημάτων, οικοπέδων, αγροτεμαχίων. Οι συγκεκριμένοι δε κατάλογοι, όσο η ύφεση βαθαίνει, γίνονται όλο και πιο μεγάλοι, ακόμη κι αν αφορούν χαμηλά ποσά οφειλής.
Δεν είναι τυχαίο ότι στον τελευταίο μάλιστα κατάλογό της αγροτεμάχιο εκπλειστηριάζεται για 8.398 ευρώ, αλλά και αποθήκη στη Θήρα για 11.200 ευρώ.
Η διαδικασία που ακολουθεί η ΓΓΔΕ
Για οφειλές για τις οποίες αποκτάται εκτελεστός τίτλος από 1/1/2014 και εξής και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ), καθώς και του ν.δ. 356/1974 (ΚΕΔΕ), πριν από τη διενέργεια οποιασδήποτε πράξης εκτέλεσης καθίσταται υποχρεωτική η κοινοποίηση από τη φορολογική διοίκηση ατομικής ειδοποίησης καταβολής οφειλής/υπερημερίας κατ’ άρθρο 47 και 7 των ανωτέρω νόμων αντίστοιχα, με εξαίρεση την κατάσχεση χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του φορολογούμενου ή τρίτου. Η έκθεση όμως κατάσχεσης δεν οδηγεί κατ’ ανάγκη και σε πλειστηριασμό.
Μετά την επιβολή κατάσχεσης κινητού ή ακινήτου, ο προϊστάμενος της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας εκδίδει πρόγραμμα πλειστηριασμού, στο οποίο ορίζεται η ημερομηνία διενέργειάς του, εντός συγκεκριμένης συντόμου προθεσμίας. Εν τω μεταξύ, ο οφειλέτης του Δημοσίου μπορεί μετά από αίτησή του να υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών του σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες νομοθετικές ρυθμίσεις, επιτυγχάνοντας και την αναστολή εκτέλεσης του σχετικού προγράμματος.
Η κυριότητα πλειστηριασθέντος ακινήτου μεταβιβάζεται στον υπερθεματιστή μετά τη μεταγραφή της περίληψης της έκθεσης κατακύρωσης στο οικείο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο όπου υφίσταται. Μέχρι τότε η κυριότητα του ακινήτου παραμένει στον έως τότε κύριο του ακινήτου. Η άρση όμως της κατάσχεσης και η εξάλειψη της υποθήκης επί ακινήτου για χρέη προς το Δημόσιο είναι δυνατή, μετά την εξόφληση ή τη διαγραφή του χρέους για το οποίο επιβλήθηκε το μέτρο ή μετά την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο όργανο με συγκεκριμένους κατά περίπτωση όρους αποδέσμευσης.
Υπενθυμίζεται πάντως ότι δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής κ.λπ.) συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων. Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, καθώς και των άρθρων 53 και 57 ν. 4174/2013.
Αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί μέχρι και 6/4/2014 (προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών) για ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά τον χρόνο επιβολής τους, μικρότερες του ανωτέρω ποσού των πεντακοσίων (500) ευρώ, αίρονται μόνο εφόσον υποβληθεί αίτηση από τον οφειλέτη.